گروه اندیشه فارس، حمیدرضا میررکنی: تمام دستورات دین مشتمل بر وجهی صوری و وجهی باطنی اند و به بیان اهل معنا، انسان به میزان توجهش به باطن و حقیقت اعمال، نیتش خالصتر شده و صورت عملش زیباتر، به همین میزان عملش مودی به قرب بیشتری می شود. از این رو درک حقیقت و وجه باطنی اعمال یکی از بایسته های انسان مومن است.

در طول تاریخ شیعه کتاب های متعددی در ترتیب و توضیح دستورات عملی، مطابق ایام و ماه های مختلف سال نگاشته شده است. در صدر سنت نگارش چنین آثاری مرحوم سید بن طاووس رضوان الله تعالی علیه قرار دارد که در کتاب هایی نظیر اقبال الاعمال و فلاح السائل، روایات و دستورات اهل بیت علیهم السلام را گرد آورده اند. دیگر از بزرگان نظیر کفعمی نیز عموما در آثار خود به نقل و تدوین روایات و دستورات عملی پرداخته اند. مشهورترین اثر در این سنت، اثر گزیده و جامع مرحوم شیخ عباس قمی است به نام « مفاتیح الجنان».

هرچند تمامی بزرگان این سنت، خود توجه به باطن اعمال و وجه حقیقی دستورات داشته اند، اما در آثار آنان جنبه بیان اسرار عبادات و حقایق باطنی دستورات حضور کمرنگی دارد و معمولا به اشاراتی خلاصه شده است. در حالی که در سنت متاخر علما و عرفای شیعه، این توجه وجه اساسی و جدی به خود گرفته است. آثاری نظیر سرالصلاه و آداب الصلاه مرحوم امام خمینی (ره)، و المراقبات میرزا جوادآقا ملکی تبریزی نمونه های مشهوری از این توجه اخیر هستند؛ که با حفظ الزامات سنت نقلی و روایی گذشته، و همراه با بیان دستورات عملی متناسب با ایام سال و ماه، سعی در توضیح اسرار و باطن سیر و سلوک و دستورات عملی سلوک الی الله دارند.

کتاب «ادب حضور(دفتر اول): اسرار ماه رجب» اثر استاد محمدتقی فیاض بخش در ادامه همین سنت است. ایشان در این کتاب، با اشاره به اهمیت اساسی ماه رجب در سلوک الی الله، توضیحاتی در خصوص جوهره و ضرورت عبودیت و سلوک الی الله داده و به بیان گزیده ای از مهمترین دستورات عملی این ماه پرداخته اند. وجه ممیز این اثر، اولا بیان ساده حقایق توحیدی و دستورات دینی متناسب با زبان روز است، ثانیا ذکر حقایق و دستوراتی است که نگارنده بصورت سینه به سینه از اساتید و علمای متاخر شیعه بخصوص مرحوم استاد آیت الله شیخ علی پهلوانی سعادت پرور – شاگرد خاص سلوکی مرحوم علامه طباطبائی(ره)- دریافت نموده است. وجه ممیز دیگر این اثر، ارجاعات متعدد کتاب به آثار روایی و حدیثی اصیل و نوشته های اهل معنا است، که اتقان و وثاقت علمی اثر را بالا برده است.

خواننده این کتاب علاوه بر ملاحظه مجموع دستورات و حقایق و اسرار ماه رجب، ما کلیاتی درباب سیر و سلوک الی الله بخصوص در مکتب امام امت(ره) و علامه طباطبائی(ره) آشنا میشود.

در قسمتی از کتاب در خصوص مراقبات ماه رجب چنین می خوانیم:

«این وصیت مرحوم استاد سعادت پرور بود که تلاش کنیم در ماه رجب، بر خلاف جریان و مسیر این روزگار شنا کنیم؛ بیاییم قدری خود را خرج وجود خودمان کنیم. لذا لازم است که در میان زشتی ها و صفات ذمیمه ی خود بررسی دقیق کرده و آن رذیله ای که فکر میکنیم بیشتر مزاحم است و توان مبارزه با آن را داریم، در نظر بگیریم و به طور جدی با آن مقابله کنیم و مراقبهی خود را بر ترک آن صفت ذمیمه قرار دهیم و هر شب محاسبه ی دقیقی نسبت به آن وصف داشته باشیم.»

نکته ی دیگر آنکه تجربه نشان داده شیطان در روزهای آخر ماه های عزیز، حملات بیشتری دارد و تلاش میکند تا همه ی زحمات انسان را یکباره با یک گناه یا عصبانیت و یا رفتار زشت ناگهان از بین ببرد؛ چنان که استاد می فرمود:

«گاهی یک عصبانیت، بیست سال انسان را به عقب می اندازد.»

از همین رو لازم است که سالک به تناسبی که در این سه ماه پیش میرود، مراقبه ی خود را نیز بیشتر و دقیقتر بنماید تا از مهالک شیطان در امان باشد.»

کتاب «اسرار ماه رجب» از سوی انتشارات فردافر به قیمت ۹۵۰۰ تومان به بازار کتاب عرضه شده است.

انتهای پیام/