کارشناس سیاسی قزاق با اشاره به حوادث دهه ۹۰ در ارمنستان و مشکلات آن دوره برای شهروندان این کشور بر ضرورت ممانعت از تخریب نیروگاه «متسامور» که در حال حاضر ثبات ژئواستراتژیک این کشور را تضمین می کند، تاکید کرد.

«آرمیک ژاپاسبایف» کارشناس سیاسی قزاق در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد بر لزوم حفظ امنیت انرژی ارمنستان با جلوگیری از تخریب نیروگاه «متسامور» که در حال حاضر ثبات ژئواستراتژیک این کشور را تامین می کند، تاکید کرد.

در این یادداشت آمده است: چندین نسل از ارامنه سال های سرد و گرسنگی ۱۹۹۲-۱۹۹۵ را به یاد دارند.

بسیاری از مردم، آن ایام را «سال های تیره و تاریک» عنوان می کنند و برای آن دلیل هم دارند.

همه آنها «آپوکالیپس» را که در تابستان سال ۱۹۹۱ آغاز شد، به خاطر دارند.

فصل پاییز و اتفاقات بعدی در ذهن همه نقش بسته است که چگونه کودکان و زنان سه ژاکت بر روی هم می پوشیدند و از مبلمان خود به عنوان هیزم استفاده می کردند.

در آن موقع ترانزیت گاز از طریق آذربایجان به ارمنستان قطع و پشت سر آن راه آهن هم مسدود شد و کالاهای که توسط قلمرو آذربایجان به ارمنستان منتقل می شدند، به این کشور نمی رسیدند.

ترکیه رسما محاصره ارمنستان را از جنوب اعلام کرد.

درگیری ها در «آبخازیا» و «اوستیا» ارتباط با روسیه از طریق گرجستان را نیز غیرممکن کرد.

تنها مسیر حمل و نقل جاده «پوتی» بود که به لحاظ فیزیکی قدرت تامین همه نیازهای ارمنستان را نداشت.

در چنین شرایطی نیروگاه های حرارتی ارمنستان به تدریج از امکان دریافت نفت سیاه و گاز محروم شدند.

تعطیلی نیروگاه هسته ای ارمنستان در سال ۱۹۹۰ منجر به پیچیده تر شدن اوضاع کشور شد.

تنها منبع انرژی مستقل ارمنستان که طی سال ها فعال بود و می توانست تا حدودی به بهبود وضع کشور کمک کند، قبل از زمان تعطیل شد.

از ماه ژانویه سال ۱۹۹۲ قطع روزانه انتقال برق در ارمنستان آغاز شد.

در ابتدا انتقال برق برای ۲ ساعت قطع شد و به تدریج به ۶، ۹، ۱۲ و ۱۸ ساعت رسید.

در ماه نوامبر رسما اعلام شد که برق به آپارتمان ها فقط یک ساعت در روز عرضه خواهد شد.

این وضعیت را خیلی از مردم که سن نسبتا بالایی دارند، فراموش نکرده اند.

و اکنون شاهد چه اتفاقی هستیم؟

در ارمنستان نیروگاه هسته ای «متسامور» وجود دارد که نیازمند رسیدگی لازم فنی است تا بهره برداری آن با اطمینان ادامه پیدا کند.

به گفته «نیکولای بانین» مدیر مرکز ژئوپلیتیکی «روسیه - قفقاز» طی سال های گذشته اقدامات مربوط به نگهداری این نیروگاه چندان انجام نشده است.

این نیروگاه و به همراه آن ساکنان ارمنستان به عنوان گروگان، در سیاست جهانی تبدیل شده اند که از آن ترکیه، آذربایجان و همچنین شرکت های تجاری آمریکا و اتحادیه اروپا نفع می برند.

به اعتقاد بانین، تجدید ساختار این تاسیسات انرژی و ایجاد پرونده های جنایی علیه برخی از مسئولین اجرایی این پروژه باعث شد تا مبلغ های اختصاص یافته در چارچوب آن استفاده نشود و امور تعمیر و نگهداری نیز انجام نپذیرد.

ترکیه، آذربایجان، آمریکا و اتحادیه اروپا به دلایل مختلف نسبت به تعطیلی این نیروگاه هسته ای علاقه مندی دارند.

به این موضوع هنوز در توافقنامه قدیمی درباره همکاری های جامع ارمنستان با اتحادیه اروپا تاکید شده بود.

بحث تعطیلی این نیروگاه همچنین در تعدادی از اسناد سیاسی منعکس شده است که به عنوان مثال تعدادی از متخصصان آمریکایی گویا به دلایل ملاحظات زیست محیطی، روی نکته تعطیلی اصرار داشته اند.

علاوه بر این همه، سازمان آمریکایی «یوساید» اقدام به تهیه «برنامه توسعه بخش انرژی ارمنستان با کمترین هزینه برای سال های ۲۰۲۰-۲۰۳۶» کرده است.

احتمالا ترکیه و آذربایجان به دلایل معلوم خواهان تکرار وضعیت شناخته شده قبل در ارمنستان هستند.

در این میان شرکت های تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا می خواهند نیروگاه هسته ای خود را در ارمنستان احداث کنند که اطلاعات مربوطه را بارها در رسانه های ارمنی پخش کرده اند.

بر اساس برآورد حداقلی هزینه ها و در نظر گرفتن ظرفیت چنین پروژه ای، ساخت نیروگاه هسته ای غربی در ارمنستان می تواند ۶-۹ میلیارد دلار هزینه داشته باشد.

طبیعتا این هزینه ها بر قیمت برق اضافه خواهد شد که همین حالا هم چندان پایین نیست.

جالب اینجاست که به دلایل نامعلوم، طرف روسی در جریان چنین تصمیمی قرار داده نشده و همچنان مذاکرات در خصوص امکان اعطای وام «مسکو» جهت تداوم امور مربوط به نگهداری نیروگاه در دستور کار بین المللی قرار داشته و امور تعمیر و نگهداری به طور عمدی به تعویق انداخته می شود تا شاید نیروگاه در نهایت به مرحله تخریب برسد.

در عین حال در رابطه به اینکه با تخریب نیروگاه هسته ای متسامور، نیروگاه جدید هسته ای غربی احداث خواهد شد، هیچ پیش زمینه فنی وجود ندارد.

این نیروگاه دارای پتانسیل عظیمی بوده و ایمنی آن بارها و بارها توسط کارشناسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای تأیید شده است.

به گفته بانین، پس از تمدید زمان بهره برداری این نیروگاه تا سال ۲۰۲۶ که توسط اقدامات مشترک امکان پذیر خواهد بود، می شود گفت که روسیه و ارمنستان به جایی رسیده اند که می توانند پا فراتر از این افق زمانی گذاشته و فرصت بهره برداری از این نیروگاه در دهه ۲۰۳۰ را هم فراهم کنند.

نتیجه گیری این موضوع ساده است. همانگونه که به نظر می رسد جهت حفظ امنیت انرژی ارمنستان که در حال حاضر ثبات ژئواستراتژیک این کشور را تامین می کند، لازم است تا «ایروان» از تخریب نیروگاه «متسامور» جلوگیری نماید.

انتهای پیام/ح