چرا روزی که خدا دین ما را کامل و نعمتش را بر ما تمام کرد امروز است؟
خداوند در آیه ۳ سوره مبارکه مائده می فرمایند: امروز دین شما را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم. حال سؤال است روزی که خداوند دین ما را کامل و نعمتش را بر ما تمام کرد کدام روز است.
خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: خداوند در آیه ۳ سوره مبارکه مائده اشاره به کامل شدن دین و تمام کردن نعماتش بر بندگان و انتخاب اسلام به عنوان دین کامل برای بندگان اشاره می کند.
در این آیه ابتدا به گوشت های حرام اشاره و سپس موضوع کامل شدن دین و تمام شدن نعمت بیان می شود از این رو برخی معتقدند که منظور از کامل شدن دین همان کامل شدن مسائل شرعی است.
در تفاسیر شیعه و سنی درباره «أکملت لکم دینکم» نظرات متفاوتی بیان شده است و در این زمینه برخی مفسران اهل سنت عقیده دارند منظور از کامل شدن دین این است که مسائل شرعی کامل شده زیرا قبل از موضوع کامل شده ماجرای گوشت های حرام مطرح شده است.
اما مفسران شیعی می گویند: تنها با بیان مسائل شرعی دین کامل نمی شود و ضمن اینکه در این آیه اشاره به مأیوس شده کافران شده است حال چگونه کافران با اعلام یک حکم شرعی از نابودی اسلام مأیوس می شوند. مفسران شیعه در این زمینه می گویند حتی مسائل شرعی هم با نزول این آیه کامل نشد و پس از آن هم آیاتی در بیان مسائل شرعی نازل شده است.
به این آیه توجه کنید؛
حرمت علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر ومآ أهل لغیر الله به و المنخنقة والموقوذة والمتردیة والنطیحة ومآ أکل السبع إلا ما ذکیتم وما ذبح علی النصب وأن تستقسموا بالأزلم ذ لکم فسق الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم أکملت لکم دینکم وأتممت علیکم نعمتی و رضیتلکم الإسلم دینا فمن اضطر فی مخمصة غیر متجانفلإثم فإن الله غفور رحیم
ترجمه (انصاریان)
(خوردن مواد ناپاک که تناسبی با جسم و روح شما ندارند) بر شما حرام شده است (مانند) گوشت مردار و خون و گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا کشته اند و حیوان خفه شده و آنچه به ضرب چوب و سنگ مرده و آنچه به سبب پرت شدن از بلندی جان داده و حیوانی که به ضرب شاخ حیوان دیگر از بین رفته و حیوانی که درنده ای آن را کشته و از آن خورده، مگر آنچه را که در آستانه مرگ قابل تزکیه بوده و شما به دستور شرع تزکیه کرده اید و نیز آنچه برای بت ها قربانی شده و آنچه به وسیله تیرهای قمار سهم بندی می کنید بر شما حرام گشته است. (همه) این (امور) فسق و نافرمانی (از احکام خدا) ست. امروز کفرپیشگان از (شکست) دین شما ناامید شده اند بنابراین از آنان نترسید و از من بترسید. امروز (با نصب علی بن ابی طالب به ولایت، امامت، حکومت و فرمانروایی بر امت) دینتان را برای شما کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم. پس هر که در حال گرسنگی شدید بی آنکه مایل به گناه باشد (به خوردن محرمات بیان شده) ناچار شود ، (می تواند به اندازه ضرورت از آنها بهره گیرد) یقینا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.
چرا دو موضوع گوشت های حرام و کامل شدن دین در این آیه کاملا مستقل از هم هستند؟
دو مطلب جدای از هم در این آیه بیان شده است، یک مطلب مربوط به تحریم گوشت های حرام، مگر در موارد اضطراری و مطلب دیگر مربوط به کامل شدن دین و یأس کفار که این قسمت کاملا مستقل است، به چند دلیل:
الف: یأس کفار از دین، به خوردن گوشت مردار یا نخوردن آن ارتباطی ندارد.
ب: روایاتی که از طریق شیعه و سنی در شأن نزول آیه آمده، در مقام بیان جمله «الیوم یئس الذین کفروا» و «ألیوم اکملت لکم دینکم» است، نه مربوط به جملات قبل و بعد آن، که درباره احکام مردار است.
