تحولات اخیر قرقیزستان از یک سو نشان دهنده وجود اپوزیسیون تاثیرگذار و قدرتمند در جزیره دموکراسی آسیای مرکزی است و از سوی دیگر حساسیت و توانایی مدیریت بحران توسط روسیه را گوشزد می کند.

به گزارش دفاتر منطقه ای خبرگزاری فارس، تحولات اخیر در جمهوری قرقیزستان از یک سو نشان دهنده وجود اپوزیسیون تاثیرگذار و قدرتمند در جزیره دموکراسی آسیای مرکزی است و از سوی دیگر حساسیت و توانایی مدیریت بحران فدراسیون روسیه را در منطقه گوشزد می کند.

پس از به قدرت رسیدن جین بیک اف به عنوان کاندیدای حزب سوسیال دموکرات و متعاقب آن برنامه مبارزه با فساد دولت جدید که منجر به برکناری تعدادی از مقامات و در نهایت به حذف مصونیت سیاسی رئیس جمهور سابق «آتامبایف» منجر شد شکاف در بدنه حزب سوسیال دموکرات و دو رئیس جمهور را بیش از هر زمان دیگر نمایان کرد.

عزم دولت برای حل و فصل مسالمت آمیز این اختلافات و همچنین ملاقات ولادیمیر پوتین با آتامبایف نیز نتوانست مانع از مانور قدرت اپوزیسیون از طریق تجمعات و تظاهرات در نقاط مختلف شود.

سرانجام در تاریخ 16 مرداد(7 آگوست) منطقه « کویتاش» در اطراف بیشکک که محل زندگی و ملاقاتهای آتامبایف بود به عنوان قطعه پایانی این پازل از سوی هر دو طرف در نظر گرفته شد. بعد از آنکه آتامبایف درخواست وزارت کشور قرقیزستان را برای بازجویی رد کرد کمیته امنیت این کشور برای دستگیری وی اقدام نمود که با واکنش طرفداران وی روبرو شد.

این حادثه باعث کشته و زخمی شدن چندین نفر شد. متعاقب آن نشستهایی در کمیته امنیت قرقیزستان و مجلس این کشور برگزار و بر حل و فصل سریع موضوع تاکید کردند.

در سطح منطقه ای کشورهای همسایه از جمله روسیه و قزاقستان نگرانی خود را بصورت آشکار بیان کرده و طرفهای درگیر را به خویشتنداری دعوت کردند. در سطح ملی نیز مردم با انتشار پیامهایی مانند «ما سومین انقلاب را نمی خواهیم» نسبت به حوادث واکنش نشان دادند.

در تاریخ 17مرداد(8آگوست) با رایزنیهای مقامات مختلف کشور آتامبایف دستگیر و با حکم دادگاه شهر بیشکک تا پایان ماه جاری میلادی در بازداشت قرار خواهد داشت.

پیچیدگی اوضاع زمانی بیشتر شد که یک روز بعد از دستگیری آتامبایف، «آموربیک باباناف» رئیس اسبق حزب ریسپوبلیکا (جمهوری) و نماینده سابق پارلمان که مدت دو سال و بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 2017 به دلیل ایجاد پرونده قضایی به اتهام تحریک و ایجاد تنفر قومی در روسیه به سر می برد وارد فرودگاه ماناس شد و بازداشت هم نشد.

وی در ادامه روز عید قربان را به مردم قرقیزستان تبریک گفت و سپس به منطقه «آتباشی» در استان «نارین» رفت.

روسیه این بحران را مربوط به امور داخلی قرقیزستان دانسته ولی در عین حال خود را ملزم به حل و فصل آن و قرقیزستان را یکی از شرکای مهم منطقهای خود معرفی می کرد.

در این راستا مدودوف نخست وزیر روسیه که برای شرکت در نشست نخست وزیران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در بیشکک حضور داشت با «محمد قالی عبدلقاضی اف» نخست وزیر و جین بیک اف رئیس جمهور قرقیزستان دیدارهای فشردهای را برگزار کرد و در همه این دیدارها بر حل و فصل آنی و دور از خشونت این بحران تاکید داشت.

آنچه به عنوان فانوس دریایی در تلاطم این تحولات بیش از همه خودنمایی می کند اقدامات آشکار و پنهان روسیه در جهت کنترل هر چه بهتر بحران بود.

مهم ترین وجه این حوادث جابجایی اپوزیسیون قرقیزستان یعنی ورود باباناف و خروج آتامبایف از صحنه سیاسی است. این اقدام نشان دهنده آگاهی و دغدغه روسیه نسبت به بحرانهای آتی در کشور قرقیزها است.

تلاش قدرتهای ثالث برای تغییر بازی قدرت در این کشور که نمونه آن را در چین هراسی در جامعه قرقیزستان شاهد هستیم روسیه را برآن داشته تا به دنبال یارگیری و مدیریت بحرانهای احتمالی در آینده باشد و لذا برای این موضوع نیازمند رهبران نزدیک به خود است.

سنت سیاسی روسیه در منطقه ارتباط مستقیم و تنگاتنگ با ساختارهای رسمی و دولتهای مستقر است ولی اقدامات قدرت های فرامنطقه ای از جمله آمریکا، روسیه را به این باور رسانده که اپوزیسیونهای امروز ممکن است بهترین نقش را در تحولات آتی ایفا کرده و نقش بسزایی در بازتعریف قدرت در کشورهای مختلف داشته باشند.

اما اینکه چگونه دولتهای منطقه نسبت به این روابط واکنش نشان می دهند، به بازیهای پشت پرده و سهم خواهی آنها بستگی دارد.

انتهای پیام/ح