خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- رامین حسین آبادیان: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا اخیرا در اقدامی خصمانه فرمانی را به امضا رساند که به موجب آن جولان اشغالی به عنوان بخشی از اراضی تحت حاکمیت رژیم صهیونیستی توسط واشنگتن به رسمیت شناخته می شود. این درحالی است که پیشتر نیز ترامپ از تصمیم خود برای امضای این فرمان خبر داده بود.

اقدام رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا واکنش های متعددی را در عرصه های منطقه ای و بین المللی به دنبال داشت و بسیاری از شخصیت های سیاسی منطقه و بین المللی این اقدام را به شدت محکوم کردند. دولت دمشق در بیانیه ای این تصمیم ترامپ را حمله به حاکمیت سوریه خوانده است. دولت سوریه تصمیم اخیر دونالد ترامپ در به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی های جولان را حمله وقیحانه به حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور خوانده و حق خود را برای بازپس گیری این منطقه محفوظ دانست.

وزارت امور خارجه سوریه در بیانیه ای که از سوی خبرگزاری رسمی این کشور سانا انتشار یافت اعلام کرد: آزادسازی جولان با استفاده از تمامی ابزارهای موجود و بازگرداندن این منطقه به سرزمین مادری سوریه حق مسلم ما است. در این بیانیه تصریح شد: با این تصمیم اخیر ترامپ، آمریکا تبدیل به دشمن اصلی اعراب شد. وزارت خارجه سوریه در این بیانیه تاکید کرد: هیچ چیز نخواهد توانست این حقیقت تاریخی و همیشگی را تغییر دهد که جولان عربی-سوری است و خواهد ماند.

در همین حال، مسکو نیز این اقدام را محکوم کرده و آن را نقض فاحش حقوق بین الملل خوانده است. دولت لبنان نیز این اقدام را محکوم کرده و آن را نقض حقوق بین الملل خوانده است. در بیانیه وزارت خارجه لبنان این اقدام تضعیف کننده صلح منصفانه خوانده شده است. مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه نیز گفت، تصمیم دونالد ترامپ برای به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان بار دیگر تأیید کرد که آمریکا احترامی برای قوانین بین المللی قائل نیست.

چاووش اوغلو در توئیتر نوشت: آمریکا بار دیگر با این تصمیم نشان داد به قوانین بین المللی احترام نمی گذارد. با این حال این تصمیم به هیچ وجه باعث مشروعیت بخشیدن به اشغالگری اسرائیل نخواهد شد. دبیر کل سازمان ملل نیز در واکنش به این اقدام ترامپ صراحتا اعلام کرد وضعیت جولان از نظر سازمان ملل نسبت به قبل هیچ تغییری پیدا نکرده است.

استفان دوجاریک، سخنگوی آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل اظهار کرد: سیاست سازمان ملل درباره جولان در قطعنامه های مربوط به این منطقه که از سوی شورای امنیت تصویب شده اند بازتاب یافته و این سیاست تغییری پیدا نکرده است. وزارت خارجه مصر مخالفت خود را با اظهارات رئیس جمهوری آمریکا درباره به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های اشغالی جولان اعلام کرد و این امر را مغایر با قطعنامه های بین المللی دانست.

این وزارتخانه در بیانیه ای گفت: مصر بر رویکرد ثابت خود مبنی بر نگاه به جولان سوریه به عنوان اراضی عربی اشغالی طبق قطعنامه های بین المللی تأکید می کند. جنبش جهاد اسلامی فلسطین در واکنش به موضع دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا درباره حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان اشغالی گفت: کشورهای جهان باید نسبت به آتشی که رئیس جمهور آمریکا با سیاست های خود برای شعله ور کردن آن می کوشد، هشیار باشند.

افزون بر این، احمد عبدل ابولغیط، دبیرکل اتحادیه عرب روز جمعه دو فروردین (۲۲ مارس) با انتشار بیانیه ای از سیاست دولت آمریکا در رابطه با به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان انتقاد کرده است. در این بیانیه، دبیرکل اتحادیه عرب خواستار تجدید نظر آمریکا در این سیاست شده است. احمد ابولغیط در عین حال به پیامدهای فوری و همچنین عواقب بعدی چنین سیاستی برای منطقه هشدار داده است.

دبیرکل اتحادیه عرب، به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان را برای نقش و عملکرد آمریکا در بحران خاورمیانه نیز زیان بار ارزیابی کرده است.

اما جولان چگونه به اشغال صهیونیست ها درآمد؟ جنگ شش روزه ۱۹۶۷ که میان رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی مصر، سوریه و اردن رخ داد از پنجم ژوئن آن سال با با حمله هوایی ناگهانی صهیونیست ها به پایگاه های هوایی مصر در ۵ ژوئن ۱۹۶۷ آغاز شد و اسرائیل طی ۶ روز موفق شد تا نوار غزه و صحرای سینا را از کنترل مصر، شرق بیت المقدس و کرانه باختری رود اردن را از کنترل اردن و بلندی های جولان را از کنترل سوریه خارج کند.

