<a href="/fa/dashboard/ جرگه" class="text info">لویه جرگه</a> صلح <a href="/fa/dashboard/ class="text info">افغانستان</a>؛ تراشیدن سر بی صاحب!



غیاثی نوشت: لویه جرگه مشورتی صلح که از روز گذشته در کابل کار خود را آغاز کرده است با هیچ کدام از موارد درج شده در قانون اساسی سازگار نیست و مطابق با قانون اساسی برگزار نشده است. پس هدف از برگزاری آن چه می تواند باشد؟

به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، «جمال الدین غیاثی» کارشناس مسائل سیاسی افغانستان طی یادداشتی اختصاصی به بررسی ابعاد برگزاری لویی جرگه مشورتی صلح افغانستان پرداخت.

در این یادداشت آمده است: از روز گذشته دوشنبه ۹ ثور و ۲۹ آوریل لویه جرگه مشورتی صلح به مدت چهار روز در کابل برگزار شد. سخنگوی کمیسیون برگزاری این جرگه گفته قرار است در آن ۲۵۰۰ تن از مقامات دولتی، نمایندگان پارلمان، نمایندگان احزاب سیاسی و نمایندگان ولایات و شهرستان ها شرکت کنند. به این مناسبت به طور مختصر به جایگاه این جرگه در وضعیت کنونی کشور و نیز وجهه قانونی آن می پردازیم.

در همین آغاز اشاره کنیم که لویه جرگه، مجلس مشورتی سنتی پشتون هاست که در گذشته ها برگزار می شد. لویه جرگه مربوط به دوره ماقبل زندگی مدرن است؛ یعنی زمانی که قانون اساسی، پارلمان، شوراهای ولایتی و … وجود نداشت.

با بودن دولت منتخب که رئیس آن را به طور مستقیم مردم انتخاب می کنند؛ با داشتن پارلمان که نمایندگان مستقیم مردم از سراسر کشور هستند، و داشتن دیگر نهادهای قانونی برخاسته از اراده مردم دیگر لویه جرگه نه جایگاهی دارد، کارایی و نه ضرورتی.

لویه جرگه سنتی پشتون ها به قانون اساسی کنونی افغانستان نیز راه یافته؛ فصل ششم قانون اساسی با ۶ ماده به لویه جرگه اختصاص یافته است. مهم ترین ماده این فصل شرایط برگزاری لویه جرگه است.

ماده یک صد و یازدهم قانون اساسی چنین می گوید: «لویه جرگه در حالات ذیل دایر می گردد: ۱- اتخاذ تصمیم در مورد مسایل مربوط به استقلال، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و مصالح علیای کشور؛ ۲- تعدیل این قانون اساسی؛ ۳- محاکمه رئیس جمهور مطابق به حکم مندرج ماده ۶۹ این قانون اساسی

اما برخلاف ماده ۱۱۱ لویه جرگه حالا تبدیل به ابزاری شده که رئیس جمهورها به میل خود آن را برگزار می کنند و مطابق با نیازهای خود از آن سود می برند؛ چنان که آقای کرزی در زمان خود چندین لویه جرگه برگزار کرد و از آن ها میوه های دلخواه خود را برداشت.

لویه جرگه مشورتی صلح که از روز گذشته در کابل کار خود را آغاز کرده است با هیچ کدام از موارد درج شده در قانون اساسی سازگار نیست و مطابق با قانون اساسی برگزار نشده است. پس هدف از برگزاری آن چه می تواند باشد؟

دولت اعلام کرده که لویه جرگه را با هدف تعیین راهکارهای مذاکره با طالبان و مشخص کردن خطوط قرمز در این مذاکرات برگزار می کند.

محمد عمر داوودزی، رئیس کمیسیون برگزار کننده لویه جرگه مشورتی صلح گفته هدف از برگزاری لویه جرگه، مشورت با بزرگان و نمایندگان مردم از سراسر کشور در مورد صلح می باشد.

اهدافی که برای برگزاری لویه جرگه کنونی به صورت رسمی اعلام شده با چالش های جدی مواجه می باشد. چالش اول این است که هدف لویه جرگه تعیین خطوط مذاکره با طالبان اعلام شده است. در حالی که طالبان همچنان سرسختانه از مذاکره با دولتی به گفته طالبان دست نشانده خودداری می کند.

حتی تلاش های آمریکا و اروپا و میانجی گری برخی کشورهای منطقه نیز نتوانسته طالبان را بر سر میز مذاکره با دولت افغانستان بیاورد.

این در حالی است که طالبان دعوت دولت افغانستان را برای شرکت در همین لویه جرگه صلح نیز رد کرده و از هواداران خود خواسته که در این جرگه شرکت نکنند. در مذاکرات صلح بین گروه طالبان و ایالات متحده آمریکا، دولت افغانستان تاکنون تماشاچی بوده است.

