به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده راهبردی تبیین نوشت:

انگیزه های جمهوری آذربایجان برای پیوستن به بریکس

وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان یک روز پس از حضور و دیدار پوتین با علی اف به صورت رسمی از درخواست خود برای پیوستن به بریکس خبر داد. در همین راستا معاون اول کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون روسیه اعلام نموده است که درخواست آذربایجان برای عضویت در بریکس می تواند در اجلاس اکتبر ۲۰۲۴ بریکس در کازان مورد بررسی قرار بگیرد. باکو پیشتر نیز در اجلاس ژوئیه سازمان همکاری شانگهای در آستانه قزاقستان و در بیانیه مشترک خود با چین، تمایل خود برای عضویت در بریکس را ابراز کرده بود.

اما درخواست رسمی جمهوری آذربایجان برای پیوستن به بریکس، آن هم بلافاصله پس از سفر رئیس جمهور روسیه به این کشور حاوی چه پیغامی است؟ هر کدام از کشورهای متقاضی عضویت در بریکس با انگیزه های مختلف در این سازمان حضور دارند که از جمله آن می توان به کاهش وابستگی به دلار آمریکا، مقابله با مدل فعلی توزیع منابع و ثروت در جهان، متعادل نمودن سطح وابستگی به قدرت های جهانی، عبور از جهان تک قطبی به جهان چندقطبی و حرکت از وابستگی به منابع به اقتصادی تکنولوژی پایه اشاره نمود. درخواست آذربایجان را نیز می توان از جنبه های ژئوپلتیک، سیاسی و اقتصادی و مورد بررسی قرار دارد.



در بعد ژئوپلتیک جمهوری آذربایجان در یک موقعیت جغرافیایی قرار گرفته است که می توان آن را کانون کریدورهای ترانزیتی خواند. این کریدورها شامل کریدور شمال-جنوب، کریدور میانی یا ترانس کاسپین و مسیرهای شرق-غرب هستند که برای کشورهای چین، روسیه و هند از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. با توجه به عضویت این سه کشور در بریکس، حضور جمهوری آذربایجان می تواند در افزایش همگرایی با این کشورها و همچنین تسهیل جذب سرمایه برای پروژه های توسعه جمهوری آذربایجان موثر باشد.

به لحاظ سیاسی، حمایت های همه جانبه غرب و ناتو از ایروان در مقابل باکو جریان بحران قره باغ باعث شده است که واگرایی بیشتری میان جمهوری آذربایجان و کشورهای غربی ایجاد شود. برای نمونه می توان به واکنش تند الهام علی اف به سخنان ماکرون در جریان دیدار با پاشینیان اشاره نمود. در طرف مقابل نیز حمایت های روسیه از آذربایجان در مقابل ارمنستان باعث نزدیکی بیش از پیش علی اف و پوتین شده است که این نزدیکی خود را در جریان حمایت ضمنی پوتین از راه اندازی کریدور زنگه زور و همچنین پیوستن جمهوری آذربایجان به بریکس در جریان سفر اخیر وی به باکو نشان داده است.

به لحاظ اقتصادی نیز نیز عمده صادرات آذربایجان(بیش از ۸۰٪) به کشورهای غربی صورت می گیرد و همچنین در حدود ۸۵٪ از سرمایه گذاری خارجی در آذربایجان نیز از سوی شرکای غربی آذربایجان صورت گرفته است. پیوستن جمهوری آذربایجان در راستای تعدیل این وابستگی اقتصادی به غرب نیز به شمار می رود.

به نظر می رسد با توجه به مجموع رخدادهای بین المللی پس از جنگ اوکراین، گام های آغازین جمهوری آذربایجان به سمت اتخاذ رویکرد نگاه به شرق با پیوستن این کشور به بریکس برداشته خواهد شد. با این وصف باید دید سیاست دولت چهاردهم در مواجهه با احتمال فعال شدن دوباره کریدور زنگه زور و چالش های پیش روی آن چه خواهد بود؟

*بازنشر مطالب شبکه های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه ها منتشر می شود.