به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، هرچند در ماه شعبان انواع شعبه های خیر و برکت به روی مؤمنین و پاک طینتان گشوده می شود، اما نباید از عداوت شیاطین برای به غفلت انداختن انسانها غافل ماند، همچنان که او دشمن قسم خوردۀ نوع بشر است و خداوند نیز او را «عدو مبین» معرفی کرده است. بر این اساس ابلیس همراه با ایادی خود در چنین ایامی نهایت سپاه خود را به کار می گیرد تا با انحراف در قلب و روح و فکر انسان ها، آنها را از توجه به این ایام شریف و به دنبالش، برکات و نعمات آن باز دارد تا به این ترتیب استعداد ورود به ماه مهمانی خدا را از افراد سلب کند. پیامبر صلی الله علیه و آله در خطبۀ اول ماه شعبان اینگونه از دشمنی ابلیس خبر دادند: «و الذی بعثنی بالحق نبیا، إن إبلیس إذا کان أول یوم من شعبان بث جنوده فی أقطار الأرض و آفاقها، یقول لهم: اجتهدوا فی اجتذاب بعض عباد الله- إلیکم فی هذا الیوم»؛ یعنی سوگند به آنکه مرا به حق به نبوت مبعوث کرد، ابلیس هنگامی که روز اول شعبان می شود، لشکریان خود را در اطراف زمین و آفاق آن پراکنده می کند و به آنها می گوید در جذب برخی از بندگان خدا به سوی خود در این روز کوشش کنید.

بنابراین هرگونه بدی که در این ایام به سمت انسان مؤمن سوق می یابد، بخش عمدۀ آن را باید به حساب دشمنی شیاطین و بخشی را هم به شاکله و نفس سرکش اختصاص داد و نهایت اینکه با توبه و انابه، از خداوند درخواست کرد تا او را به صورت پاک برای ماه مهمانی خویش برگزیند. امام رضا علیه السلام در حدیثی مشهور، راهکاری برای جبران مافات ماه شعبان بیان می دارند که بسیار کاربردی و مفید است. ابوالصلت هروی روایت کرده است که در جمعه آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا علیه السلام رفتم. حضرت فرمود:

یا أبا الصلت إن شعبان قد مضی أکثره و هذا آخر جمعة منه فتدارک فیما بقی منه تقصیرک فیما مضی منه؛ ای ابا صلت، بیشتر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است، پس جبران کن کوتاهی هایی را که در ایام گذشته این ماه کردی، در آنچه از این ماه مانده است.

و علیک بالإقبال علی ما یعنیک و ترک ما لا یعنیک و أکثر من الدعاء و الاستغفار و تلاوة القرآن و تب إلی الله من ذنوبک لیقبل شهر الله إلیک و أنت مخلص لله عز و جل و لا تدعن أمانة فی عنقک إلا أدیتها و لا فی قلبک حقدا علی مؤمن إلا نزعته و لا ذنبا أنت مرتکبه إلا قلعت عنه؛ بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است، دعا، استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و به سوی خدا از گناهان خود توبه کن تا وقتی ماه مبارک فرا رسید، خود را برای خدا خالص کرده باشی. امانتی بر گردن خود باقی مگذار مگر آنکه آن را ادا کنی و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنی نباشد مگر اینکه آن را از دل بیرون کنی.

امام رضا علیه السلام در این فراز در وهلۀ اول به مسئلۀ فزونی دادن به مقولات دعا، استغفار و تلاوت قرآن در اواخر ماه شعبان به عنوان سه راهکار مناسب برای جبران کوتاهی های ماه شعبان تأکید دارند، چرا که خداوند در هر کدام از این سه مورد خاصیت های زیادی از جهت توجه به محضریت، پالایش روح از گزندها و آسیب ها و زدودن گناهان قرار داده است. شاید بهترین نوع استغفار را در فرازهای ابتدایی دعای کمیل بیابیم. امیرالمؤمنین علیه السلام در اوایل این دعا به پنج نوع گناه اشاره می فرمایند و نسبت به آنها از خداوند متعال طلب مغفرت می کنند که از جملۀ آنها طلب مغفرت برای گناهانی است که سبب دریده شدن پرده عصمت می شود، آنجا که فرمود: «اللهم اغفر لی الذنوب التی تهتک العصم» و یا گناهانی که سبب نزول نقمت الهی می شود «اللٰهم اغفر لی الذنوب التی تنزل النقم» و یا آنچه که سبب دگرگونی در نعمت ها می شوند؛ «اللهم إغفرلی الذنوب التی تغیر النعم» و نیز گناهانی که دعا را حبس می کنند «اللٰهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعاء» و نیز دسته از گناهانی که سبب نزول بلاء می شوند «اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل البلاء.»

سپس امام رضا علیه السلام توبه از گناهان تأکید کرده و ادای امانت را از جمله امور مهم در جبران کاستی های شعبان معرفی می کنند تا بار امانت از پشت انسان برداشته شود و انسانها سبکبال به سمت خداوند حرکت کنند، همچنان که تأکید دارند اگر کینه ای از مؤمنین در دل داری، از دلت خارج کن؛ چرا که کینه سبب زنگار قلب و سنگینی روح و جان می شود و انسان را از آسمانی شدن باز می دارد و به این ترتیب او را از تمام نعمات و برکات ماه رمضان بی بهره می کند.

بعد امام ادامه می دهند: و اتق الله و توکل علیه فی سر أمرک و علانیتک و من یتوکل علی الله فهو حسبه إن الله بالغ أمره قد جعل الله لکل شیء قدرا (طلاق ۳) و أکثر من أن تقول فیما بقی من هذا الشهر اللهم إن لم تکن قد غفرت لنا فی ما مضی من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه فإن الله تبارک و تعالی یعتق فی هذا الشهر رقابا من النار لحرمة شهر رمضان»؛ تقوای الهی را پیشه کن و در پنهان و آشکار امور خود بر خدا توکل کن «زیرا هرکه بر خدا توکل کند خدا او را بس است؛ قطعا خداوند برای هر چیزی تقدیر و اندازه ای قرار داده است.» (طلاق ۳) و بسیار بخوان در بقیه این ماه این دعا را: «اللهم ان لم تکن غفرت لنا فیما مضی من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه؛ (خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان که گذشته ما را نیامرزیده ای در آن قسمت که از این ماه مانده بیامرزمان». به درستی که حق تعالی در این ماه، بنده های بسیاری را از آتش جهنم به حرمت ماه مبارک رمضان آزاشد می گرداند.

انتهای پیام/