به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس ، به نقل از آستان نیوز ، تصاویر و صداهای ضبط شده بر روی فیلم، نوارهای صوتی و ویدئویی،گذشته ما را زنده و رویدادها، صحنه ها و موقعیت هایی را در ذهن ما ثبت می کنند که در صورت نبود این ابزار رسانه ای، این خاطرات در حافظه محدود بشری جای می ماند و به مرور زمان با تغییر نسل ها از بین می رفت.

از صفحات گرامافون تا لوح های فشرده

با وجود جایگاه ارزشی این اسناد، وجود مکانی برای آرشیو مستندات صوتی و تصویری حرم مطهر رضوی امری ضروری بود تا تصویرها و فیلم هایی از اتفاقات و رویدادهای تاریخی آستان مبارک از جمله به توپ بستن گنبد مطهر تا مراحل مختلف توسعه و نوسازی فضای پیرامون این مکان نورانی در آن جمع آوری شود.

آرشیو اسناد دیداری و شنیداری مرکز اسناد آستان قدس رضوی که قریب به ۲۰ سال از فعالیت آن به طور رسمی می گذرد طی این مدت، عکس ها و فیلم های تاریخی ارزشمندی از اماکن متبرک رضوی و بخش های مختلف این سرزمین را از منابع سازمانی جمع آوری و یا از سوی واقفان فرهنگی دریافت کرده است.

در این مجموعه منابع دیداری و شنیداری کلاسیک اعم از فیلم های پروژکتوری، صفحات گرامافون و نوارهای ریلی صوتی تا منابع جدید دیداری و شنیداری در قالب انواع کاست ویدئویی، نوار کاست صدا و لوح فشرده جمع آوری و برای نگهداری آن در شرایط مطلوب و استاندارد تلاش شده است.

صداها و تصویرها از قاجار تا حال

مرکز اسناد آستان قدس رضوی دارای گنجینه ای عظیم از اسناد دیداری و شنیداری است که به لحاظ تنوع مواد دیداری و شنیداری از سازمان اسناد ملی پیشی گرفته است.

محمد مهدی مرتضوی فر مسئول امور دیداری و شنیداری مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی، به آرشیو بیش از ۴۰ هزار عکس آنالوگ و ۱۰۰ هزار عکس دیجیتال از ابتدای ورود عکاسی به ایران در دوره قاجار تا دوره معاصر در بخش اسناد دیداری و شنیداری این مجموعه اشاره دارد که قدیمی ترین آن در سال ۱۲۳۷ شمسی توسط جیانوزی عکاس ایتالیایی از حرم مطهر امام رضا (ع) گرفته شده است.

وی می افزاید: در این مجموعه علاوه بر عکس ها، بیش از ۲۵هزار نوار بتاکم، یوماتیک، وی اچ اس، دی وی کم ونوار کاست نگهداری می شود که بسیار ارزشمند هستند.

در بخش اسناد دیداری و شنیداری بیش از پنج هزار عکس و فیلم ارزشمند از تغییرات معماری حرم مطهر از اواخر دوره قاجار تا دوره معاصر همزمان با تغییرات گسترده بافت پیرامونی حرم، تخریب بناها و مغازه های قدیمی متصل به حرم، ساخت طرح فلکه، گسترش بناها و ایجاد صحن های جدید در بعد از انقلاب موجود است که مجموع این منابع این مرکز را به بزرگترین آرشیو دیداری و شنیداری کشور تبدیل کرده است.

این عکس ها محدود به حرم مطهر امام رضا (ع) نبوده و موضوعات دیگری از جمله، تصاویر نفیسی از مشهد در دوران انقلاب اسلامی، تغییرات بافت پیرامونی حرم مطهر، محلات قدیمی و اماکن مشهد و حتی شهرهای خراسان را شامل می شود.

بهره مندی یکهزار پژوهشگر و مستندساز از آرشیو اسناد دیداری و شنیداری

مرتضوی فر به همکاری این مرکز با بیش از یکهزار نفر از پژوهشگران و مستندسازان کشور اشاره دارد که ماحصل آن انتشار چند کتاب در حوزه عکس و همچنین تولید فیلم مستند «میراثی از سناباد»، مستند «صدسال با کتاب فروشی های مشهد» و مستند «تاریخ تئاتر مشهد» بوده است.

وی از کتاب عکس مشهد قدیم با عنوان «ارض اقدس»،« مدارس علمیه مشهد» ، مستند«تجلی» و «بر مناره های آگاهی» به عنوان دیگر دستاوردهای پژوهشی بهره مند شده از این میراث مستند نام برد.

جذب بیش از ۴۰ هزار عکس و فیلم طی یک سال

بخش اسناد دیداری و شنیداری مدیریت اسناد و مطبوعات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در سال ۱۴۰۰ بیش از ۴۰ هزار عکس و فیلم به صورت اهدایی دریافت کرد.

۹۸۰۰ فایل دیجیتال عکس و فیلم معماری حرم، ۱۲ هزار فرم عکس از بافت پیرامونی حرم مطهر،۲۰ هزار عکس و فیلم از سوی تهیه کننده «مستند میراثی از سناباد»، ۵ هزار و ۵۰۰ فریم عکس آقای حسامی نژاد عکاس اماکن مذهبی، ۷۰۰ فایل فیلم و عکس از مستند تجلی، یک هزار فریم عکس از تاریخ شفاهی، ۵ هزار عکس از روابط عمومی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و دریافت بیش از ۲ هزار عکس نفیس از حرم مطهر، مشهد و ایران در بررسی آرشیوهای مهم عکس در دنیا تنها بخشی از مواردی بوده است که سال گذشته به این آرشیو افزوده شده است.

در حقیقت رسالت بخش اسناد دیداری و شنیداری مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی گردآوری منابع دیداری شنیداری است که به صورت پراکنده و غیرمنسجم بین سازمان ها و مؤسسات مختلف مجموعه بزرگ آستان قدس رضوی توزیع شده اند.

همچنین صیانت از منابع و مصاحبه های تولیدی آرشیو تاریخ شفاهی مرکز اسناد، مستند کردن و جاودانه ساختن فعالیت ها و اقدامات آستان قدس رضوی برای بهره برداری نسل امروز و آینده، از دیگر اهداف این بخش به شمار می رود.

محققان و پژوهشگران حوزه های مختلف می توانند با مراجعه به ساختمان بنیاد پژوهش های اسلامی واقع در بست طبرسی، از منابع بخش اسناد دیداری و شنیداری مرکز اسناد آستان قدس رضوی بهره مند شوند.

انتهای پیام/۲۸۱/ن