ج: طبق روایات شیعه و سنی، این قسمت از آیه: «الیوم اکملت …» پس از نصب علی بن ابی طالب علیهما السلام به امامت در غدیرخم نازل شده است.
د: غیر از دلائل نقلی، تحلیل عقلی نیز همین را می رساند، چون چهار ویژگی مهم برای آن روز بیان شده است: ۱- روز یأس کافران، ۲- روز کمال دین، ۳- روز اتمام نعمت الهی بر مردم، ۴- روزی که اسلام به عنوان «دین» و یک مذهب کامل، مورد پسند خدا قرار گرفته است.
امام باقر علیه السلام می فرمایند: ولایت، آخرین فریضه الهی است، سپس آیه «الیوم اکملت لکم دینکم» را تلاوت نمودند. (کافی، ج۱، ص۲۸۹)
علت مأیوس شدن کفار از نابودی اسلام
همه یأس کفار از غلبه بر دین خدا حتما باید به خاطر عامل و علتی بوده باشد که عقل و اعتبار صحیح آن را تنها عامل ناامیدی کفار بداند و آن این است که خدای سبحان برای این دین کسی را نصب کند که قائم مقام رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) باشد و در حفظ دین و تدبیر امر آن و ارشاد امت متدین کار خود آن جناب را انجام دهد به نحوی که خلای برای آرزوی شوم کفار باقی نماند و کفار برای همیشه از ضربه زدن به اسلام مأیوس شوند.
آری مادام که امر دین قائم به شخص معینی باشد، دشمنان آن می توانند این آرزو را در سر بپرورانند که با از بین رفتن آن شخص دین هم از بین برود، ولی وقتی قیام به حاملی شخصی مبدل به قیام به حاملی نوعی شد، آن دین به حد کمال می رسد و از حالت حدوث به حالت بقا متحول شده نعمت این دین تمام می شود.
دلایلی بر نزول آیه ۳ سوره مائده در روز غدیر
حال اگر وقایع روزهای تاریخ اسلام را بررسی کنیم، هیچ روز مهمی مانند بعثت، هجرت، فتح مکه، پیروزی در جنگ ها و … با همه ارزش هایی که داشته اند، شامل این چهار صفت مهم مطرح شده در این آیه نیستند. حتی حجةالوداع هم به این اهمیت نیست، چون حج، جزئی از دین است نه همه دین.
بعثت، اولین روز شروع رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است که هرگز نمی توان گفت روز اول بعثت، دین کامل شده است.
هجرت، روز فرار پیامبر صلی الله علیه وآله به فرمان خداست، روز حمله کفار به خانه پیامبر است نه روز یأس آنان.
روزهای پیروزی در جنگ بدر و خندق و … تنها کفاری که در صحنه نبرد بودند مأیوس می شدند، نه همه کفار در حالی که قرآن می فرماید: «الیوم یئس الذین کفروا …» همه کفار مأیوس شدند.
حجةالوداع که مردم آداب حج را در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله آموختند، تنها حج مردم با آموزش پیامبر کامل شد، نه همه دین در حالی که قرآن می فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم»
غدیرخم روزی است که خداوند فرمان نصب حضرت علی را به جانشینی پیامبرصلی الله علیه وآله صادر کرد، تنها آن روز است که چهار عنوان ذکر شده در آیه «اکملت، اتممت، رضیت، یئس الذین کفروا» با آن منطبق است.
اما یأس کفار، به خاطر آن بود که وقتی تهمت و جنگ و سوء قصد ضد پیامبر، نافرجام ماند، تنها امید آنها مرگ پیامبرصلی الله علیه وآله بود. نصب علی بن ابی طالب علیهم السلام به همه فهماند که اگر آن حضرت پسری می داشت، بهتر از علی نبود و با مرگ او دین او محو نمی شود، زیرا شخصی چون علی بن ابیطالب علیهما السلام جانشین پیامبرصلی الله علیه وآله و رهبر امت اسلام خواهد بود. اینجا بود که همه کفار مأیوس شدند.
کمال دین و اتمام نعمت کدام است
کمال دین، به خاطر آن است که اگر مقررات وقوانین کامل وضع شود، لکن برای امت و جامعه، رهبری معصوم وکامل تعیین نشود، مقررات ناقص می ماند.
