معصومه رضاپور، پزشک و متخصص طب ایرانی در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با گرمازدگی در فصل تابستان و بایدها و نبایدها در طب یارانی گفت: با آغاز فصل تابستان و افزایش دما، رعایت تغذیه صحیح بر اساس اصول طب ایرانی، نقش مهمی در جلوگیری از گرمازدگی و عوارض ناشی از آن ایفا می کند. مصرف غذاهای سبک و خنک به همراه استفاده متعادل از میوه ها و سبزیجات فصل، بهترین راهکار برای حفظ سلامت در روزهای گرم سال است.

وی ادامه داد: در طب ایرانی، تابستان دارای مزاج گرم و خشک است و همین ویژگی باعث می شود در این فصل بدن بیشتر در معرض کم آبی، خشکی پوست، تپش قلب و ضعف عمومی قرار گیرد. گرمازدگی در تابستان قابل پیشگیری است، مشروط بر آن که تغذیه مناسب فصل رعایت شود.

تغذیه سبک، کلید مقابله با گرمازدگی

رضاپور اذعان کرد: برای پیشگیری از گرمازدگی، پرهیز از غذاهای سنگین مانند حلیم، کله پاچه و انواع کباب توصیه می شود. در عوض، استفاده از غذاهای سبک، مغذی و تابستانی مانند سوپ ها، آش های سنتی با سبزیجات تازه، خورشت آلو، عدس پلو، لوبیاپلو، کدو پلو و هویج پلو توصیه می شود. این غذاها با مزاج معتدل و سبک، به راحتی هضم می شوند و بدن را در برابر حرارت تابستان مقاوم تر می کنند.

وی افزود: همچنین، به جای استفاده از ادویه های تند و گرم مانند دارچین و زنجبیل، پیشنهاد می شود در فصل تابستان از زردچوبه و تخم گشنیز بهره گرفته شود که مزاجی ملایم تر دارند و برای سلامت معده نیز مناسب ترند.

آب دوغ خیار غذای ساده و مؤثر برای تابستان

رضاپور اظهار داشت: یکی از غذاهای سنتی و بسیار مناسب برای روزهای گرم سال، آب دوغ خیار است. این غذا با ترکیبی از ماست، خیار، سبزیجات معطر مانند گشنیز و جعفری، به همراه مویز، گردو، کشمش، نمک و تکه هایی از نان برشته، طبعی متعادل ایجاد می کند و برخلاف تصور عموم، باعث افزایش بلغم نمی شود، همچنین به کارگیری مصلحات سنتی در این غذا، مانع از بروز نفخ و ضعف معده خواهد شد.

مراقبت از معده با مصرف نوشیدنی ها

این متخصص طب ایرانی در ادامه گفت: در فصل تابستان با بالا رفتن دمای هوا، گرما به سطح بدن منتقل شده و معده سردتر می شود. این موضوع ممکن است موجب ضعف گوارشی، نفخ، آروغ و مشکلات دیگر شود. به همین دلیل، نوشیدن آب باید به صورت جرعه جرعه و آرام انجام شود.

وی تصریح کرد: همچنین، استفاده از یخ در نوشیدنی ها توصیه نمی شود. بهتر است آب را به صورت طبیعی و غیرمستقیم خنک کرد. در این ایام، مصرف نوشیدنی های سنتی مانند شربت عناب، سکنجبین نعنایی و آب لیمو با لیموی تازه می تواند به تعادل دمای بدن کمک کند.

رضاپور متذکر شد: در روزهای گرم، ورزش سنگین باعث افزایش تعریق، از دست رفتن آب بدن و ضعف عمومی می شود. طب سنتی توصیه می کند ورزش در ساعات ابتدایی صبح انجام شود تا بدن در شرایط دمایی معتدل تری قرار گیرد و از عوارض گرما در امان بماند.

