به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیجار، علی اصغر دریایی ظهر امروز در جشنواره ملی و بزرگداشت امیر خوشنویس فرهنگ و هنر یادبود حسنعلی خان گروسی ملقب به امیرنظام گروسی که با حضور اساتید برجسته کشوری و استانی در مجتمع فرهنگی و هنری این شهر برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی و تبریک ایام اظهار داشت: تجلیل و قدردانی از خدمات و آثار این مشاهیر، موجبات اعتلای فرهنگی و هنری را فراهم می کند.

وی با قدردانی از دست اندرکاران و متولیان برگزاری این مراسم باشکوه گفت: کردستان استان فرهنگ و هنر دارای مشاهیر و نامداران بزرگی است، آشنایی با مشاهیر و معارف فرهنگ و هنر سهمی ارزنده در هویت بخشی جامعه ایفا می کند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان تصریح کرد: مردم قدرشناس کردستان، احترام خاصی برای مشاهیر و نامداران عرصه های مختلف فرهنگی و هنری قائلند که جزو میراث گذشتگان این سرزمین محسوب می شوند.

وی برگزاری بزرگداشت امیرنظام گروسی از مشاهیر و نامداران بزرگ را در همین راستا خواند و افزود: در مواجهه با جهانی سازی حفظ هویت فرهنگی و هنری با برگزاری این بزرگداشت ها و قدردانی از خدمات آنها، نشان از درک و اخلاق زیبای اسلامی مردمان این سرزمین را دارد.

دریایی خاطرنشان کرد: سفر تاریخی رهبر معظم انقلاب به استان کردستان و نامگذاری حکیمانه کردستان به عنوان استان فرهنگی، نشان از غنای فرهنگی این خطه است.

وی با اشاره به شخصیت و هویت ماندگار امیرنظام گروسی عنوان کرد: این شخصیت برجسته با وجود سفر به اروپا، هیچ وقت مجذوب ظواهر این فرهنگ نشد و در بازگشت به ترویج فرهنگ زیبای ایرانی و ایجاد خط تحریر ایران پرداخت.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان از برگزاری برنامه های مختلف فرهنگی و هنری در سال گذشته و برنامه ریزی برای امسال خبر داد و خاطرنشان کرد: رویکرد برنامه ها و رویدادها نگاه یکسان به همه شهرستان ها، تمرکززدایی و عدم نگاه کاریکاتوری به عرصه فرهنگ و هنر بوده است.

وی با اشاره به تداوم برنامه های فرهنگی اعلام کرد: برگزاری همایش مستوره اردلان و بزرگداشت سارو بیرو بانه ای و ملاعبدالله باشماقی در شهرستان دهگلان از دیگر بزرگداشت های امسال است.

دریایی برگزاری همه برنامه ها، جشن و شادی ها را در سایه امنیت پایدار و به برکت خون شهدا عنوان کرد و یادآور شد: اگر امروز ما در ایران و همین کردستان شاهد برپایی کارناوال های شادی و سرور و دارای امنیت پایدار در منطقه هستیم از برکت خون شهدای گرانقدر و جانفشانی نیروهای نظامی و انتظامی است، در حالی که متأسفانه در شهر امام شافعی، غزه کارناوال ها و سمفونی توپ و تانک و کشتار کودکان از سوی استکبار و رژیم منحوس صهیونیستی در جریان است.

وعده چاپ آثار امیرنظام گروسی

محمدحسین محبیان، فرماندار شهرستان بیجار نیز در این مراسم با ابراز خرسندی از برگزاری چنین برنامه ای که با حضور مهمانان کشوری و استانی برگزار شد، اظهار داشت: امیرنظام گروسی فردی بود که دارای مناصب و موقعیت های زیاد و در کنار مسئولیت های متعدد، تالیفات بی شماری داشته است.

وی گفت: او فردی ملی گرا و آشنا به فرهنگ نوین غرب بود. با وجود اینکه مدتی در اروپا زندگی کرد، اما هیچگاه ظواهر زیبای تمدن غرب او را فریب نداد و همچنان سنت های ایرانی را در هر جایگاه و مکانی که بود حفظ می کرد.

