به گزارش خبرنگار تشکل های دانشگاهی خبرگزاری فارس، نویسنده: فاطمه بیرقی فعال دانشجویی طی یادداشتی نوشت: دوشنبه ۲۴ تیرماه، طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه های کشور» در مجلس شورای اسلامی تصویب شد که گامی بلند در راستای بی اثر سازی تحریم های نفتی آمریکا محسوب می شود. بر اساس این طرح با استفاده از ایده «تنفس خوراک» پروژه های پتروپالایشگاهی برای سرمایه گذاران جذاب تر می شود.

متن این یادداشت در ادامه آمده است:

« در حال حاضر تولید نفت خام و میعانات گازی ایران در حدود ۴ میلیون بشکه در روز است. پیش از تحریم ها ۲٫۵ میلیون بشکه سهم صادرات و ۱،۵ میلیون بشکه سهم خوراک ورودی پالایشگاه ها بود. پس از اعمال تحریم های جدید آمریکا، براساس آمار منتشر شده اوپک، صادرات نفت خام ایران به ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است. از گذشته تا امروز، ایران همواره بخش قابل توجهی از نفت خود را به صورت خام صادر کرده که موجب وابستگی بودجه دولت به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام شده است. خام فروشی نفت یکی از علت های تاثیر پذیری اقتصاد ایران از تحریم های نفتی است.

* مزیت های صادرات فرآورده در مقایسه با خام فروشی

تبدیل نفت خام به فرآورده هایی با ارزش افزوده بالاتر، علاوه بر افزایش منافع اقتصادی، مقاومت اقتصاد کشور در برابر تحریم ها را نیز تقویت می نماید. نفت خام ایران با توجه به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاص خود، تنها در ۴۰ پالایشگاه در چند کشور معدود قابل استفاده است. با تبدیل نفت خام به فرآورده و افزایش تنوع محصولات، می توان به بازار هدف بزرگتری دست یافت.

علاوه بر این صادرات نفت عمدتا از طریق محموله های بزرگ انجام می شود که ردیابی آن ها ساده تر است. اما فرآورده ها در حجم کمتر صادر می شوند و به همین نسبت تراکنش های مالی کمتری دارند؛ از این رو اثرگذاری تحریم های پولی و تجاری بر روی آن ها نیز کمتر است. با توجه به این شرایط می توان با احداث پتروپالایشگاه ها و تولید فرآورده های پایین دستی نفت، از خام فروشی جلوگیری کرد و در عین حال تحریم های نفتی آمریکا را نیز بی اثر نمود.

* بازار بزرگ فرآورده های نفتی کشورهای همسایه

چین و هند بزرگترین خریداران نفت ایران هستند. انتقال نفت به این کشور ها از راه دریا صورت می گیرد. در این شرایط، صادرات فرآورده های نفتی به کشورهای همسایه نسبت به فروش نفت خام از مزیت هایی همچون کمتر بودن هزینه های حمل و نقل، مواجه نبودن با مشکلات ناشی از تحریم کشتیرانی و آسان تر بودن تأمین امنیت فرآیند صادرات برخوردار است. در حال حاضرکشور های همسایه ایران، نیاز خود به فرآورده های نفتی مانند بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده ها را از طریق واردات از کشورهای دیگر تأمین می کنند. بنابراین ایران می تواند با افزایش ظرفیت پالایش نفت خام، سهم خود را از بازار فرآورده های نفتی کشورهای همسایه افزایش دهد.

* طرح «تنفس خوراک» راهکار جذابیت طرح های پتروپالایشگاهی

به گفته علی بختیار عضو کمیسیون انرژی مجلس، مشکل اصلی پیش روی کشور برای افزایش ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی، مسئله تأمین مالی است؛ چرا که با وجود سرمایه بزرگ انسانی و شرکت های دانش بنیان متعدد، ایران مشکل چندانی در زمینه نیروی انسانی و فناوری ساخت پتروپالایشگاه ها ندارد. این مشکل تأمین مالی درحالیست که نقدینگی زیادی در اختیار مردم قرار دارد و می توان آن را با ایجاد جذابیت در طرح های پتروپالایشگاهی، به این سمت هدایت نمود.

درحال حاضر اقدامی که از سوی دولت برای جذابیت طرح های پتروپالایشگاهی انجام می گیرد، فروش خوراک آن ها به مدت زمان مشخص با قیمتی کمتر از میزان واقعی آن است. درحالی که این اقدام جذابیت لازم را ایجاد نکرده و از طرف دیگر به کاهش درآمدهای دولت منجر شده است.

طرح مناسب برای اینکه از طرفی جذابیت سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران افزایش یابد و از طرف دیگر از درآمدهای دولت کاسته نشود، جایگزین نمودن ایده «تنفس خوراک» به جای «تخفیف خوراک» است. در این روش، تا زمانی که سرمایه اولیه احداث و سود اولیه سهام داران جبران شود، هزینه ای بابت خوراک ورودی از پتروپالایشگاه ها دریافت نمی شود و در واقع این مدت به عنوان تنفس اولیه در اختیار آن ها قرار می گیرد.

پس از اتمام دوره تنفس خوراک، در طول چندین سال، هزینه خوراک اولیه به صورت اقساطی از سرمایه گذاران دریافت می شود. محاسبات صورت گرفته نشان می دهد نتیجه اجرای طرح تنفس خوراک کاهش زمان بازگشت سرمایه از حدود ۱۰ سال به ۴ سال و در عین حال افزایش درآمدهای دولت از محل فروش خوراک به پتروپالایشگاه هاست.

* طرح حمایت از توسعه پروژه های پتروپالایشگاهی تصویب شد

در این راستا روز دوشنبه ۲۴ تیرماه، طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه های نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» در صحن علنی مجلس به تصویب رسید. در طول سال های اخیر قوانین متعددی در نهادهای قانون گذاری آمریکا باهدف افزایش فشار اقتصادی بر کشورمان به تصویب رسیده است. در این شرایط تصویب طرح حمایت از توسعه پروژه های پتروپالایشگاهی، در عمل، پاسخ متقابل مجلس ایران به این دست قوانین آمریکاست که به کلی تحریم های نفتی آن ها را بی اثر می سازد.

اجرایی شدن این طرح به افزایش جذابیت سرمایه گذاری در طرح های پتروپالایشگاهی منجر می شود و شرایط را برای کاهش فشار تحریم های نفتی آمریکا فراهم می کند. بنابراین انتظار می رود اجرای آن هرچه سریعتر در دستور کار دولت قرار بگیرد.»

انتهای پیام/