اتمام نعمت، به خاطر آن است که قرآن بزرگترین نعمت را نعمت رهبری و هدایت معرفی کرده است، اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از دنیا برود و مردم را بی سرپرست بگذارد، کاری کرده که یک چوپان نسبت به گله نمی کند. چگونه بدون تعیین رهبری الهی نعمت تمام می شود. رضایت خداوند، برای آن است که هرگاه قانون کامل و مجری عادل بهم گره بخورد رضایت پروردگار حاصل می شود.
اگر هر یک از اکمال دین، اتمام نعمت، رضایت حق و یأس کفار به تنهایی در روزی اتفاق افتد، کافی است که آن روز از ایام الله باشد. تا چه رسد به روزی مثل غدیر، که همه این ویژگی ها را یک جا دارد. به همین دلیل در روایات اهل بیت علیهم السلام عید غدیر، از بزرگترین اعیاد به شمار آمده است.
آثار اشیا، گاهی مترتب بر جمع بودن همه اجزای آن است، مثل روزه، که اگر یک لحظه هم پیش از اذان، افطار کنیم، باطل می شود، از این جهت کلمه «تمام» به کار رفته است: «اتموا الصیام الی اللیل» و گاهی به گونه ای است که هر جزء، اثر خود را دارد، مثل تلاوت آیات قرآن، که کمالش در تلاوت همه آن است و هر قدر هم خوانده شود، ثواب دارد. گاهی بعضی اجزا به گونه ای است که اگر نباشد، یک مجموعه ناقص است، هر چند همه اجزای دیگر هم باشد، مثل خلبان و راننده که هواپیما و ماشین بدون آنها بی ثمر و بی فایده است.
رهبری و ولایت حق همچنین است، چون انسان را با خدا گره می زند و بدون آن، آفریده ها و نعمت ها به نقمت تبدیل می شود و انسان را به خدا نمی رساند.
در آیه ۱۰۹ بقره، تمایل کفار نسبت به انحراف مسلمانان از راه خودشان مطرح شده است. خداوند فرمان داد: شما اغماض کنید تا امر الهی برسد. پس مسلمانان منتظر حکم قاطعی بودند که کفار را مأیوس سازد، تا اینکه آیهی «الیوم اکملت …» نازل شد.
منبع: تفاسیر نور و المیزان
انتهای پیام/
خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: خداوند در آیه ۳ سوره مبارکه مائده اشاره به کامل شدن دین و تمام کردن نعماتش بر بندگان و انتخاب اسلام به عنوان دین کامل برای بندگان اشاره می کند.
در این آیه ابتدا به گوشت های حرام اشاره و سپس موضوع کامل شدن دین و تمام شدن نعمت بیان می شود از این رو برخی معتقدند که منظور از کامل شدن دین همان کامل شدن مسائل شرعی است.
در تفاسیر شیعه و سنی درباره «أکملت لکم دینکم» نظرات متفاوتی بیان شده است و در این زمینه برخی مفسران اهل سنت عقیده دارند منظور از کامل شدن دین این است که مسائل شرعی کامل شده زیرا قبل از موضوع کامل شده ماجرای گوشت های حرام مطرح شده است.
اما مفسران شیعی می گویند: تنها با بیان مسائل شرعی دین کامل نمی شود و ضمن اینکه در این آیه اشاره به مأیوس شده کافران شده است حال چگونه کافران با اعلام یک حکم شرعی از نابودی اسلام مأیوس می شوند. مفسران شیعه در این زمینه می گویند حتی مسائل شرعی هم با نزول این آیه کامل نشد و پس از آن هم آیاتی در بیان مسائل شرعی نازل شده است.
