اعمال شب بیست‌ و سوم ماه مبارک رمضان



به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اعمال شب های قدر بر دو نوع است؛ یکی آن که در هر سه شب باید انجام داد و دیگر آن هایی که مخصوص هر شبی است.

در کتاب مفاتیح الجنان درباره اعمال شب بیست وسوم ماه مبارک رمضان آمده است: این شب از دو شب قدر گذشته افضل است و از احادیث بسیار استفاده می شود که شب قدر همین شب است و این شب، شب «جهنی» است؛ یعنی شبی است که دعاها در آن اجابت می شود و در این شب تمام کارها بر پایه حکمت الهی مقدر می شود و برای این شب غیر از اعمالی که با «دو شب قدر گذشته» مشترک است، چند عمل دیگر است:

- اعمال مخصوص شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان

اول:

خواندن سوره «عنکبوت» و «روم» که امام صادق علیه السلام سوگند یاد کرد که خواننده این دو سوره در این شب از اهل بهشت خواهد بود.

دوم:

خواندن سوره «حم دخان»

سوم:

«هزار مرتبه» خواندن سوره قدر

چهارم:

محمد بن عیسی به سند خود از امامان صالح روایت کرده که فرمودند: در شب بیست وسوم از ماه رمضان این دعا را به دفعات بخوان، در حال سجود و قیام و قعود؛ و بر هر حالی که هستی در تمام ماه و در طول حیاتت تا جایی که ممکن باشد و هر زمانی که به یادت آید.

بعد از ستایش پروردگار به بزرگواری و فرستادن صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه وآله) می گویی:

اللهم کن لولیک فلان بن فلان الحجة بن الحسن صلواتک علیه وعلی آبائه فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیا و حافظا و قائدا و ناصرا و دلیلا و عینا حتی تسکنه أرضک طوعا وتمتعه فیها طویلا.

و همچنین می خوانی:

یا مدبر الأمور، یا باعث من فی القبور، یا مجری البحور، یا ملین الحدید لداود صل علی محمد وآل محمد وافعل بی کذا وکذا.

و به جای «کذا و کذا» حاجات خود را بخواهد و بگوید.

پنجم:

بخواند: اللهم امدد لی فی عمری، و أوسع لی فی رزقی، و أصح لی جسمی، و بلغنی أملی، و إن کنت من الأشقیاء، فامحنی من الأشقیاء، و اکتبنی من السعداء، فإنک قلت فی کتابک المنزل، علی نبیک المرسل صلواتک علیه و آله: (یمحو الله ما یشاء و یثبت و عنده أم الکتاب).

خدایا عمرم را طولانی گردان و روزی ام را وسعت بخش و بدنم را تندرست بدار و به آرزویم برسان و اگر در زمره بد فرجامان هستم، مرا از آن گروه محو کن و در گروه سعادتمندان ثبت فرما که تو در کتاب فرو فرستاده به پیامبر مرسلت (درود تو بر او و خاندانش) فرمودی: «خدا محو می کند آنچه را بخواهد و ثبت می نماید آنچه را اراده کند و کتاب جامع نزد اوست».

ششم:

بخواند: اللهم اجعل فیما تقضی و فیما تقدر، من الأمر المحتوم و فیما تفرق من الأمر الحکیم، فی لیلة القدر من القضاء الذی لا یرد و لا یبدل، أن تکتبنی من حجاج بیتک الحرام، فی عامی هذا، المبرور حجهم، المشکور سعیهم، المغفور ذنوبهم، المکفر عنهم سیئاتهم، و اجعل فیما تقضی و تقدر، أن تطیل عمری و توسع لی فی رزقی.

خدایا؛ قرار بده در آنچه حکم می کنی و مقدر می نمایی، از فرمان حتمی، در آنچه از کار حکیمانه جدا می سازی در شب قدر، از حکمی که بازگشت نپذیرد و تغییر نیابد، اینکه مرا در این سال از حاجیان خانه محترمت بنویسی، حاجیانی که حجشان پذیرفته و سعی شان قبول افتاده و گناهانشان آمرزیده گشته و بدی هایشان محو شده است و قرار ده در آنچه فرمان می دهی و مقدر می نمایی که عمرم را طولانی گردانی و در روزی ام وسعت بخشی.

هفتم:

دعایی را که در کتاب «اقبال» آمده است بخواند:

یا باطنا فی ظهوره، ویا ظاهرا فی بطونه، و یا باطنا لیس یخفی، و یا ظاهرا لیس یری، یا موصوفا لایبلغ بکینونته موصوف ولا حد محدود، و یا غائبا غیر مفقود، ویا شاهدا غیر مشهود، یطلب فیصاب، ولم یخل منه السماوات والأرض وما بینهما طرفة عین، لایدرک بکیف، ولا یؤین بأین ولا بحیث، أنت نور النور ورب الأرباب، أحطت بجمیع الأمور، سبحان من لیس کمثله شیء وهو السمیع البصیر! سبحان من هو هکذا ولا هکذا غیره.

