شرح فرازهای دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان

مشرق_ دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان: اللهم اهدنی فیه لصالح الأعمال و اقض لی فیه الحوائج و الآمال یا من لا یحتاج إلی التفسیر و السؤال یا عالما بما فی صدور العالمین صل علی محمد و آله الطاهرین
ای خدا، در این روز مرا به اعمال صالح راهنمایی کن و حاجت ها و آرزوهایم را برآورده ساز، ای کسی که نیازمند به شرح و سؤال بندگان نیستی، ای خدایی که به سرایر خلق آگاهی، درود فرست بر محمد و آل اطهار او.
اللهم اهدنی فیه لصالح الأعمال
خدایا، در این ماه رمضان مرا به اعمال صالح راهنمایی کن؛ چرا که ارتباطی کامل بین اعمال انسان ها و حوادث عالم برقرار است، حوادثی که با زندگی انسانها تماس دارد، اعمال صالح باعث میشود که خیرات عالم زیاد شده و برکات نازل گردد، و در مقابل، اعمال زشت باعث میشود، بلاها و محنتها پشت سر هم بر سر انسان ها فرود آید و نقمت و بدبختی و هلاکت به سوی او جلب شود.
این نکته از آیات قرآنی نیز استفاده میشود از آن جمله آیه زیر همین مطلب را به طور صریح خاطرنشان نموده:« و لو أن أهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الأرض و لکن کذبوا فأخذناهم بما کانوا یکسبون؛ اعراف ۹۶ » و اگر اهل شهرها و آبادیها ایمان میآوردند و پرهیزکاری پیشه میکردند، یقینا [ درهای ] برکاتی از آسمان و زمین را بر آنان میگشودیم ، ولی [ آیات الهی و پیامبران را] تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالی که همواره مرتکب میشدند [ به عذابی سخت ] گرفتیم.
و اقض لی فیه الحوائج و الآمال
خدایا در این ماه حوائج و آرزوهایم را برآورده کن.
یا من لا یحتاج إلی التفسیر و السؤال ؛ یا عالما بما فی صدور العالمین صل علی محمد و آله الطاهرین
ای خدایی که احتیاج نداری که من حاجتم را برای تو تفسیر و شرح کنم ، چرا که خداوند به گرفتاری ها و مشکلات من آگاه است.
همان طوری که مشاهده می کنیم این دعا درخواست امور خوب می باشد و راجع به نعمت هاست.
هر نعمتی که به ما می رسد از طریق اهل بیت (ع) است؛ بر اساس قواعد فلسفی که در جای خود مبرهن است عالم ، عالم اسباب است و این مطلب در جوامع روایی نیز مورد تایید است که «ابی الله ان یجری الامور الا باسبابها» لذا این خوبی ها و هدایت، به حوائج و آرزوها باید تحت یکی از اسماء الهی باشد.
در اینجا اسم خاص « یا عالما بما فی صدور العالمین» است، یعنی خدایا تو از خواسته من آگاهی پس آن را عنایت کن. اما مرحوم مجلسی در ادامه این دعای شریف این فقره را اضافه کرده اند که « صل علی محمد و آله الطاهرین » یعنی اسمی که متناسب است تا مسیر دریافت این نعمت ها باشد، پیامبر و اهل بیت (ع) هستند. و اهل بیت (ع) در حقیقت اسماء الهی هستند « نحن و الله الأسماء الحسنی؛ کافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص: ۱۴۴» ما اسماء خدا هستیم. انسان باید از مسیر اهل بیت (ع) به خدا برسد.
پیامبر (ص) فرموده است:
إذا سألتم الله حاجة فابدؤوا بالصلاة علی، فإن الله تعالی أکرم من أن یسئل حاجتین فیقضی إحداهما و یرد الاخری [المحجة البیضاء، ج ۲، ص ۲۹۶ ] وقتی از خدا حاجتی را طلب می کنید، ابتداء بر من صلوات بفرستید زیرا کرم خداوند بالاتر از آن است که از میان دو حاجت یکی را برآورده نماید و دیگری را رد کند. این روایت را ابوطالب مکی نقل کرده است.
و در «عدة الداعی» از حارث بن مغیرة روایت کرده است، قال: سمعت أباعبدالله علیه السلام یقول: إیاکم إذا أراد أن یسأل أحدکم ربه شیئا من حوائج الدنیا حتی یبدأ بالثناء علی الله عزوجل و المدحة له و الصلاة علی النبی صلی الله علیه و آله ثم یسأل الله حاجته [حوائجه]! [عدة الداعی، ص ۱۴۷] شنیدم از امام صادق علیه السلام که میفرمود: وقتی که یکی از شما حاجتی از حوائج دنیا را از خدایش طلب می کند، مبادا بدون ثناء و مدح بر پروردگار و صلوات بر پیامبر از خداوند بخواهد، بلکه باید سؤال او پس از این باشد.
و حضرت صادق علیه السلام فرمودند: إن رجلا دخل المسجد و صلی رکعتین ثم سأل الله عزوجل، فقال رسول الله صلی الله علیه و آله: عجل [أعجل] العبد ربه! و جاء آخر فصلی رکعتین ثم أثنی علی الله عزوجل و صلی علی النبی [و آله]، فقال رسول الله صلی الله علیه و آله: سل تعط! [عدة الداعی، ص۱۴۸ ] شخصی وارد مسجد شد و دو رکعت نماز خواند، سپس از خدا تقاضائی نمود، حضرت رسول فرمودند: نسبت به خداوند عجله کرد. و شخص دیگری آمد و دو رکعت نماز خواند، سپس ثناء بر خداوند گفت و بر پیامبر صلوات فرستاد. حضرت فرمودند: هرچه می خواهی سؤال کن که به تو داده خواهد شد./
ای خدا، در این روز مرا به اعمال صالح راهنمایی کن و حاجت ها و آرزوهایم را برآورده ساز، ای کسی که نیازمند به شرح و سؤال بندگان نیستی، ای خدایی که به سرایر خلق آگاهی، درود فرست بر محمد و آل اطهار او.