بلندی های جولان یکی از چهارده استان سوریه است که به نام استان «القنیطره» شناخته می شود، این استان شامل دو شهر است یکی القنیطره که مرکز استان است و نظامیان اسرائیلی قبل از عقب نشینی از آن در جنگ اکتبر ۱۹۷۳ آن را کاملا نابود کردند و دومی شهر «فیق» که هنوز ویرانه ای تحت سلطه رژیم صهیونیستی است.

در ششم اکتبر ۱۹۷۳ سوریه و مصر با حمایت چند کشور عربی دیگر برای بازپس گیری همه سرزمین های عربی که در سال ۱۹۶۷ اشغال شده بود به جنگ با رژیم صهیونیستی رفتند که به جنگ یوم کیپور (یا جنگ اکتبر و جنگ رمضان) معروف شد این جنگ در ششم اکتبر با حمله غافلگیرانه مصر و سوریه علیه مواضع نیروهای اسرائیلی در شرق کانال سوئز و بلندی های جولان آغاز شد، مناطقی که شش سال قبل در جنگ شش روزه به تصرف نظامیان صهیونیست درآمده بود و در نهایت در روز ۲۵ اکتبر سازمان ملل برای دومین بار درخواست آتش بس کرد که موافقت شوروی سابق و آمریکا به عنوان حامیان طرفین جنگ، به پایان جنگ منجر شد.

در ژانویه سال ۱۹۷۴ مصر و رژیم صهیونیستی تحت حمایت سازمان ملل متحد در ژنو به پیمان ترک مخاصمه دست یافتند و به دنبال آن پیمان دیگر ترک مخاصمه با سوریه در ۳۱ ماه مه ۱۹۷۴ در ژنو و در حضور نمایندگانی از سازمان ملل، اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا حاصل شد. رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۱ انضمام آن به خاک خود را به صورت یک طرفه اعلام کرد، اما این اقدام از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده است.

در سال ۲۰۰۰ ایهود باراک، نخست وزیر رژیم صهیونیستی با فاروق الشرع، وزیر خارجه وقت سوریه در چارچوب مذاکرات صلحی تحت نظارت «مادلین آلبرایت»، وزیر خارجه وقت آمریکا از سوم تا هفتم دسامبر در ویرجینیای غربی دیدار کردند اما این مذاکرات درباره بازپس گیری بلندی های جولان سوریه به شکست انجامید چون رژیم صهیونیستی با بازگرداندن زمین های همجوار دریاچه طبریه (که در میان سرزمین های اشغالی و بلندی های جولان سوریه واقع است و بزرگ ترین منبع طبیعی آب شیرین این منطقه محسوب می شود) مخالفت کرد.

حال سوال اینجاست که اهمیت راهبردی جولان در چیست که رژیم صهیونیستی سخت به دنبال بسط حاکمیت خود بر آن بوده و آمریکا نیز در از ین زمینه از آن حمایت می کند؟ دمشق پایتخت سوریه قریب به پنجاه کیلومتر از بلندی های جولان فاصله دارد و توپخانه سوریه بین سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ از آنجا شمال سرزمین های اشغالی را هدف می گرفت.

منطقه جبل الشیخ در جولان اشغالی و در نزدیکی خط ترک مخاصمه که ارتفاع آن به ۲۸۰۰ متر می رسد به رژیم صهیونیستی موقعیتی عالی در نظارت بر تحرکات سوریه می دهد، صهیونیست ها از این بلندی ها می توانند به دقت فعالیت های مهم سوری ها را جنوب کشورشان زیر نظر بگیرند و ماهیت جغرافیایی آن هم مانعی طبیعی در برابر هر گونه تحرک نظامی سوریه است.

منطقه جولان منبع مهم آبی هم شمرده می شود چون باران های ارتفاعات جولان رود اردن را که به دریاچه طبریه می ریزد تغذیه می کنند و آب این منطقه یک سوم نیاز آبی رژیم صهیونیستی را تأمین می کند. خاک حاصلخیز جولان نیز ظرفیت مناسبی برای تبدیل شدن به تاکستان و باغ های میوه دارد و ارتفاعات این منطقه در زمستان، به تنها پیست اسکی اسرائیل نیز تبدیل شده است.

همین اهمیت راهبردی منطقه اشغالی جولان سوریه، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی را بر آن داشت تابا سو استفاده از بحران سوریه از سال ۲۰۱۱ تاکنون از جامعه بین المللی بخواهد حاکمیت اسرائیل را بر بلندی های جولان به رسمیت شناسد. اما فارغ از اهمیت استراتژیک جولان اشغالی به نظر می رسد که رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا به دنبال نجات دادن نخست وزیر رژیم صهیونیستی از مخمصه فسادی است که در آن گرفتار آمده است.

در آستانه برگزاری انتخابات کنیست رژیم صهیونیستی در ۲۰ فروردین ماه نتانیاهو به دلیل درگیر بودن در پرونده های فساد و پولشویی به شدت تحت فشار قرار داد. رئیس جمهوری آمریکا که پیشتر نشان داده که خواهان روی کار آمدن مجدد نتانیاهو در اراضی اشغالی است، با به رسمیت شناختن الحاق جولان به اراضی تحت حاکمیت تل آویو در واقع تلاش کرد دستاوردی برای نخست وزیر رژیم صهیونیستی خلق کند تا به نوعی او را نجات داده باشد.