حجت السلام والمسلمین امید جوادی نصر کارشناس مذهبی گفت: برای ایجاد وحدت میان مسلمانان، محورهایی وجود دارد که از آن ها به عنوان عوامل مشترک اتحاد میان فرق و مذاهب اسلامی یاد می شود:

محورهای وحدت مسلمین

الف) ایمان به وحدانیت خدا و پرستش او.

ب) ایمان به رسولان الهی و به خصوص ایمان به خاتمیت پیامبر.

ج) باور به معاد و روز رستاخیز.

د) اشتراک در کتاب آسمانی قرآن کریم و باور به حقانیت و صدق گفتار او.

ه) اشتراک در بسیاری از اعمال عبادی؛ از قبیل نماز، روزه، حج، زکات و …

۱- سیاست صبر و سکوت

به یقین می دانید که سزاوار تر از دیگران به خلافت، من هستم. سوگند به خدا به آنچه انجام داده اید گردن می نهم، تا هنگامی که اوضاع مسلمانان رو براه باشد و از هم نپاشد و جز من به دیگری ستم نشود و پاداش این گذشت و سکوت و فضیلت را از خدا انتظار دارم و از آن همه زر و زیوری که به دنبال آن حرکت می کنید، پرهیز می کنم.» (دشتی، ۱۳۷۹، ص۱۲۳).

۲- حل اختلافات حقوقی مسلمانان

کارنامه اهل بیت: در موضوع اتحاد اسلامی و فراخوان جوامع بشری به همدلی و همفکری و همکاری براساس توحید و عدل، کارنامهای درخشان و بلند و پر حجم است و بررسی رفتار و گفتار امام صادق در زمینه های زیر می تواند نقش آن امام بزرگوار را در اتحاد مسلمین بیش تر روشن سازد:

۱- امام صادق(ع) و توصیه شیعیان به تقیه.

۲- امام صادق(ع) و حل اختلافات فکری پیروان اهل بیت.

۳- امام صادق(ع) و ارائة راهکار حل اختلافات حقوقی شیعه.

۴- امام صادق(ع) وتأکید بر اصل همزیستی و مدارا با اهل سنت وهمة فرق اسلامی.

۵- امام صادق(ع) و تأکید بر نماز جمعه و جماعت و اعیاد اسلامی

۳- تأکید بر همزیستی مسالمت آمیز و مدارا با اهل سنت و سایر فرق اسلامی

در نقطه مقابل، شیعیان و اهل سنت معتقد به همزیستی مسالمت آمیز نیز در طول تاریخ کم نبوده اند. به همین جهت هم معاویه بن وهب ناظر به این پدیده اجتماعی از امام صادق(ع) می پرسد:

«شایسته است در ارتباط بین خود و قوممان و همچنین در ارتباط با مردم دیگر که بر اعتقاد ما باور ندارند، چگونه رفتار کنیم؟» (کلینی، ۱۴۰۷، ج۲، ص۶۳۶).

امام صادق(ع) قسم می خورند تا تأکید کنند و شک شیعیانش هم برطرف شود: «فو الله إنهم لیعودون مرضاهم»؛ «به خدا قسم اهل بیت: از مریضان سایر مذاهب عیادت می کنند.»؛ «و یشهدون جنائزهم»؛ «در تشییع جنازههای آن ها حاضر می شوند.» «و یقیمون الشهادة لهم و علیهم»؛ «در دادگاه به نفع یا علیه آن ها شهادت می دهند.» «و یؤدون الأمانة إلیهم»؛ «و امانت را به آن ها بر می گردانند.» (کلینی، ۱۴۰۷ق.، ج۲، ص۶۳۶).