ای پنهان در حال آشکار بودنش و ای آشکار در حال پنهان بودنش و ای پنهانی که مخفی نمی شود، ای آشکاری که دیده نمی شود، ای به وصف آمده ای که هیچ ممکنی به حقیقتش نمی رسد و هیچ حد بسته ای به او احاطه پیدا نمی کند و ای غایب گم نشده، ای حاضری که مشهود نیست تا آنکه جستجو شود و او را بیابند، آسمان ها و زمین و آنچه بین آن هاست، به اندازه چشم برهم زدن از او خالی نیست، به کیفیتی معین دانسته نمی شود و محدود به مکان و جهت نمی گردد، تویی روشنایی نور، پروردگار پرورندگان، به همه امور احاطه کرده ای، منزه است آن که چیزی همانندش نیست و او شنوا و بیناست، منزه است آن که دارای این صفات است و برای غیر او چنین صفاتی نیست.

سپس آنچه را می خواهی از خدا طلب کن.

هشتم:

غیر از غسل اول شب، غسلی هم در آخر شب انجام دهد. بدان که برای غسل و شب زنده داری این شب و «زیارت امام حسین» علیه السلام و صد رکعت نماز، فضیلت بسیار نقل شده است و انجام این اعمال مورد تأکید است.

شیخ طوسی در کتاب «تهذیب» از ابو بصیر از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده که آن حضرت فرمود: در شبی که امید می رود شب قدر باشد، «صد رکعت» نماز بخوان در هر رکعت پس از سوره «حمد» ۱۰ مرتبه «توحید» را قرائت کن؛ گفتم: فدایت شوم، اگر ایستاده قدرت نداشته باشم چه؟ فرمود: نشسته بخوان؛ گفتم اگر نتوانم؛ فرمود: به همان حالی که در بسترت به پشت خوابیده ای این نماز را بخوان.

از کتاب «دعائم الاسلام» روایت شده: که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در دهه آخر ماه رمضان بستر خود را جمع می کرد و برای عبادت کمر همت را محکم می بست و در شب بیست وسوم اهل خود را بیدار می کرد و آن هایی را که خواب در ربوده بود، به رویشان آب می پاشید و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در این شب اجازه نمی داد احدی از اهلش بخوابد و خواب آن ها را به کمی طعام علاج می فرمود و آن ها را با خواباندن در روز برای بیداری و احیای شب آماده می کرد و می فرمود: محروم کسی است که از خیر این شب محروم بماند.

روایت شده: که امام صادق علیه السلام به بیماری سختی دچار شده بود، وقتی شب بیست وسوم ماه رمضان رسید، به خدمتکارانش دستور داد او را به مسجد بردند و تا صبح در مسجد بود.

علامه مجلسی فرموده است: هرقدر که خواندن قرآن ممکن باشد، در این شب خوانده شود و دعاهای صحیفه کامله (سجادیه) به ویژه دعای «مکارم الأخلاق» و دعای «توبه» قرائت شود و روزهای این شب ها را نیز باید حرمت نهاد و به عبادت و تلاوت قرآن به سر آورد، زیرا در احادیث معتبر آمده که روز قدر در فضیلت همانند شب قدر است.

اعمالی که در هر سه شب قدر توصیه شده، چند عمل است:

اول: غسل

علامه مجلسی فرموده بهتر است غسل این شب ها در هنگام غروب آفتاب انجام گیرد، که نماز شام را با غسل بخواند.

دوم: دو رکعت نماز که در هر رکعت پس از سوره «حمد»، هفت مرتبه «توحید» خوانده، و پس از فراغت از نماز هفتاد مرتبه بگوید «أستغفر الله و أتوب الیه». در روایت نبوی است که از جای برنخیزد تا خدا او و پدر و مادرش را بیامرزد.

سوم: قرآن کریم را باز کند و در برابر خود گرفته و بگوید:

اللهم إنی أسألک بکتابک المنزل و ما فیه و فیه اسمک الأکبر و أسماؤک الحسنی و ما یخاف و یرجی أن تجعلنی من عتقائک من النار

خدایا از تو درخواست می کنم به حق کتاب نازل شده ات، و آنچه در آن است، و در آن است نام بزرگترت، و نام های نیکوترت و آنچه بیم انگیز است و امیدبخش، اینکه مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهی. سپس هر حاجت که دارد بخواهد.