فرماندار شهرستان بیجار با بیان اینکه این جشنواره با هدف پرداختن به گوشه ای از ابعاد شخصیتی این بزرگ مرد تاریخ برگزار شد، تصریح کرد: تلاش می شود تا آثار این شخصیت برجسته کردستانی مجددا چاپ و در اختیار مردم قرار بگیرد.

محبیان خواستار تداوم اجرای برنامه های فرهنگی و هنری در این شهرستان شد و افزود: آمادگی حمایت از چنین برنامه های ارزشمندی را داریم.

اشعار سروده شده در وصف امیر نظام گروسی جمع آوری شود

حمیدرضا قلیچ خانی، خوشنویس برجسته کشوری نیز اجرای چنین مراسمی را قابل تقدیر و مایه خوشحالی ذکر کرد و گفت: امیر نظام گروسی از شخصیت های بسیار بزرگی است که باید به جامعه معرفی شود. بیش از اینکه این استاد خوش نام را به یک خوشنویس بشناسیم یک شکسته نویس تحریر است و این باعث تفاوت این فرد شده است.

وی افزود: در اولین تذکره خوشنویسان مربوط به هدایت الله خان سپهر از امیر نظام به عنوان خوشنویس نام برده شده و این بسیار اهمیت دارد

خوشنویس برجسته کشوری با پیشنهاد اینکه اشعار سروده شده در وصف امیر نظام گروسی جمع آوری و یک صفحه مجازی برای این جشنواره ایجاد شود، تصریح کرد: چنین برنامه های باید تداوم، ثبت و ضبط و در اختیار عموم قرار بگیرد.

بعد از این مراسم؛ نمایشگاه خوشنویسی در نگارخانه هنر مجتمع امیرنظام گروسی شهرستان بیجار افتتاح شد.

امیر نظام گروسی که بود؟

به گزارش تسنیم؛ دیار گروس با قدمتی نزدیک به ۷ هزار سال، خاستگاه مشاهیر بزرگان، فرهیختگان، ادیبان، تاریخ نویسان، اساتید و هنرمندان بسیار بزرگی است که در سطح کشور و دنیا حرف برای گفتن داشته اند که امیرنظام گروسی تنها یکی از آنها بوده است.

حسنعلی خان امیر نظام گروسی از کردهای طایفه کبودوند گروس در سال ۱۲۳۶ یا ۱۲۳۷ ق در بیجار مرکز ولایت گروس به دنیا آمد، مادرش اصالتا ارمنی و پدرش محمدصادق خان جزء رجال بزرگ دربار فتحعلی شاه بود و سیره نویسان و مورخان دوره قاجار، اصل و نسب او را تا سدۀ سوم اسلامی به عقب برده اند.

حسنعلی خان بر اثر استعداد و لیاقت ذاتی تقریبا از هفت سالگی بسیاری از علوم زمانۀ خود را فرا گرفت و توانست توجه اطرافیان را به خود جلب کند. وی در سال ۱۲۵۲ قمری با دریافت درجه سرهنگی به عنوان فرمانده افواج گروس منصوب شد و در سال ۱۲۵۳ با همین سمت در اردوی محمدشاه در محاصره هرات شرکت کرد و از خود لیاقت خوبی نشان داد. وی از سال ۱۲۵۴ تا ۱۲۵۷ قمری حسنعلی خان به همراه افواج گروس به محافظت از ارگ تبریز مأمور گشت و از سال ۱۲۵۷ تا ۱۲۹۵قمری برای محافظت از سرحدات کرمانشاه در برابر عثمانی انتخاب شد.

در سال ۱۲۶۰ قمری با نسبت دادن پدرکشی به وی، او را از کار برکنار کردند که در همین زمان حاج میرزا آقاسی صدراعظم محمد شاه نظر به عداوتی که با خانواده حسنعلی خان داشت، حکومت موروثی گروس را از دست خاندان حسنعلی خان گرفته و به ابراهیم خان سرتیپ سلماسی سپرد.

وی در سال ۱۲۶۴ قمری ناصرالدین شاه که به تخت نشست و امیرکبیر را به عنوان صدراعظم برگزید، حسنعلی خان نیز توانست به کمک امیرکبیر حکومت از دست رفته گروس را مجددا به خاندان خود برگرداند و بار دیگر ریاست افواج گروس را بر عهده گرفت.

