به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، دومین کرسی آزاداندیشی «ملی سازی فضای مجازی» از سوی انجمن علمی علوم ارتباطات و رسانه برگزار شد.

در ابتدای این جلسه، حمیدرضا حسینی دانا عضو هیئت علمی دانشگاه اظهار داشت: موضوع ملی سازی فضای مجازی یا بومی سازی فضای سایبری از جمله مسائل حیاتی است و از آن جا که بسیاری از امور روزمره ما در فضای مجازی و سایبر مطرح می شود، باید این فضا را بشناسیم، فرصت ها و تهدیدهایش را درک کنیم و … چیزی که کمتر به چشم می خورد، کمبود ادبیات موضوعی در این زمینه است.

وی افزود: ادبیات تخصصی وجود دارد اما همگانی شدن این ادبیات و تکمیل شدن فرهنگ عمومی پدافند فضای مجازی یکی از مسائلی است که باید اتفاق بیفتد.

جاویدنیا: در فضای مجازی اسیر کاپیتولاسیون شده ایم

جواد جاویدنیا معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور نیز در این نشست با اشاره به ملی سازی فضای مجازی، گفت: بحث ملی سازی فضای مجازی یک دغدغه بسیار بزرگ و البته شدنی است. به نظر می رسد تا زمانی که گفتمان سازی لازم صورت نگیرد و قاطبه مردم همراهی نداشته باشند، بیگانگان با یک سری مفاهیم بازی کرده و قصد نهایی از این موضوع را زیر سوال می برند.

وی افزود: شاید یک دیدگاه این باشد که بگوییم باید با الزام و اجبار این کار را عملیاتی کنیم اما درسی که از مکتب اهل بیت گرفته ایم این است که نمی توان افراد را با اجبار به سمت سعادت رهمنون کرد. قبل از هر چیز لازم است بدانیم که وضعیت ما در فضای مجازی چگونه است. آیا اعمال قدرت حاکمیت را در فضای مجازی داریم؟ آیا می توانیم به اهداف انقلاب و اسلامی دست پیدا کنیم یا خیر و … با چند مثال ساده این مفهوم مشخص می شود.

معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور تاکید کرد: باید بگویم که اکنون به معنای واقع در فضای مجازی ما شاهد کاپیتولاسیون هستیم. نرم افزارهای خارجی و شرکت های بزرگ آنان هر کاری که دلشان می خواهد در فضای مجازی انجام می دهند و هر کالایی را وارد کشور می کنند. حتی هر جرمی که می خواهند را در کشورمان انجام می دهند و ما قدرت برخورد با آنان را نداریم. در این زمینه به غیر از چند توافق صوری چه کاری انجام داده ایم. صفحه رهبرمان، رئیس قوه قضائیه، فرماندهان سپاه و … حذف شد و ما چه کردیم؟ مفهوم دیگر این است که تا چه اندازه مفاهیم سالم و قابل عرضه در فضای مجازی ارائه می شود؟ درصدی که برای فرزندان ما ارائه می شود، حدود ۲۰ درصد است. با چنین محتوایی، دشمن را برای لشکرکشی به عمق روستاهایمان آماده می کنیم.

جاویدنیا ادامه داد: اکنون در روستاهایی که تلویزیون ندارند و پل برای رفت و آمد ندارند، اینترنت ۴G وجود دارد. به بحث اقتصادی این موضوع نگاه کنید. تبلیغاتی که گوگل از کشور ما در می آورد، سرسام آور است. یعنی شرکت ایرانی به گوگل پول می دهد که اگر مردم فلان موضوع را سرچ کردند، من را اولین خط بیاور.

وی تاکید کرد: بنابراین ما یک موجود خطرناک را رها کرده ایم و اسم آن را آزادی گذاشته ایم. جالب است بدانید که اینستاگرام در خود آمریکا با ارزش های آنان، نازل ترین شبکه اجتماعی در حوزه مسائل اخلاقی است. بر همین اساس، فکر می کنم تا زمانی که یک شبکه داخلی نداشته باشیم که نتوانیم حق و حقیقت را به مردم خودمان برسانیم، کاری از پیش نبرده ایم و نمی توانیم با مردم دنیا حرف بزنیم. بنابراین قدم اول این جا است که در داخل قوی شویم که راه آن ملی سازی فضای مجازی است.

اسکندری: اهمیت ملی سازی فضای مجازی کمتر از ملی شدن صنعت نفت نیست

در ادامه این نشست، محمد اسکندری مدیر روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل کشور در مورد بومی سازی فضای مجازی، گفت: همان طور که اختراع چرخ و موتور احتراقی زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داد، امروز فضای سایبری نیز چنین است و انقلابی را در حوزه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و … ایجاد کرده است. من تاکید می کنم که از لفظ فضای مجازی استفاده نشود چرا که این فضا تقریبا بخش حقیقی زندگی ما شده است.

