به گزارش خبرگزاری تسنیم از فردوس، مدرسه علیا یکی از مدارس تاریخی خراسان جنوبی محسوب می شود که توسط میرعلی بیک در اواخر دوره صفویه در شهر تاریخی تون و در محله میدان بنا شد و جزو مدارس چهار ایوانی است.

فضای مسجد این مدرسه علمیه دارای تزئینات زیبای مقرنس است و همه این جذابیت ها موقعیت گردشگری را برای علاقه مندان به میراث فرهنگی ایران زمین فراهم کرده و در صورت کاربری مناسب از این فضا بر جذابیت آن افزوده می شود.

سال ۱۳۹۷ بود که با حضور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی مقرر شد موزه نسخ خطی در این مجموعه زیبا راه اندازی شود، اما با گذشت ۵ سال به دلیل ممانعت اداره اوقاف، این موزه به ثمر نرسید و در ایستگاه اول متوقف شد.

به گفته رمضانی، مدیرکل سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی به دلیل سابقه آموزشی و علمی این مدرسه که محل آموزش و فعالیت فرهنگی بوده، تصمیم گرفته شده بود که تبدیل به موزه نسخ شود.

در حالی که این اثر ثبت ملی است و می تواند از اعتبارات ملی برخوردار شود، ایجاد نخستین موزه نسخ خطی استان فرصتی برای مرمت، احیا و معرفی این مدرسه تاریخی و جذب گردشگر به شمار می رود.

رئیس سابق میراث فرهنگی شهرستان فردوس نیز در سال ۹۹ اظهار کرده بود: مدرسه علیا به دلیل آن که یک ملک وقفی است در اختیار اداره اوقاف و امور خیریه قرار دارد و ما آن را ۱۰ ساله اجاره کرده ایم.

روح اله صداقت طالبی افزود: مرمت این مدرسه با شاخص های تاریخی و معماری که دارد، سال ۹۱ آغاز و درهای آن نیز نصب شد، اما به دلیل نبود اعتبار تا سال ۹۷ اتفاق خاصی برای آن نیفتاد.

وی با بیان اینکه سال ۹۷ زیرساخت برق تامین شد و مقداری از ضلع شرقی بنا با اعتبار ۲۵۰ میلیون تومان مرمت و بازسازی شد گفته بود: علاوه بر راسته بازار که قسمت اقتصادی این مجموعه را پوشش خواهد داد کاروانسرای جوادی به عنوان زائرسرا و خانه رسایی و حمام جهانیار هم برای قهوه خانه و سفره خانه در نظر گرفته شده که حمام جهانیار برای بازسازی به سرمایه گذار واگذار شده است.

متأسفانه با گذشت چندین سال اکنون اداره اوقاف با هدف ورود سرمایه گذار غیردولتی از موزه شدن این مدرسه ممانعت کرده است.

اقدس کرم پور در گفت وگو با خبرنگار ما گفت: طبق وقف نامه مدرسه علیا، مدرسه طلاب و علوم دینی است و باید در حوزه آموزش مورد بهره برداری قرار بگیرد.

مدیر پایگاه میراث جهانی قنات بلده و شهر تاریخی تون بیان کرد: عملیات مرمت و بازسازی این مدرسه در سال ۱۳۸۳ که نمایندگی میراث فرهنگی در شهرستان فردوس افتتاح شد با اعتبار ۵ میلیون تومان آغاز شد.

وی افزود: پس از زلزله سال ۴۷، اداره حفاظت باستانی مرمت آن را آغاز کرده بود و تاکنون میلیاردها تومان در این بنا هزینه شده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی قنات بلده و شهر تاریخی تون گفت: زمانی که این مدرسه تحویل میراث فرهنگی شد، سقف نداشت و مخروبه بود که میراث فرهنگی آن را به شکلی که اکنون مشاهده می شود، مرمت و بازسازی کرده است.

کرم پور با بیان اینکه مدرسه علیا در مجموعه های تاریخی شأن خاصی داشته و دارای وقف نامه مشخصی است، افزود: این بنا از آثار ملی است و طبق قانون هر اقدام و بهره برداری از این بنا باید طبق نظر شورای فنی میراث فرهنگی صورت گیرد.

