طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن | خلاصه جلسه هجدهم: نخستین نغمه های نبوت

توحید؛ سرانجامی در آغاز

حضرت آیت الله خامنه ای در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۳ در مسجد امام حسن علیه السلام مشهد جلساتی با عنوان «طرح کلی اندیشه ی اسلامی در قرآن» داشته اند و طی آن به «تبیین پایه های تفکر اسلامی» بر مبنای آیات قرآن پرداخته اند. ایشان با اشاره به اهمیت این مباحث گفته اند: «این جلسات، پایه های فکری برای ایجاد یک نظام اسلامی است.» ۸۱/۴/۴ پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR در سال ۱۳۹۴ در هفت گزیده بیانات جلسات ابتدایی این سخنرانی ها را که به موضوع «ایمان» اختصاص داشته است را منتشر کرده است. جلسات مبحث «توحید» نیز در شش گزیده بیانات در ماه رمضان امسال منتشر شد. اکنون و در ادامه مباحث کتاب جلسات مبحث «نبوت» در نه گزیده بیانات منتشر میگردد.

حضرت آیت الله خامنه ای در پنجمین جلسه نبوت، به نخستین شعار دعوت انبیا که همان نغمه ی توحید است؛ پرداختند: «توحید همه چیز مکتب انبیا علیهم السلام است. توحید و معرفت خدا هم مایه ی تکامل و تعالی روح انسان است، که این هدف عالی و نهایی انبیا است، و هم طرح توحید به معنای ایجاد یک محیط الهی، یک جامعه و نظام الهی، یک نظام عادلانه، یک نظام بی طبقه، یک نظام بدون استثمار، یک نظام بدون ظلم، به معنای تشکیل یک چنین نظامیست.» آنانکه در جریان دعوت پیامبران قرار گرفته اند و آن را میپذیرند و هم آنان که از آن سرپیچی کرده و با آن می ستیزند؛ با مطرح شدن توحید به خوبی میفهمند که در این مکتب، مبارزه با تحکمات بشری و اختلاف طبقاتی و استثمار و ستمگری به هرشکل مطرح است. همچنانکه در دوران سازندگی اجتماعی و تشکیل نظام مطلوب، مراعات آزادی و تکریم انسان و عدالت اجتماعی و رفاه عمومی و برافتادن ستم و بیداد مورد نظر است و مشخص بودن هدف و جهت و راه انبیا و تعهد و تکلیف پیروان انبیا از انحرافهای مسلکی و مکتبی در ادامه راه جلوگیری میکند.

جلسه هجدهم: نخستین نغمه های نبوت
توحید؛ سرانجامی در آغاز

آیات این جلسه

|

آیه ۳۶ سوره ی مبارکه ی نحل
آیات ۵۹، ۶۵، ۶۶، ۶۷، ۶۸، ۶۹، ۷۰، ۷۱ سوره ی مبارکه ی اعراف

واژگان کلیدی

|

دعوت انبیاء

|

اجتناب از طاغوت

|

عبودیت خدا

|

نغمه توحید

آیه

|

نکات کلیدی

ولقد بعثنا فی کل أمة رسولا أن اعبدوا الله واجتنبوا الطاغوت فمنهم من هدی الله ومنهم من حقت علیه الضلالة فسیروا فی الأرض فانظروا کیف کان عاقبة المکذبین (نحل ۳۶)

و همانا برانگیختیم در هر امتی ، پیامبری که عبودیت کنید خدا را و دوری بگزینید از طاغوت.

بعضی از آنان را خدا هدایت کرد و بر بعضی از آنان گمراهی قرار گرفت. پس در زمین گردش کنید پس بنگرید فرجام کار تکذیب کنندگان چگونه بوده است؟

|

- عبودیت کنید خدا را و دوری بگزینید از طاغوت؛ این حرف اول پیغمبرهاست.

- طاغوت رقیب خداست. طاغوت آنی ست که شاخ به شاخ، مقابل خدا و فرمان خدا می ایستد، هر که هست. گاهی این طاغوت خود تویی؛ «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک»، گاهی طاغوت همان دل هرزه درای توست. گاهی طاغوت همان هوس روز و شب توست. گاهی آقاییطلبی یک آدم طاغوت اوست، تکبر یک انسان، طاغوت اوست. گاهی هم قدرت های خارج از وجود انسانند. قدرت هایی که همین طور دایره وار وسیع می شود، وسیع می شود و بالا می رود. به هر حال پیغمبرها وقتی که آمدند، گفتند خدا، نه طاغوت.