وی افزود: رویکرد سازمان پدافند غیرعامل کشور به عنوان یک نهاد حاکمیتی این است که بستر بهره مندی ایمن و حداکثری از فناوری ها را برای همه به وجود بیاورد. در کنار هر فرصتی، یک تهدید وجود دارد. اگر بتوانیم این تهدیدها را بشناسیم، آن را کنترل کنیم و دانش مقابله به آن را پیدا کنیم، می توانیم دانش استفاده فناورانه برای توسعه کشورمان را داشته باشیم.

اسکندری تاکید کرد: متاسفانه فضای سایبری به عنوان یکی از پدیده هایی که از غرب وارد کشورمان شده است، پیوست های بومی اش را ندارد. سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور مدتی است که مفهوم جدیدی به نام «ملی سازی فضای مجازی» را مطرح کردند که به نظرم اهمیت آن اگر از ملی سازی صنعت نفت بیش تر نباشد، کمتر نیست. این موضوع نه تنها برای ایران بلکه برای بسیاری از کشورهایی که نزدیک به فناوری سایبر هستند اهمیت دارد.

وی با بیان اینکه فضای سایبری قلمرو اختیار و اعمال حاکمیت دولت (State) را محدود و مقید ساخته است، ادامه داد: فضای سایبری تمام حوزه های اعمال حاکمیت را تحت تاثیر قرار داده است و در حاکمیت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و … چالش هایی را به وجود آورده است. در حوزه اقتصادی، چیزی که به عنوان رمز ارز عرضه شده است، یک دوربرگردان نسبت به توانایی اعمال قدرت بانک های مرکزی است. بر همین اساس، لازم است که فضای سایبری ملی سازی شده و حاکمیت، توان اعمال قدرت بر آن را داشته باشد.

کریمی: پدافند غیرعامل نشان داده است بومی سازی فضای سایبری شدنی است

در ادامه این نشست هادی کریمی معاون فنی قرارگاه پدافند سایبری کشور در مورد اولویت های ملی سازی، گفت: قبل از هر چیز باید بدانیم که در کجا هستیم و درک صحیحی از شرایط داشته باشیم. هم اکنون، در ۵ حوزه اساسی با آمریکایی ها می جنگیم. یکی از آنان نظامی است. آمریکایی ها خیلی تهدید کردند که نتیجه آن سرنگونی پهپاد آمریکایی بود. جنگ دیگر ما با آمریکایی ها در حوزه سیاسی است. حوزه سوم، جنگ اقتصادی است. موضوع چهارم تهدیدهای تروریستی است که زیر ساخت های کشور را هدف قرار می دهند. موضوع پنجم که بسیار مهم است و ما با آمریکایی ها و کشورهای هم پیمانش می جنگیم، فضای سایبری است.

کریمی با تاکید بر اینکه ما اکنون وارد یک نبرد تمام عیار شده ایم، اظهار داشت: این جنگ می تواند هم در زمینه محتوایی و شناختی باشد که نمونه آن را در شبکه های مجازی و با محوریت سلطنت طلب ها و منافقین می بینید و هم می تواند در زمینه زیرساختی باشد که نمونه آن حملاتی است که به زیر ساخت های ما انجام می شود. این موضوع روز به روز نیز در حال افزایش است.

وی تاکید کرد: از سال ۲۰۱۵ که سند راهبردی سایبری آمریکا تنظیم شد تا سال ۲۰۱۸، رویکرد دفاعی آنان به رویکرد تهاجمی تغییر کرده است.

کریمی ادامه داد: ما انواع جنگ های سایبری داریم که شامل دسته بندی زیر است:

۱- جنگ سایبری به عنوان یک جنگ منفرد

۲- جنگ سایبری به عنوان مقدمه جنگ نظامی

۳- جنگ رسانه های اجتماعی در قالب جنگ های نوین

۴- جنگ های شناختی ( عملیات روانی و شبکه سازی در حوزه مردم)

۵- جنگ های تلفیقی با استفاده از ابزارهای جنگ های متعارف و نامتعارف.

وی با تاکید بر اینکه موضوع ملی سازی فضای مجازی را نباید به مساله شبکه های اجتماعی تقلیل داد و بحث بسیار وسیعتر و جدی تر است، ادامه داد: سلاح های سایبری آمریکا یک موضوع کاملا سری در دولت اوباما بود و در دولت ترامپ کاملا عیان شد. در کنار این ها باید به موضوع دیگری توجه کنیم و آن جنگ سایبری است.