میوه ها و سبزیجات مفید برای پاکسازی بدن در فصل گرما

این متخصص طب ایرانی تاکید کرد: از دیدگاه طب ایرانی، مصرف میوه ها و سبزیجات فصلی، نقش مهمی در پاکسازی بدن در تابستان دارد. میوه هایی مانند: انگور که ضد التهاب، مفید برای مفاصل و کلاژن ساز، برای افراد دیابتی و آلرژیک، با احتیاط مصرف شود، طالبی و هویج که خنک کننده و سرشار از ویتامین و آب رسان و عناب که می توان آن را با کمی آب پخته و همراه با شکر یا عسل به صورت شربت مصرف کرد؛ بسیار مؤثر در رفع عطش و هندوانه که میوه ای پرآب اما نفاخ است، افراد حساس بهتر است با احتیاط و ترجیحا همراه با مصلحات مصرف کنند.



وی افزود: تابستان فصلی پر از میوه ها و سبزیجات مفید است و با رعایت اصول تغذیه ای بر پایه طب ایرانی، می توان از عوارض گرمازدگی و اختلالات گوارشی پیشگیری کرد. استفاده از غذاهای سبک، نوشیدنی های طبیعی و رعایت زمان مناسب برای فعالیت های بدنی، به حفظ سلامت جسمی در روزهای گرم کمک می کند.

افراد با مزاج گرم و خشک در تابستان بیشتر در معرض کم آبی هستند

رضاپور اظهار داشت: افراد دارای مزاج گرم و خشک، در فصل تابستان که خود نیز مزاج گرم و خشک دارد، بیش از سایرین در معرض کم آبی و گرمازدگی قرار دارند. رعایت نکات تغذیه ای، انتخاب لباس مناسب، ورزش سبک و مصرف نوشیدنی های سنتی می تواند از بروز عوارض تابستانی در این گروه پیشگیری کند.

وی ادامه داد: در روزهای گرم تابستان، افرادی با مزاج گرم و خشک باید بیش از پیش مراقب وضعیت جسمانی خود باشند. بر اساس اصول طب سنتی ایرانی، گرمای هوا موجب تشدید گرمی در بدن این افراد می شود و آن ها را دچار عطش، خشکی پوست، بی قراری، افزایش ضربان قلب و ضعف عمومی می کند.

تغذیه مناسب برای افراد گرم مزاج در فصل تابستان

این متخصص طب ایرانی توصیه کرد: رعایت رژیم غذایی مناسب، یکی از مهم ترین اصول پیشگیری از گرمازدگی در افراد گرم مزاج است. استفاده از غذاهای سبک و سرد مزاج همچون انواع سوپ های سنتی، آش های حاوی سبزیجات تازه، خورشت آلو، انگور، خیار، طالبی و عناب در برنامه غذایی روزانه توصیه می شود.

وی تصریح کرد: این خوراکی ها به حفظ تعادل حرارت در بدن کمک کرده و علائم ناشی از غلبه گرمی را کاهش می دهند. همچنین باید از خوردن غذاهای چرب، پر ادویه و سنگین مانند گوشت های سرخ شده یا فست فود پرهیز شود.

نوشیدنی های سنتی برای رفع عطش در تابستان

این متخصص متذکر شد: در فصل تابستان، انتخاب نوشیدنی های سالم و مناسب بسیار اهمیت دارد. نوشیدن ناگهانی آب سرد ممکن است معده را دچار شوک کند و مشکلاتی چون نفخ و دل درد ایجاد کند. بنابراین، باید نوشیدنی ها به صورت جرعه جرعه و آرام مصرف شوند.

وی اذعان کرد: شربت آب لیمو با طعم میوه خشک که ترکیبی از ترشی و شیرینی که باید با احتیاط و آهسته نوشیده شود تا به معده آسیبی نرسد، سکنجبین نعنایی که تهیه شده از آب، شکر، سرکه و نعناع است، پس از خنک سازی در یخچال، می توان آن را با آب سرد ترکیب کرده و نوشید و تخم شربتی یا تخم بالنگو که یک قاشق غذاخوری از این دانه ها در یک لیوان آب، با یا بدون شیرین کننده طبیعی، نوشیدنی ای مفید و خنک کننده فراهم می کند.

رضاپور خاطرنشان کرد: استفاده از این نوشیدنی ها به جای نوشابه های گازدار و انرژی زا، گام مؤثری در حفظ سلامت خانواده ها است و با رعایت تغذیه مناسب، پرهیز از ترکیبات غذایی مضر، انتخاب نوشیدنی های سالم و تنظیم سبک زندگی، می توان از بسیاری از مشکلات تابستانی جلوگیری کرد.