اللهم بحق هذا القرآن و بحق من أرسلته به و بحق کل مؤمن مدحته فیه و بحقک علیهم فلا أحد أعرف بحقک منک

خدایا به حق این قرآن، و به حق کسیکه آن را بر او فرستادی، و به حق هر مؤمنی که او را در قرآن ستودی، و به حق خود بر آنان، پس احدی شناساتر از تو به حق تو نیست

سپس ۱۰ مرتبه بگوید

بک یا الله

به ذاتت ای خدا

و ۱۰ مرتبه

بمحمد

به حق محمد

و ۱۰ مرتبه

بعلی

به حق علی

و ۱۰ مرتبه

بفاطمة

به حق فاطمه

و ۱۰ مرتبه

بالحسن

به حق حسن

و ۱۰ مرتبه

بالحسین

به حق حسین

و ۱۰ مرتبه

بعلی بن الحسین

به حق علی بن الحسین

و ۱۰ مرتبه

بمحمد بن علی

به حق محمد بن علی

و ۱۰ مرتبه

بجعفر بن محمد

به حق جعفر بن محمد

و ۱۰ مرتبه

بموسی بن جعفر

به حق موسی بن جعفر

و ۱۰ مرتبه

بعلی بن موسی

به حق علی بن موسی

و ۱۰ مرتبه

بمحمد بن علی

به حق محمد بن علی

و ۱۰ مرتبه

بعلی بن محمد

به حق علی بن محمد

و ۱۰ مرتبه

بالحسن بن علی

به حق حسین بن علی

و ۱۰ مرتبه

بالحجة

به حق حجت.

پس هر حاجتی که داری از خدا بخواه.

پنجم: زیارت حضرت سیدالشهدا علیهالسلام

در روایت آمده: هنگامی که شب قدر می شود، منادی از آسمان هفتم از پشت عرش ندا سر می دهد که خدا هرکه را به زیارت مزار امام حسین علیه السلام آمده آمرزید.

ششم: این شب ها را احیا بدارد، روایت شده هرکه شب قدر را احیا بدارد، گناهانش آمرزیده می شود، هرچند به شماره ستارگان آسمان و سنگینی کوه ها و پیمانه دریاها باشد.

هفتم: صد رکعت نماز بجا آورد، که فضلیت بسیار دارد و بهتر آن است که در هر رکعت پس از سوره «حمد»، ۱۰ مرتبه «توحید» بخواند.

هشتم: این دعا را بخواند:

اللهم إنی أمسیت لک عبدا داخرا لا أملک لنفسی نفعا و لا ضرا و لا أصرف عنها سوءا أشهد بذلک علی نفسی و أعترف لک بضعف قوتی و قلة حیلتی فصل علی محمد و آل محمد و أنجز لی ما وعدتنی و جمیع المؤمنین و المؤمنات من المغفرة فی هذه اللیلة و أتمم علی ما آتیتنی فإنی عبدک المسکین المستکین الضعیف الفقیر المهین اللهم لا تجعلنی ناسیا لذکرک فیما أولیتنی و لا [غافلا] لإحسانک فیما أعطیتنی و لا آیسا من إجابتک و إن أبطأت عنی فی سراء [کنت] أو ضراء أو شدة أو رخاء أو عافیة أو بلاء أو بؤس أو نعماء إنک سمیع الدعاء

خدایا شام کردم درحالیکه برای تو تنها بنده کوچک و خواری هستم، که برای خویش سود و زیانی را به دست ندارم، و نمی توانم از خود پیش آمد بدی را بازگردانم، به این امر بر خویش گواهی می دهم، و در پیشگاهت به ناتوانی و کمی چاره ام اعتراف می کنم، خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، و آنچه را به من و همه مردان و زنان مؤمن، از آمرزش در این شب وعده دادی وفا کن، و آنچه را به من عنایت فرموده ای کامل ساز، که من بنده بیچاره، درمانده، ناتوان، تهی دست خوار توأم. خدایا مرا فراموش کننده ذکرت قرار مده، در آنچه سزاوار آنم فرمودی، و نه فراموش کننده احسانت، در آنچه عطایم کردی، و نه ناامید از اجابتت، گرچه مدت زمانی طولانی شود، چه در خوشی یا ناخوشی، یا سختی، یا آسانی، یا عافیت، یا بلا، یا تنگدستی، یا در نعمت همانا تو شنونده دعایی.

این دعا را کفعمی از امام زین العابدین علیه السلام روایت کرده که در این شب ها، در حال قیام و قعود و رکوع و سجود می خواندند، و علامه مجلسی نیز گفته: بهترین اعمال در این شب ها، درخواست آمرزش و دعا است، برای حوائج دنیا و آخرت خود، و پدر و مادر و خویشان، و برادران و خواهران مؤمن، چه آنان که زنده اند، و چه آنان که از دنیا رفته اند، و خواندن اذکار، و صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام به هر اندازه که بتواند و در بعضی از روایات وارد شده: دعای جوشن کبیر را در این سه شب بخواند.

انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «اعمال شب بیست‌ و سوم ماه مبارک رمضان» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.