اللهم اهدنی فیه لصالح الأعمال
خدایا، در این ماه رمضان مرا به اعمال صالح راهنمایی کن؛ چرا که ارتباطی کامل بین اعمال انسان ها و حوادث عالم برقرار است، حوادثی که با زندگی انسانها تماس دارد، اعمال صالح باعث میشود که خیرات عالم زیاد شده و برکات نازل گردد، و در مقابل، اعمال زشت باعث میشود، بلاها و محنتها پشت سر هم بر سر انسان ها فرود آید و نقمت و بدبختی و هلاکت به سوی او جلب شود.
این نکته از آیات قرآنی نیز استفاده میشود از آن جمله آیه زیر همین مطلب را به طور صریح خاطرنشان نموده:« و لو أن أهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الأرض و لکن کذبوا فأخذناهم بما کانوا یکسبون؛ اعراف ۹۶ » و اگر اهل شهرها و آبادیها ایمان میآوردند و پرهیزکاری پیشه میکردند، یقینا [ درهای ] برکاتی از آسمان و زمین را بر آنان میگشودیم ، ولی [ آیات الهی و پیامبران را] تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالی که همواره مرتکب میشدند [ به عذابی سخت ] گرفتیم.
و اقض لی فیه الحوائج و الآمال
خدایا در این ماه حوائج و آرزوهایم را برآورده کن.
یا من لا یحتاج إلی التفسیر و السؤال ؛ یا عالما بما فی صدور العالمین صل علی محمد و آله الطاهرین
ای خدایی که احتیاج نداری که من حاجتم را برای تو تفسیر و شرح کنم ، چرا که خداوند به گرفتاری ها و مشکلات من آگاه است.
همان طوری که مشاهده می کنیم این دعا درخواست امور خوب می باشد و راجع به نعمت هاست.
هر نعمتی که به ما می رسد از طریق اهل بیت (ع) است؛ بر اساس قواعد فلسفی که در جای خود مبرهن است عالم ، عالم اسباب است و این مطلب در جوامع روایی نیز مورد تایید است که «ابی الله ان یجری الامور الا باسبابها» لذا این خوبی ها و هدایت، به حوائج و آرزوها باید تحت یکی از اسماء الهی باشد.
در اینجا اسم خاص « یا عالما بما فی صدور العالمین» است، یعنی خدایا تو از خواسته من آگاهی پس آن را عنایت کن. اما مرحوم مجلسی در ادامه این دعای شریف این فقره را اضافه کرده اند که « صل علی محمد و آله الطاهرین » یعنی اسمی که متناسب است تا مسیر دریافت این نعمت ها باشد، پیامبر و اهل بیت (ع) هستند. و اهل بیت (ع) در حقیقت اسماء الهی هستند « نحن و الله الأسماء الحسنی؛ کافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص: ۱۴۴» ما اسماء خدا هستیم. انسان باید از مسیر اهل بیت (ع) به خدا برسد.
پیامبر (ص) فرموده است:
إذا سألتم الله حاجة فابدؤوا بالصلاة علی، فإن الله تعالی أکرم من أن یسئل حاجتین فیقضی إحداهما و یرد الاخری [المحجة البیضاء، ج ۲، ص ۲۹۶ ] وقتی از خدا حاجتی را طلب می کنید، ابتداء بر من صلوات بفرستید زیرا کرم خداوند بالاتر از آن است که از میان دو حاجت یکی را برآورده نماید و دیگری را رد کند. این روایت را ابوطالب مکی نقل کرده است.
و در «عدة الداعی» از حارث بن مغیرة روایت کرده است، قال: سمعت أباعبدالله علیه السلام یقول: إیاکم إذا أراد أن یسأل أحدکم ربه شیئا من حوائج الدنیا حتی یبدأ بالثناء علی الله عزوجل و المدحة له و الصلاة علی النبی صلی الله علیه و آله ثم یسأل الله حاجته [حوائجه]! [عدة الداعی، ص ۱۴۷] شنیدم از امام صادق علیه السلام که میفرمود: وقتی که یکی از شما حاجتی از حوائج دنیا را از خدایش طلب می کند، مبادا بدون ثناء و مدح بر پروردگار و صلوات بر پیامبر از خداوند بخواهد، بلکه باید سؤال او پس از این باشد.
و حضرت صادق علیه السلام فرمودند: إن رجلا دخل المسجد و صلی رکعتین ثم سأل الله عزوجل، فقال رسول الله صلی الله علیه و آله: عجل [أعجل] العبد ربه! و جاء آخر فصلی رکعتین ثم أثنی علی الله عزوجل و صلی علی النبی [و آله]، فقال رسول الله صلی الله علیه و آله: سل تعط! [عدة الداعی، ص۱۴۸ ] شخصی وارد مسجد شد و دو رکعت نماز خواند، سپس از خدا تقاضائی نمود، حضرت رسول فرمودند: نسبت به خداوند عجله کرد. و شخص دیگری آمد و دو رکعت نماز خواند، سپس ثناء بر خداوند گفت و بر پیامبر صلوات فرستاد. حضرت فرمودند: هرچه می خواهی سؤال کن که به تو داده خواهد شد./
پرسش و پاسخ در
شرح فرازهای دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان
گفتگو با هوش مصنوعی