به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، کشورهای آسیای مرکزی طی سال های ۲۰۱۰ به بعد سیاست درب های باز برای جذب سرمایه گذاری مستقیم، افزایش مبادلات تجاری و به ویژه توسعه صنعت توریسم را در دستور کار قرار داده اند. البته این روند از سوی سه کشور با اهتمام بیشتری پیگیری شده و ترکمنستان و تاجیکستان تمایل کمتری نسبت به این موضوع نشان داده اند. با این حال سه جمهوری ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان این روند را با برنامه ریزی و طرح های ابتکاری در دستور کار قرار داده اند. برقراری نظام های لغو روادید با کشورها، تسهیل صدور روادید، ارائه ویزای الکترونیکی، افزایش بازه حضور اتباع خارجی و مسامحه در مسائل امنیتی از جمله رویکردهای این کشورها در این زمینه بوده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه قزاقستان روز گذشته در میان خبرنگاران اعلام کرد که این کشور برای ۱۲ کشور از جمله عربستان سعودی، بحرین، عمان، قطر، کویت، واتیکان، ویتنام، کلمبیا، اندونزی، لیختن اشتاین، تایلند و فیلیپین رژیم لغو روادید را تصویب کرده است. بر این اساس، از امروز (۱ اکتبر) شهروندان این کشورها برای ورود به قزاقستان تا مدت ۳۰ روز نیازی به اخذ روادید ندارند. پیش از این در ماه جولای سال جاری (۲۰۱۹) نیز کمیته خدمات مهاجرتی این کشور اعلام کرده بود، لغو روادید بر مبنای توافقات دو طرفه با ۱۹ کشور از جمله روسیه، ارمنستان، بلاروس، گرجستان، قرقیزستان، مولداوی، مغولستان و اوکراین به مدت ۹۰ روز حاصل شده است. همچنین شهروندان کشورهای آذربایجان، آرژانتین، برزیل، کره جنوبی، کوبا، امارات متحده عربی، صربستان، تاجیکستان، ترکیه و اکوادور نیز تا ۳۰ روز می توانند بدون دریافت روادید در این کشور اقامت کنند. در نوامبر ۲۰۱۶ نیز پس از سفر نتانیاهو به آستانه، رژیم لغو روادید با رژیم صهیونیستی به امضا رسیده بود.

در ازبکستان نیز روند مشابهی پس از مرگ اسلام کریم اف و روی کار آمدن شوکت میرضیایف در پیش گرفته شده است. در نخستین گام پس از روی کار آمدن و در پیش گرفتن سیاست درهای باز و خروج از دوره انزواگرایی، لغو روادید را با شهروندان رژیم صهیونیستی، اندونزی، کره جنوبی، مالزی، سنگاپور، ژاپن و ترکیه اعلام کرد. بر این اساس تعداد رژیم های لغو روادید ازبکستان با این ۷ مورد به ۱۶ رسید. در مارس ۲۰۱۸ نیز ازبکستان روادید برای شهروندان تاجیک را از میان برداشت و چند ماه بعد نیز نظام ویزای الکترونیکی را اعلام کرد. در ژانویه ۲۰۱۹ اما اقدام بی سابقه دیگری از سوی مقامات تاشکند صورت گرفت. شوکت میرضیایف در یک سخنرانی اعلام کرد که ازبکستان تصمیم بر لغو روادید برای شهروندان ۴۵ کشور گرفته است که تقریبا شامل تمام کشورهای اروپایی و برخی کشورهای قاره آمریکا می شد. در آگوست ۲۰۱۹ نیز در آخرین گام اساسی، ازبکستان ۲۰ کشور دیگر را نیز که عمدتا از قاره آمریکا بودند به نظام لغو روادید خود افزود. بر این اساس شمار کشورهایی که شهروندان آن ها بدون نیاز به روادید می توانند به ازبکستان سفر کنند به بیش از ۸۰ مورد رسید. همچنین برای ۷۷ کشور نیز روادید الکترونیکی ارائه شده بود.

در قرقیزستان اما با سرعتی کمتر، اما روند مشابهی طی شده است. در سال ۲۰۱۲ در اقدامی بی سابقه، دولت قرقیزستان اعلام کرد با ۴۵ کشور رژیم لغو روادید را برقرار کرده است. در سال ۲۰۱۸ نیز کمیته دفاع و امنیت این کشور اعلام کرد ۱۰ کشور دیگر به این لیست افزوده می شوند که شامل عمان، رومانی، بلغارستان، قبرس، آرژانتین، شیلی، مونتنگرو، آندروا، سنت مارینو و برزیل می شود. این اقدامات با هدف توسعه صنعت توریسم این کشور در چارچوب برنامه ای بلندمدت تا سال ۲۰۳۰ صورت گرفت. همچنین در نوامبر ۲۰۱۸ پارلمان این کشور پیشنهاد توسعه رژیم لغو روادید را در مدت زمان اقامت و افزایش شمار کشورها داد. همچنین طرح دیگری نیز به پارلمان این کشور رفت که لغو روادید با دارندگان ویزای شنگن و ایالات متحده را پیشنهاد می کرد. در اقدامی پرحاشیه، طرح سفر بدون روادید گردشگران چینی نیز در دستور کار این کشور قرار گرفت.

با این حال نکته جالب توجه در میان تمام این موارد آن است که جمهوری اسلامی ایران به رغم همسایگی و روابط حسنه با برخی از این کشورها، همچنان در زمره معدود کشورهایی است که از این مزیت های صدور روادید برخوردار نشده است. این در حالی است که می بینیم در مورد عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی این کشورها با ملاحظه کمتری اقدام به لغو روادید کرده اند. در جریان سفرهای مقامات مختلف جمهوری اسلامی، همواره این موضوع مطرح شده و اظهار داشته اند به زودی لغو روادید و یا حداقل تسهیل صدور آن به انجام می رسد. با این حال همچنان نتیجه ای در این زمینه حاصل نشده است.

در آخرین سفر صورت گرفته به این منطقه، در دیدار عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور جمهوری اسلامی، با محمدکالی ابوالقاضی اف، نخست وزیر قرقیزستان برقراری پروازهای مستقیم و لغو روادید یکی از محورهای اصلی بود. سفیر ازبکستان در ایران نیز در اسفندماه سال ۱۳۹۶ گفته بود در صورت برقراری پرواز مستقیم و افزایش شمار گردشگران، می توان لغو روادید میان دو کشور را کلید زد. در جریان سفر رئیس جمهور به قزاقستان در سال ۱۳۹۵ نیز قرار بود شرایطی برای تسهیل روادید ایرانی ها فراهم شود و حتی برای بازرگانان دو کشور به صورت محدود لغو روادید به امضا برسد. در تاجیکستان نیز در اقدامی بی سابقه، در سال ۲۰۱۶ صدور روادید فرودگاهی برای ایرانی ها که پیش از این به اجرا در آمده بود، متوقف شد.

به هر ترتیب از دولت یازدهم و دوازدهم که با شعار بازگرداندن عزت پاسپورت ایرانی بر روی کار آمد، انتظار می رود حداقل در منطقه آسیای مرکزی تلاش های دیپلماتیک و رایزنی های سیاسی را در کنار رویکردهای ایجابی توسعه مناسبات تجاری برای تسهیل صدور روادید ایرانیان در کشورهای همسایه آسیای مرکزی فراهم آورد.

انتهای پیام/