در سال ۱۲۶۵ قمری حسنعلی خان جهت سرکوبی فتنه سالار راهی خراسان شد و توانست موفقیتی به دست آورد.

در سال ۱۲۶۷ قمری حسنعلی خان جزو ملتزمین رکاب ناصرالدین شاه در سفر به اصفهان بود. به نظر می رسد حسنعلی خان در همین سفر و در اردوگاه سلطانیه کتاب پندنامه یحیویه را برای پسرش یحیی خان به نگارش درآورده است. پس از بازگشت به تهران مدتی ریاست افواج گارد سلطنتی را برعهده گرفت و در سال ۱۲۷۱ ق با داشتن مقام ریاست افواج گروس برای بازگرداندن نظم و امنیت به مشهد مأمور انتظامات آن شهر شد.

در سال ۱۲۷۲ قمری حسنعلی خان با سپاه خود به همراه حسام السلطنه والی خراسان عازم تسخیر هرات شد، پس از محاصره طولانی، هرات را فتح کردند و حفاظت از هرات را برعهده حسنعلی خان گذاشتند. در سال ۱۲۷۳ حسنعلی خان به دلیل خدمات شایسته ای که انجام داده بود به تهران فرا خوانده شد و مورد التفات شاه قرار گرفت.

در سال ۱۲۷۳ قمری به دلیل اعتراض دولت انگلستان نسبت به فتح هرات، سرچارلز موره وزیر مختار انگلیس در ایران، برای نشان دادن اعتراض خود تهران را ترک کرد و به بغداد رفت، بعد از اندک مدتی که بین ایران و انگلیس صلح پاریس منعقد شد، دولت مرکزی حسنعلی خان را مأمور بازگرداندن سرچارلز موره به ایران کرد، وی در این مأموریت نیز لیاقت و شایستگی خود را نشان داد، در همین سال حفاظت از بیوتات و خزانه شاهی به مدت یک سال، یعنی تا ۱۲۷۵ ق به وی واگذار شد.

در سال ۱۲۷۵ قمری پس از عزل اعتمادالدوله نوری صدراعظم و مراجعت فرخ خان امین الدوله ایلچی مخصوص دولت ایران در دربار کشورهای اروپایی، حسنعلی خان گروسی به عنوان وزیر مختار از طرف سعید خان انصاری وزیر امور خارجه و به درخواست ناصرالدین شاه به اروپا (پاریس) مأمور شد. در این مأموریت وی سرپرستی ۴۲ نفر دانشجوی ایرانی را که قصد ادامه تحصیل به سبک اروپایی را داشتند بر عهده گرفت و از هیچ کوششی جهت یاری دادن به آنها دریغ نمی کرد.

در سال ۱۲۷۶ ق به عنوان مأمور فوق العاده و وزیر مختار مخصوص در پاریس انتخاب شد. سفارت حسنعلی خان در اروپا هفت سال طول کشید. وی علاوه بر وظایفش در سفارت بیشتر اوقات خود را صرف بازدید از کارخانجات، مدارس، بیمارستان ها و … می کرد. در همین دوران مورد توجه زمامداران اروپایی قرار گرفت و توانست از آنها نشان های دولتی دریافت نماید، از جمله نشان «سنت موریس» و «سنت لازار» از ایتالیا «عقاب سفید» از آلمان، «لوژیون دونور» از فرانسه، «لئوپلد» از بلژیک، « دانبرک» از دانمارک، «کوردون» از روسیه و «مجیدیه» از عثمانی را از آن خود کرد.

در سال ۱۲۸۱ ق برای مدت کوتاهی به تهران آمد و مجددا با همان سمت به پاریس برگشت اما بعد از یک سال ۱۲۸۲ ق به علت مختل شدن مزاجش به ایران بازگشت و در سال ۱۲۸۳ ق با تأسیس دارالشوری کبری به عضویت آن پذیرفته شد و به مدت ۵ سال در این مقام باقی ماند. در سال ۱۲۸۷ ق فرزند ارشدش یحیی خان که فرمانده فوج گروس در کرمان بود وفات یافت و حسنعلی خان را در ماتم فرو برد.