به این آیه توجه کنید؛
حرمت علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر ومآ أهل لغیر الله به و المنخنقة والموقوذة والمتردیة والنطیحة ومآ أکل السبع إلا ما ذکیتم وما ذبح علی النصب وأن تستقسموا بالأزلم ذ لکم فسق الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم أکملت لکم دینکم وأتممت علیکم نعمتی و رضیتلکم الإسلم دینا فمن اضطر فی مخمصة غیر متجانفلإثم فإن الله غفور رحیم
ترجمه (انصاریان)
(خوردن مواد ناپاک که تناسبی با جسم و روح شما ندارند) بر شما حرام شده است (مانند) گوشت مردار و خون و گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا کشته اند و حیوان خفه شده و آنچه به ضرب چوب و سنگ مرده و آنچه به سبب پرت شدن از بلندی جان داده و حیوانی که به ضرب شاخ حیوان دیگر از بین رفته و حیوانی که درنده ای آن را کشته و از آن خورده، مگر آنچه را که در آستانه مرگ قابل تزکیه بوده و شما به دستور شرع تزکیه کرده اید و نیز آنچه برای بت ها قربانی شده و آنچه به وسیله تیرهای قمار سهم بندی می کنید بر شما حرام گشته است. (همه) این (امور) فسق و نافرمانی (از احکام خدا) ست. امروز کفرپیشگان از (شکست) دین شما ناامید شده اند بنابراین از آنان نترسید و از من بترسید. امروز (با نصب علی بن ابی طالب به ولایت، امامت، حکومت و فرمانروایی بر امت) دینتان را برای شما کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم. پس هر که در حال گرسنگی شدید بی آنکه مایل به گناه باشد (به خوردن محرمات بیان شده) ناچار شود ، (می تواند به اندازه ضرورت از آنها بهره گیرد) یقینا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.
چرا دو موضوع گوشت های حرام و کامل شدن دین در این آیه کاملا مستقل از هم هستند؟
دو مطلب جدای از هم در این آیه بیان شده است، یک مطلب مربوط به تحریم گوشت های حرام، مگر در موارد اضطراری و مطلب دیگر مربوط به کامل شدن دین و یأس کفار که این قسمت کاملا مستقل است، به چند دلیل:
الف: یأس کفار از دین، به خوردن گوشت مردار یا نخوردن آن ارتباطی ندارد.
ب: روایاتی که از طریق شیعه و سنی در شأن نزول آیه آمده، در مقام بیان جمله «الیوم یئس الذین کفروا» و «ألیوم اکملت لکم دینکم» است، نه مربوط به جملات قبل و بعد آن، که درباره احکام مردار است.
ج: طبق روایات شیعه و سنی، این قسمت از آیه: «الیوم اکملت …» پس از نصب علی بن ابی طالب علیهما السلام به امامت در غدیرخم نازل شده است.
د: غیر از دلائل نقلی، تحلیل عقلی نیز همین را می رساند، چون چهار ویژگی مهم برای آن روز بیان شده است: ۱- روز یأس کافران، ۲- روز کمال دین، ۳- روز اتمام نعمت الهی بر مردم، ۴- روزی که اسلام به عنوان «دین» و یک مذهب کامل، مورد پسند خدا قرار گرفته است.
امام باقر علیه السلام می فرمایند: ولایت، آخرین فریضه الهی است، سپس آیه «الیوم اکملت لکم دینکم» را تلاوت نمودند. (کافی، ج۱، ص۲۸۹)
علت مأیوس شدن کفار از نابودی اسلام
همه یأس کفار از غلبه بر دین خدا حتما باید به خاطر عامل و علتی بوده باشد که عقل و اعتبار صحیح آن را تنها عامل ناامیدی کفار بداند و آن این است که خدای سبحان برای این دین کسی را نصب کند که قائم مقام رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) باشد و در حفظ دین و تدبیر امر آن و ارشاد امت متدین کار خود آن جناب را انجام دهد به نحوی که خلای برای آرزوی شوم کفار باقی نماند و کفار برای همیشه از ضربه زدن به اسلام مأیوس شوند.
آری مادام که امر دین قائم به شخص معینی باشد، دشمنان آن می توانند این آرزو را در سر بپرورانند که با از بین رفتن آن شخص دین هم از بین برود، ولی وقتی قیام به حاملی شخصی مبدل به قیام به حاملی نوعی شد، آن دین به حد کمال می رسد و از حالت حدوث به حالت بقا متحول شده نعمت این دین تمام می شود.
دلایلی بر نزول آیه ۳ سوره مائده در روز غدیر
حال اگر وقایع روزهای تاریخ اسلام را بررسی کنیم، هیچ روز مهمی مانند بعثت، هجرت، فتح مکه، پیروزی در جنگ ها و … با همه ارزش هایی که داشته اند، شامل این چهار صفت مهم مطرح شده در این آیه نیستند. حتی حجةالوداع هم به این اهمیت نیست، چون حج، جزئی از دین است نه همه دین.