معاون فنی قرارگاه پدافند سایبری کشور با بیان اینکه جنگ سایبری یک واقعیت غیرقابل انکار است، اظهار داشت: بنابراین باید خود را برای این جنگ آماده کنیم و راه آن بومی سازی فضای سایبری است. یک موضوع مهمی که در زیرساخت ها داریم این است که از سرویس ها و محصولات خارجی استفاده بی رویه ای می کنیم. ما یک سری شبکه های اجتماعی در داخل داریم که این روزها فعالیت می کنند اما باید دید که شرایط آنان چگونه است. باید بگویم که در حوزه بومی سازی، تجربیات خوبی در دنیا وجود دارد که باید از آن استفاده کنیم. موضوع ملی سازی موضوعی بسیار جدی است. نباید فکر کنیم که وضعیت همیشه این گونه است بلکه ممکن است دشمن روزی یک جنگ تمام عیار برای ما راه بیندازد که یکی از زمینه های آن سایبری است.

وی در پایان با اشاره به تجربیات موفق سازمان پدافند غیر عامل کشور در خصوص بومی سازی محصولات استراتژیک سایبری مانند اسکادا و محصولات امنیت سایبری شبکه های فناوری اطلاعات و شبکه های صنعتی، گفت: این تجربیات نشان می دهد که بومی سازی فضای سابیری به ویژه در زمینه زیرساخت ها شدنی است و ما می توانیم این مهم را انجام دهیم.

کیانخواه: مواجهه با فضای سایبری باید آینده پژوهانه باشد

احسان کیان خواه عضو هیئت علمی دانشگاه نیز در این نشست با بیان اینکه مشکل اصلی این است که فهم روشنی از فضای سایبری نداریم، گفت: اول این مشکل باید حل شود و مفاهیم فضای سایبری باید روشن شود و سپس فکر کنیم که ملی سازی فضای مجازی معنی دارد یا خیر. برای مثال، آیا فضای سایبر را می توانیم جایی برای تمدن سازی انقلاب اسلامی قرار بدهیم یا خیر؟ آیا فضای مجازی می تواند ضعفی برای بیان اندیشه های انقلاب اسلامی باشد یا خیر؟ تا زمانی که این موضوعات مشخص نشود، نگاه من به گذشته شده و به آینده پشت می کنم.

وی گفت: درست است که طرف غربی با سرعت به ما تهاجم می کند و فرهنگش را در پوشش زیبا به ما عرضه می کند، اما باید این نسبت را بدانیم. احساس می کنم یک مشکل جدی سیاست گذاری و حکم رانی ما عده فهم دقیق از فضای سایبری است. توجه داشته باشید که فضای سایبر در حال تحول است و باید با نگاه آینده پژوهانه آن را فهم کنیم و برایش نسخه بنویسیم.

کیان خواه تاکید کرد: فضای سایبری بر ما عارض شده است و باید این مساله را بشناسیم. اولین ساحتی که از فضای سایبر می بینیم، ساحت فناورانه آن است. لایه بعدی، ساحت کاربری است که بالادست آن ساحت مناسبات وجود دارد. در همین جا است که اتفاقات رخ می دهد. دقت کنید که مثلا در شبکه های اجتماعی، محتوا به صورت خام وجود ندارد بلکه این روابط و مناسبات است که محتوا می سازد. بنابراین اگر شبکه سروش یا بله را هم بیاورید، چنین است. باید براساس مهندسی ارزش، یک سری روابط در داخل شکل بدهیم.

صرامی: انقلاب اسلامی در فضای مجازی هنوز اتفاق نیفتاده است

مهدی صرامی مدیرعامل مجمع فعالان رسانه ای فضای مجازی انقلاب اسلامی نیز در پایان این نشست، ملی سازی فضای مجازی را بحث مهم و کلیدی و راهبردی برشمرد و ادامه داد: از جهت تاثیرگذاری تاریخی همان طور که ملی شدن صنعت نفت، یکی از زمینه های شکل گیری انقلاب اسلامی بود، در مورد ملی سازی فضای مجازی نیز چنین است. به نظرم اکنون در زمینه فضای مجازی، در زمان قبل از انقلاب اسلامی هستیم.

وی افزود: اکنون حاکمیت ملی در فضای مجازی نقض شده و تقریبا وجود ندارد و به همین دلیل دچار تعارض هایی هستیم که از کشورهای مختلف آمده و به ما می رسد. این دوگانگی در فضای مجازی باعث شده است که نتوانیم از ظرفیت های آن استفاده کنیم. وقتی چنین اتفاقاتی رخ می دهد نمی توانیم انتظار داشته باشیم که مردم به صورت فرصت محور به فضای مجازی نگاه کنند.

صرامی ادامه داد: راهکار این دوگانگی و چیزی که به ما جهت می دهد، ملی شدن فضای مجازی است که باید بدان فکر کنیم. البته ملی شدن فضای مجازی لازم است اما کافی نیست چرا که باید به جهانی سازی انقلاب اسلامی فکر کنیم. بر همین اساس، معتقدم که شروع اقدام در رابطه با ملی شدن فضای مجازی را باید شبکه ملی اطلاعات بدانیم که در سندهای بالادستی و قوانین ما بدان اشاره شده اما کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

انتهای پیام/