- ببینید عاقبت آن کسانی که ضلالت بر آنان قرار گرفته بود و پیغمبر را تکذیب کردند و هدایت او را نپذیرفتند چگونه شد. ببینید تمدن های برافتاده را، ببینید کشورها و شهرهای ویران شده را، ببینید بابل و آشور و کلده ی نابود شده را، که از آن جز نامی در ستون تاریخ باقی نماند. ببینید قدرت فرعونیان مصر را که جامعه ی مصری مثل طوماری در هم نوردیده شد. اینها را قرآن می گوید؛ ببیند امت ها و کشورهایی را که به سخن پیامبر گوش فرا ندادند، عاقبتشان چه شد، محکوم به زوالند.

- به طور کلی تا آخر دنیا این است؛ هر جامعه ای، هر امتی که بر روال دین حرکت نکند و بر طبق دین حرکت نکند، نابود خواهد شد. نه اینکه آدم هایش همه خواهند مرد، نه؛ نابود شدن امت، به معنای نابود شدن تشکیلات ملی آنهاست. جذب می شوند، هضم می شوند، جزو ملت های دیگر می شوند، ملیتشان اصلا از بین می رود، امروز شما ملیت کلده را معین کنید کجاست؛ ملیت آشور را معین کنید کجاست؛ ملیت بابل را معین کنید کجاست. این تمدن های بزرگ تاریخ، اولین تمدن های بشری اینهایند، کجایند اینها؟

وإلی عاد أخاهم هودا قال یا قوم اعبدوا الله ما لکم من إله غیره أفلا تتقون (اعراف ۶۵)

پس به سوی قوم عاد، برادرشان هود را فرستادیم. گفت ای قوم من، خدا را عبودیت کنید، به جز او شما را معبودی نیست. آیا پروا نمی گیرید؟

|

- درباره ی این قوم عاد است ظاهرا، که اینها در میان کوه ها خانه میساختند، بعید نمیداند آدم که برای آن اواخر عهد حجری باشد که بعضی از دانشمندان مادی ذکر کردند و ترسیم کردند. غرض، برای خیلی قدیمند … با این بیان چقدر غلط و باطل می شود فرضیه ی آن کسانی که می گویند توحید و به طور کلی دین، بر اثر وضع طبیعی انسان ها و از روی جهالت و نادانی انسان ها به وجود آمد و دین تدریجا به توحید رسید. می گویند اول اقوام مشرک بودند …. بعد توحید پدید آمد، در حالیکه نه، میبینیم از روزگار قدیم، از دوران باستان توحید بوده.

قال الملأ الذین کفروا من قومه إنا لنراک فی سفاهة وإنا لنظنک من الکاذبین (اعراف ۶۶)

برگزیدگان قوم که کافر بودند گفتند: حقا تو را در نابخردی می بینیم و گمان داریم که تو از جمله ی دروغگویانی.

|

- این جزو اتهاماتی ست و پندارهای دروغی ست که نسبت به داعیان حق، همیشه زمان بوده.

قال یا قوم لیس بی سفاهة ولکنی رسول من رب العالمین (اعراف ۶۷)

گفت ای قوم من، در من نابخردی نیست. بلکه من پیام آور پروردگار و زمامدار جهانیانم.

|

- در مقابل اتهام آنها، سخن ناشایست آنها، سخن حق خود را تکرار کرد.

ابلغکم رسالات ربی وأنا لکم ناصح أمین (اعراف ۶۸)

پیام های پروردگارم را به شما می رسانم و شما را خیرخواهی امین می باشم.

|

- من برای شما خیرخواهی امانت دارم. خیر شما را می خواهم، رشد شما را می خواهم، پیشرفت شما را می خواهم که شما را به خدا و توحید دعوت می کنم.

أوعجبتم أن جاءکم ذکر من ربکم علی رجل منکم لینذرکم واذکروا إذ جعلکم خلفاء من بعد قوم نوح وزادکم فی الخلق بسطة فاذکروا آلاء الله لعلکم تفلحون (اعراف ۶۹)

آیا در شگفتید که یادآوری برای شما از سوی پروردگارتان بر مردمی از میان شما فرارسد که شما را بدان بیم دهد؟ و به یاد آورید که شما را جانشینان پس از قوم نوح ساخت و شما را در خلقت و اندام فزونی بخشید. نعمتهای خدا را به یاد آورید، مگر به پیروزی و موفقیت نایل گردید.

|

- یعنی از اینکه یک انسانی از انسان های معمولی، در همین کسوت شما، در همین لباس شما، به مقام نبوت و پیامبری برسد، تعجب می کنید؟