بعثت، اولین روز شروع رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است که هرگز نمی توان گفت روز اول بعثت، دین کامل شده است.
هجرت، روز فرار پیامبر صلی الله علیه وآله به فرمان خداست، روز حمله کفار به خانه پیامبر است نه روز یأس آنان.
روزهای پیروزی در جنگ بدر و خندق و … تنها کفاری که در صحنه نبرد بودند مأیوس می شدند، نه همه کفار در حالی که قرآن می فرماید: «الیوم یئس الذین کفروا …» همه کفار مأیوس شدند.
حجةالوداع که مردم آداب حج را در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله آموختند، تنها حج مردم با آموزش پیامبر کامل شد، نه همه دین در حالی که قرآن می فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم»
غدیرخم روزی است که خداوند فرمان نصب حضرت علی را به جانشینی پیامبرصلی الله علیه وآله صادر کرد، تنها آن روز است که چهار عنوان ذکر شده در آیه «اکملت، اتممت، رضیت، یئس الذین کفروا» با آن منطبق است.
اما یأس کفار، به خاطر آن بود که وقتی تهمت و جنگ و سوء قصد ضد پیامبر، نافرجام ماند، تنها امید آنها مرگ پیامبرصلی الله علیه وآله بود. نصب علی بن ابی طالب علیهم السلام به همه فهماند که اگر آن حضرت پسری می داشت، بهتر از علی نبود و با مرگ او دین او محو نمی شود، زیرا شخصی چون علی بن ابیطالب علیهما السلام جانشین پیامبرصلی الله علیه وآله و رهبر امت اسلام خواهد بود. اینجا بود که همه کفار مأیوس شدند.
کمال دین و اتمام نعمت کدام است
کمال دین، به خاطر آن است که اگر مقررات وقوانین کامل وضع شود، لکن برای امت و جامعه، رهبری معصوم وکامل تعیین نشود، مقررات ناقص می ماند.
اتمام نعمت، به خاطر آن است که قرآن بزرگترین نعمت را نعمت رهبری و هدایت معرفی کرده است، اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از دنیا برود و مردم را بی سرپرست بگذارد، کاری کرده که یک چوپان نسبت به گله نمی کند. چگونه بدون تعیین رهبری الهی نعمت تمام می شود. رضایت خداوند، برای آن است که هرگاه قانون کامل و مجری عادل بهم گره بخورد رضایت پروردگار حاصل می شود.
اگر هر یک از اکمال دین، اتمام نعمت، رضایت حق و یأس کفار به تنهایی در روزی اتفاق افتد، کافی است که آن روز از ایام الله باشد. تا چه رسد به روزی مثل غدیر، که همه این ویژگی ها را یک جا دارد. به همین دلیل در روایات اهل بیت علیهم السلام عید غدیر، از بزرگترین اعیاد به شمار آمده است.
آثار اشیا، گاهی مترتب بر جمع بودن همه اجزای آن است، مثل روزه، که اگر یک لحظه هم پیش از اذان، افطار کنیم، باطل می شود، از این جهت کلمه «تمام» به کار رفته است: «اتموا الصیام الی اللیل» و گاهی به گونه ای است که هر جزء، اثر خود را دارد، مثل تلاوت آیات قرآن، که کمالش در تلاوت همه آن است و هر قدر هم خوانده شود، ثواب دارد. گاهی بعضی اجزا به گونه ای است که اگر نباشد، یک مجموعه ناقص است، هر چند همه اجزای دیگر هم باشد، مثل خلبان و راننده که هواپیما و ماشین بدون آنها بی ثمر و بی فایده است.
رهبری و ولایت حق همچنین است، چون انسان را با خدا گره می زند و بدون آن، آفریده ها و نعمت ها به نقمت تبدیل می شود و انسان را به خدا نمی رساند.
در آیه ۱۰۹ بقره، تمایل کفار نسبت به انحراف مسلمانان از راه خودشان مطرح شده است. خداوند فرمان داد: شما اغماض کنید تا امر الهی برسد. پس مسلمانان منتظر حکم قاطعی بودند که کفار را مأیوس سازد، تا اینکه آیهی «الیوم اکملت …» نازل شد.
منبع: تفاسیر نور و المیزان
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «چرا روزی که خدا دین ما را کامل و نعمتش را بر ما تمام کرد امروز است؟» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.