وی عنوان کرد: با توجه به قدمت و موقوفات بسیار شهر فردوس و مدارس علمیه که نقش ترویج علوم دینی را داشته اند، بیشترین نسخ خطی استان در فردوس داریم که متأسفانه به صورت مطلوب از آنها نگهداری نمی شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی قنات بلده و شهر تاریخی تون اذعان داشت: بسیاری از این نسخ خطی به صورت قانونی به مرکز اسناد شهرهای دیگر منتقل شده و یا برخی به صورت غیرقانونی به دست دلال های این حوزه افتاده که معضل بزرگی به شمار می رود.

کرم پور اضافه کرد: این نسخ نیازمند شرایط نگهداری ویژه ای است که اوقاف و سایر مکان های دارای این نسخ در فردوس شرایط مطلوب نگهداری را ندارند.

وی تاکید کرد: این نسخ باید در جایی مدون و مشخص نگهداری شود که میراث فرهنگی در نظر دارد با راه اندازی موزه، بخشی از فضا به عنوان مرکز اسناد و پژوهش ها استفاده شود و با تهیه نسخه دیجیتال امکان بهره برداری و حفظ این آثار فراهم شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی قنات بلده و شهر تاریخی تون تصریح کرد: طبق وقف نامه کسانی که باعث خرابی مدرسه شوند، متولی نسبت به خروج آنها می تواند اقدام کند.

کرم پور اضافه کرد: مدرسه علیا در حال حاضر متولی مشخص و واحدی ندارد و تغییر کاربری آن به غیر از فضای آموزشی و فرهنگی در شأن این بنا نیست.

وی گفت: مدرسه حبیبیه نیز به مسافران و گردشگران جهت اقامت به اجاره واگذار می شود نیز شرایط مطلوبی ندارد و این اقدام ضربه بزرگی به میراث فرهنگی شهر خواهد زد.

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان فردوس نیز از ورود سرمایه گذار بخش خصوصی به این حوزه خبر داد و گفت: یکی از طلبه های حوزه علمیه با ارائه طرحی خواستار سرمایه گذاری در این مدرسه شده که هم موضوع فرهنگی در آن لحاظ شده و هم بحث مادی آن به نفع طلبه ها و حوزه علمیه در نظر گرفته شده است.

قیصری با تأکید بر اینکه این طرح نیز باید به تأیید میراث فرهنگی برسد بیان کرد: وقتی می شود از ظرفیت بخش خصوصی در راستای اهداف موقوفه که بحث فرهنگی است استفاده شود و هم مباحثی همچون اشتغال زایی و درآمدزایی به نفع موقوفه و طلبه ها را در بر بگیرد، چرا بخش دولتی به این امر ورود کند.

وی تصریح کرد: ما با ایجاد موزه نسخ خطی در این مدرسه مخالفتی نداریم، اما هم مدت اجاره میراث فرهنگی به اتمام رسیده و هم میزان اجاره بها پرداختی به اوقاف بسیار کم است.

رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان فردوس با مطرح کردن این سوال که چرا میراث فرهنگی موزه نسخ خطی را در بخشی از موزه مردم شناسی راه اندازی نمی کند، اضافه کرد: می توان راه اندازی موزه نسخ خطی را نیز به بخش خصوصی واگذار کنیم.

قیصری تصریح کرد: مدرسه علیا مکانی تاریخی و فرهنگی و حیف است بدون برنامه مورد استفاده قرار گیرد، لذا باید با هم فکری، بهترین استفاده را از این بنا داشته باشیم و در کنار آن از ظرفیت بخش خصوصی نیز استفاده کنیم.

به گزارش تسنیم، آنچه که باید در نظر داشت، اختلاف نظر بین این دو دستگاه اجرایی عاقبت خوبی برای میراث فرهنگی و تاریخی شهر به دنبال نخواهد داشت. راه اندازی موزه که می توانست به عنوان نخستین موزه نسخ خطی استان شناخته شود و سبب حضور گردشگران و مسافران زیادی برای بازدید از این مکان تاریخی را فراهم کند، با اختلافات درب های این مدرسه به روی موزه شدن بسته شده و عاقبت این بنا در ابهام است.

این مدرسه با شماره ۱۳۲۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و تکمیل مرمت، احیا و معرفی آن نیازمند توجه ویژه مسئولان شهرستان و استان است.

انتهای پیام/ ۲۵۱/