قالوا أجئتنا لنعبد الله وحده ونذر ما کان یعبد آباؤنا فأتنا بما تعدنا إن کنت من الصادقین(اعراف ۷۰)

گفتند آیا نزد ما آمدهای تا خدا را به تنهایی عبودیت کنم و ذواتی را که پدران ما عبادت میکرده اند واگذاریم؟ اگر راست میگویی هر چه را که بدان تهدیدمان میکنی بیاور!

|

- دشمن هم فورا میفهمد که عبادت انحصاری خدا یعنی چه. [چرا که می پرسد] آیا تو آمده ای نزد ما تا ما فقط خدا را بپرستیم و عبودیت کنیم؟

قال قد وقع علیکم من ربکم رجس وغضب أتجادلوننی فی أسماء سمیتموها أنتم وآباؤکم ما نزل الله بها من سلطان فانتظروا إنی معکم من المنتظرین (اعراف ۷۱)

گفت: حقا که از جانب پروردگارتان بر شما پلیدی و خشم مقرر گشته است. آیا با من درباره نام ها(ی پوچ و بی معنایی) که شما و پدرانتان از پیش خودنهاده اید مجادله می کنید؟ که خدا هیچ قدرتی(حجتی) آن را نفرستاده است؟ پس منتظر شوید من نیز با شما جزو منتظران خواهم بود.

|

- پلیدی ای در وجود خودتان و خشمی از ناحیه ی پروردگارتان شما را فرا گرفت؛ بدبخت هستید.

- درباره ی نام های پوچ و بی مغزی که خود شما و پدرانتان نام بر آنها گذاشتید، آن نام ها را جعل و وضع کردید، برای خاطر این موجودی که خودتان این موجود را درست کردید و به این قدرت بخشیدید، برای خاطر او با من مجادله میکنید؟

- خدا درباره ی آن هیچ سلطانی، یعنی هیچ قدرتی، نازل نکرده است، یا هیچ حجتی؛ حجت یعنی دلیل و برهان. و سلطان، هم به معنای قدرت می آید، هم به معنای حجت، یعنی دلیل و برهان؛ اینجا هر دو معنا می تواند باشد. یکی از این معنا که بگوییم خدای متعال هیچ حجتی و دلیلی بر درستی و راستی و استواری این خدایان تو و خداوند گاران تو، برای تو نفرستاده. حرف دیگر اینکه بگوییم نه، خدا هیچ قدرتی به آنها نداده، و این موجودات زبون عاجز ناتوان را که هیچ قدرتی خدا به آنها نداده است در کنار خدا می گذارید.

بخشی از بیانات آیت الله خامنه ای در روز یکشنبه ۵۳/۰۷/۱۴ در مسجد امام حسن علیه السلام مشهد:

در دعوت انبیاء، نخستین شعار، همان نغمه ی توحید است که حساس ترین و اساسی ترین نقطه، بل روح و عنصر اصلی مکتب آنان محسوب میگردد. اگر در برنامه ی انقلابی مکتبهای دیگر، روال کار بر (تدریج) است و شعارهای نخستین، چیزی جز زمینه سازی برای پیشبرد هدفها نیست، در برنامه ی انبیاء سخن آخر در آغاز گفته میشود و هرکس در ابتدای ایمان و پیوستگی، جهت و هدف و فرجام کار را می فهمد و از روی بصیرت کامل بدان می گرود.

پیروان انبیا از چه راهی می خواهند وارد بشوند؟ از کجا می خواهند شروع کنند، بهتر، و قاطع تر و نتیجه بخش تر از آن نقطه ای که انبیا از آنجا شروع کردند؟ ما چرا امروز وقتی که صحبت دین می شود، اول توحید را مطرح نمی کنیم؟ چرا؟ این یک سؤالی ست که باید واقعا بشود، مگر غیر از این است؟ ما چرا برای متدین کردن مردم خود، جامعه ی خود، دنیای خود، از آنجایی که انبیا شروع کردند، شروع نمی کنیم؟ ما می خواهیم مردم دنیا را به دین اسلام معتقد کنیم؛ از راهی غیر از راهی که انبیا وارد شدند، وارد می شویم؛ باید توحید را مطرح کنیم، همان توحیدی که انبیا مطرح کردند. اگر نتوانیم در افق جهانی، در سطح بین المللی، آن رستاخیز را به وجود بیاوریم، که البته به این آسانی ها هم نمی توانیم؛ لااقل می توانیم در سطح بین المللی و در افق جهانی، به مردم بگوییم که هدف و مقصد انبیا، ایجاد آن چنان رستاخیزی است.

https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=۴۵۵۹۰