حلم و بردباری و حسن معاشرت و رفتار خوب با دیگران، از مهم ترین اصول اخلاقی شمرده می شود. حلم و بردباری و حسن معاشرت بدون ورع و تقوا معنا ندارد. علاوه بر حلم و حسن معاشرت، تقوای الهی نیز لازم است.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای

عن النبیّ(صلی الله علیه وآله) قال: «ثلاث من لم تکن فیه فلیس منّی و لا من الله(عزّوجلّ). قیل: یا رسول الله و ما هنّ؟ قال: حلمٌ یردّ به جهل الجاهل، و حُسنُ خلقٍ یعیش به فی الناس، و ورعٌ یحجزه عن معاصی الله(عزّوجلّ)».[1]

پیامبر(ص) فرمود: سه چیز است که هر کس نداشته باشد، نه از من است و نه از خداى ـ عزّ و جلّ ـ عرض شد: اى رسول خدا! آنها کدامند؟ فرمودند: بردبارى که به وسیله آن جهالت نادان را دفع کند، اخلاق خوش که با آن در میان مردم زندگى کند و پارسایى که او را از نافرمانى خدا باز دارد.

سه صفت است که اگر در فردی نباشد، با خدای عزّوجلّ و پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نسبتی ندارد و نمی توان او را از بندگان برجستۀ خدا یا از منسوبین به پیامبر دانست:

1- حلم و بردباری که اعمال سفیهانۀ افراد نادان و بی خرد را دفع کند.

حلم به معنای ظرفیت داشتن است و جهل در اینجا مقابل علم نیست بلکه در مقابل اعمّ از علم و عقل است، بنابراین انسان باید در مقابل فردی که از روی نادانی، نداشتن خردمندیِ لازم، برخورد ناشایسته ای دارد با حوصله و بردباری برخورد نماید و اگر بنا باشد که تعرّض نابخردانۀ او را با عملی مثل آن جبران نماید، نزاع و درگیری ایجاد می شود و وضع نابسامانی پیش می آید.

2- حسن معاشرت با مردم.

3- ورع و پرهیزکاری که او را از گناهان باز دارد.

از صفات فوق، دو صفت مربوط به تعامل با انسانها در زندگی اجتماعی و یکی مربوط به ارتباط انسان و خداست. بنابراین، اگر شخصی نه ارتباط پسندیده ای با خدا داشته و نه روابط خوبی با افراد جامعه داشته باشد، منسوب به خدا و پیامبر نیست.

پی نوشت:

[1] خصال شیخ صدوق، باب الثلاثة، حدیث 172.

کلمات کلیدی

حلم | بردباری | حسن خُلق |

لینک کوتاه :

موارد مرتبط با کلیدواژه

فضایل مقالات

فضایل سیره معصومان ج 5 امین، سید محسن 236 1. علم: از آن حضرت در خصوص تنزیه آفریننده...

فضایل مقالات

فضایل سیره معصومان، ج 5 امین، سید محسن 52 در اینجا باید به نکته مهمی اشاره کرد و آن ...

علائم مؤمنان در کلام (ع) (3) مقالات

بنابر این مؤمن نه خود جدا می شود و نه سبب جدایی را فراهم می کند. اما اگر از دست رفته، موضوعی معنوی ب...

علی علیه السلام از دیدگاه مولوی در مثنوی معنوی مقالات

از میان این شخصیت ها، او به دو نفر نه تنها علاقه، بلکه عشق نشان داده است که عبارتند از: حضرت رسول اک...

حلیم مقالات

حلیم دایرة المعارف تشیع جلد ششم صفحه 507 اصغر دادبه حلیم، بر وزن فعیل به معنی ف...

بلوغ مقالات

قبل از هر چیز باید مشخص شود که آیا بلوغ یک امر تعبدی و قراردادی است یا یک امر تکوینی؟ به تعبیر دیگر،..

https://hawzah.net/fa/goharenab/View/82392/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87