در این صورت معلوم نیست دولت از بزرگان کشور برای چه مذاکره ای و برای صلح با کدام گروه مشورت می گیرد. به قول معروف این لویه جرگه به تراشیدن سر بی صاحب بیشتر شباهت دارد تا به یک لویه جرگه واقعی که موضوعی داشته باشد.

چالش دوم این است که اعلام شده دولت می خواهد با بزرگان کشور درباره مذاکره و صلح با طالبان مشورت بکند. در حالی که بسیاری از سران احزاب و نامزدان انتخابات ریاست جمهوری با این لویه جرگه مخالفت و آن را تحریم کرده اند. تحریم لویه جرگه از سوی بزرگان کشور نقض آشکار اهداف اعلام شده لویه جرگه می باشد.

عبدالله عبدالله که پنجاه درصد شریک دولت وحدت ملی است اعلام کرده که چون با او در برگزاری لویه جرگه مشورت نشده در آن شرکت نمی کند. بسیاری دیگر از سران کشور نیز علت تحریم لویه جرگه را عدم مشورت دولت در برگزاری آن و عدم توجه دولت به دیدگاه و نظریات آنان اعلام کرده اند.

حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان گفته است درباره اهداف و پیامدهای لویه جرگه شک و تردید دارد و هنوز برای شرکت در آن تصمیم نگرفته است. حنیف اتمر، رحمت الله نبیل، احمدولی مسعود، نورالحق علومی گلبدین حکمتیار نامزدان انتخابات ریاست جمهوری در سال جاری نیز اعلام کرده اند که در جرگه صلح شرکت نمی کنند.

طبق قانون اساسی بخشی از شرکت کنندگان لویه جرگه ها رؤسای شوراهای شهرستان ها هستند؛ اما هنوز انتخابات این شوراها برگزار نشده است.

نمایندگان پارلمان از دیگر شرکت کنندگان لویه جرگه هستند و به همین دلیل نیز رئیس جمهور روز شنبه به شتاب پارلمان جدید را افتتاح کرد تا اعضای آن در لویه جرگه حضور یابند و خیمه لویه جرگه خالی نماند؛ اما مشکل این است که هنوز نمایندگان تعدادی از ولایات و از جمله کابل از سوی کمیسیون انتخابات اعلام نشده است.

در این صورت دولت با کدام بزرگان می خواهد درباره مذاکره و صلحی که وجود ندارد مشورت کند؟

واقعیت این است که دولت اشرف غنی در پایان دوره رسمی خود و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در سال جاری با چالش های سختی رو به روست.

مردم از سیاست های او خسته شده اند. وعده های او همه نقش بر آب شد؛ امنیت، صلح، بهبود وضع اقتصادی، کاهش فقر و بیکاری و … هیچ کدام تحقق نیافته است. طالبان موقعیت سیاسی و نظامی خود را تحکیم بخشیده و اکنون نزدیک به پنجاه درصد از خاک افغانستان را تحت کنترل خود دارد.

زمانی که اشرف غنی به قدرت رسید، طالبان تنها از طرف پاکستان حمایت می شد؛ در حالی که امروز توسط قدرت های بزرگ مانند روسیه، چین، آمریکا و کشورهای همسایه به رسمیت شناخته شده و حمایت می شود.

از دید مردم، حکومت وحدت ملی با سیاست های ناکام و غلط خود به بن بست رسیده است. در این وضعیت تیم های انتخاباتی رقیب اشرف غنی، او را به سوء استفاده از لویه جرگه مشورتی صلح به نفع خود متهم می کنند. آن ها می گویند آقای غنی با لویه جرگه صلح می خواهد اعتماد از دست رفته را باز به دست آورد.

تیم های رقیب اشرف غنی، برگزاری جرگه صلح را یک اقدام تبلیغاتی و کمپین انتخاباتی می دانند که رئیس جمهور برای خود پیش از وقت به راه انداخته است. آن ها دولت را متهم می کنند که طرفداران و حامیان خود را به جرگه صلح دعوت کرده است.

تیم صلح و اعتدال مربوط به حنیف اتمر، جرگه صلح را سفارشی خوانده و گفته است که این تیم در مورد هدف برگزاری، برنامه، ترکیب و شیوه انتخاب اعضای لویه جرگه ابهام دارد و از پیامد آن نگران است.

بنابر این لویه جرگه مشورتی صلح نه رنگ قانونی دارد و نه موضوع واقعی. با آن که هزینه کلان آن از جیب مردم فقیر افغانستان پرداخت می شود، بعید است که اندک سودی در بهتر شدن وضع امنیتی یا اقتصادی مردم داشته باشد.

در واقع جرگه صلح یکی از بازی هایی است که اشرف غنی با رقبای بازیگر خود در میدان سیاست می کند تا در دور بعد نیز در مقام ریاست جمهوری بماند.

انتهای پیام/ ر
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «لویه جرگه صلح افغانستان؛ تراشیدن سر بی صاحب!» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.