در همین سال(۱۲۸۷ ق) سپهسالار وزیر مختار ایران در استانبول به ایران بازگشت و به صدراعظمی ناصرالدین شاه برگزیده شد. حسنعلی خان به جای وی در سال ۱۲۸۸ ق به سفارت استانبول فرستاده شد، مدت اقامتش ۱۴ ماه به طول انجامید. در این مدت حسنعلی خان با زیرکی تمام از سیاست ایران در برابر عثمانی ها دفاع کرد، نهایتا در سال ۱۲۸۹ ق ضعف مزاج خود را در آب و هوای استانبول بهانه کرد و به ایران بازگشت.

در سال ۱۲۸۹ ق به عنوان وزیر فواید عامه در دولت سپهسالار منصوب و به عضویت شورای وزیران نیز پذیرفته شد و همچنین به درجه امیر تومانی نائل آمد. علیرغم بی برنامگی و بی نظمی که در آن دوران، در امور اداری وزارتخانه ها رایج بود حسنعلی توانست اقدامات نسبتا مهمی در زمینه اصلاحات انجام دهد از جمله می توان به فعالیت های عمرانی و زیربنایی، همچون ایجاد شبکه راه آهن و راه سازی اشاره کرد.

در سال ۱۲۹۰ ق ناصرالدین شاه که به تشویق سپهسالار عازم اروپا شد، حسنعلی خان با سمت وزیر فواید عامه از جمله ملتزمین رکاب وی بود.

در سال ۱۳۰۰ ق بعد از مرگ محمدرحیم خان علاءالدوله «امیر نظام» به پیشنهاد مظفرالدین میرزا ولیعهد آذربایجان، تصدی امور پیشکاری آذربایجان به حسنعلی خان داده شد و لقبش را به «سالار لشکر» ارتقاء دادند. مهمترین اقدام حسنعلی خان در این برهه زمانی یاری دادن به حاج میرزا حسن رشدیه در تأسیس مدرسه رشدیه در تبریز بود. در سال ۱۳۰۳ ق ولیعهد مظفرالدین میرزا با اعطای شمشیر مرصعی به حسنعلی خان او را به لقب «امیر نظام» مفتخر کرد.

در پنجم رمضان ۱۳۱۷ ق امیرنظام گروسی در سن ۸۱ سالگی دیده از جهان بست و بنا به وصیت خودش در ماهان کرمان در جوار شاه نعمت الله ولی در مقبره ای که برای خود بنا کرده بود به خاک سپرده شد.

امیرنظام در کنار تدابیر سیاسی نظامیش، شخصی صاحب ذوق، شعردوست، سخن شناس، ادیب، فاضل و از جمله نویسندگان چیره دست بود که در شیوه نگارش و انشاء خط روشی ابتکاری و منحصر به فرد به نام «شیوۀ امیرنظام» را برای خود برگزید. همچنین از وی دو اثر ارزنده ادبی به صورت مکتوب به نامهای منشآت و پندنامه یحیویه به جای مانده است که هر کدام نمونه ای از کمال و پختگی و شیوه نگارش او می باشد.

حسنعلی خان امیرنظام گروسی جزء معدود رجال خوشنام و درستکار و در عین حال پر نفوذ دوره قاجاریه به شمار می رود که ۶۴ سال از عمر خویش را به طور مستمر در امورات مختلف سیاسی نظامی و فرهنگی صرف خدمت به این سرزمین کرد، در حالی که در این دوره طولانی خدمت، او از بیان حقیقت هیچ باکی نداشته و کوچکترین خیانتی از او نسبت به حکومت مشاهده نشد. او فردی ملی گرا و در عین متجدد و اصلاح طلب و آشنا به فرهنگ نوین غرب بود. با وجود اینکه مدتی در اروپا زندگی کرد، اما هیچگاه ظواهر زیبای تمدن غرب او را فریب نداد و همچنان سنت های ایرانی را در هر جایگاه و مکانی که بود حفظ می کرد.

انتهای پیام/۴۸۱/.