به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در تاشکند، ۱۲ دسامبر ۱۰ روز مانده به روز انتخابات مجلس عالی در ازبکستان انتخابات زودهنگام آغاز شد.

این نخستین انتخابات پارلمانی در دوران ریاست جمهوری «شوکت میرضیایف» و اولین انتخابات پس از تصویب قانون جدید انتخاباتی است.

علاوه بر این، در سال ۲۰۱۹ میلادی تقریبا یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از ۲ میلیون و ۵۰۰ نفر شهروند ازبکستان مقیم خارج از کشور می توانند در این انتخابات رای دهند.

«بختیار عالمجان اف» پژوهشگر سیاسی در مقاله ای به تشریح ویژگی های قانون جدید و مشکلات تاثیرگذار بر نتایج رای گیری و همچنین انتظارات از انتخابات کنونی پرداخته است.

در این مطلب آمده است: روز ۲۲ دسامبر در ازبکستان انتخابات پارلمانی برگزار و ۱۵۰ نماینده مجلس عالی انتخاب می شوند.

روز ۲۰ سپتامبر سال ۲۰۱۹ میلادی در سراسر این جمهوری فعالیت انتخاباتی آغاز شد.

پیش بینی می شود بیش از ۲۰ میلیون نفر از جمله بیش از ۲ میلیون رأی اولی در انتخابات شرکت کنند.

در برگه های رأی ۵ حزب سیاسی از جمله حزب دموکراتیک خلق ازبکستان، حزب لیبرال دموکراتیک ازبکستان، حزب دموکراتیک ملی ازبکستان «ملی تیکلانیش» (رستاخیز ملی)، حزب سوسیال دموکراتیک ازبکستان «عدالت» و حزب اکولوژی ازبکستان ثبت شدند.

این انتخابات با انتخابات قبلی چه تفاوتی دارد؟

عرصه سیاسی ازبکستان

پارلمان ازبکستان ریشه های تاریخی دارد. در سال ۱۹۹۴ میلادی شورای عالی جمهوری شوروی سوسیالیستی ازبکستان به پارلمان جمهوری جوان تغییر شکل کرد.

تا سال ۲۰۰۴ میلادی پارلمان یک مجلسی بود و اغلب از کمونیست های سابق تشکیل می شد.

از سال ۲۰۰۵ میلادی پارلمان ۲ مجلسی شد و احزاب کارآفرینان (سال ۲۰۰۳) و اکولوژی (سال ۲۰۱۸) به وجود آمدند.

در ازبکستان احزاب سیاسی تا چندی پیش فعالیت دکوری داشتند که این با حکومت قوی ریاست جمهوری در این کشور ارتباط داشت.

«شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان در تاریخ ۷ فوریه سال ۲۰۱۷ میلادی با صدور فرمانی استراتژی اقدامات درباره ۵ بعد توسعه کشور برای سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ میلادی را به تصویب رساند.

اولویت اول آن تکامل ساختار دولتی و اجتماعی مبنی بر تشدید نقش پارلمان و احزاب سیاسی در تعمیق اصلاحات دموکراتیک و مدرنیزه کشور می باشد.

از سال ۲۰۱۹ میلادی احزاب سیاسی کشور برای بهبود شرایط کشور بیشتر تلاش می کنند.

با وجود افزایش نقش احزاب در زندگی سیاسی، مردم در فعالیت های آنها کمتر شرکت می کنند. به طور مثال، در صفوف نهضت کارآفرینان و بازرگانان- حزب لیبرال دموکراتیک ازبکستان بیش از ۷۳۰ هزار عضو، حزب دموکراتیک خلق ازبکستان بیش از ۴۹۰ هزار نفر عضو، حزب سوسیال دموکراتیک ازبکستان «عدالت» بیش از ۳۸۰ هزار نفر، حزب دموکراتیک ملی ازبکستان «ملی تیکلانیش» (رستاخیز ملی) حدود ۳۰۰ هزار نفر، حزب اکولوژی ازبکستان بیش از ۲۴۵ هزار نفر حضور دارند.

ویژگی های انتخابات سال ۲۰۱۹ میلادی

باید تاکید کرد که این نخستین انتخابات در دوران ریاست جمهوری «میرضیایف» است. دولت جدید زمینه انتخابات را با جدیت اصلاح کرده مخصوصا برای این انتخابات قانون انتخاباتی حاوی ۱۰۳ ماده تنظیم شد.

تهیه کنندگان عنوان کردند که این قانون در کشور رقابت سالم را بین احزاب ایجاد می کند.

طبق ماده ۷۰ قانون انتخاباتی، تعداد زنان باید ۳۰ درصد از کل تعداد نامزدهای معرفی شده توسط احزاب سیاسی را تشکیل دهند.

ویژگی اصلی این انتخابات این است که بر اساس ماده ۳۷ قانون انتخاباتی، فقط احزاب سیاسی می توانند برای انتخابات نامزد معرفی کنند.

طبق ماده ۶۸ قانون انتخاباتی حزبی که ۴۰ هزار امضا جمع آوری می کند از حق معرفی نامزد به پارلمان کشور برخوردار می شود.

در این قانون یک نکته جالب هم وجود دارد مبنی بر اینکه احزاب می توانند نامزدهای غیرحزبی را هم می توانند معرفی کنند.

احزاب سیاسی ۷۵۰ نامزد را به عنوان نماینده معرفی کردند.

بر اساس تحلیل ها، یک سوم نامزدها (حدود ۳۰ درصد) معلمان و ۱۹ درصد اقتصاددانان هستند.

در فهرست احزاب همچنین ۱۲ درصد پزشکان، ۹ درصد مهندسان، ۷ درصد حقوقدانان، بیش از ۲ درصد کارآفرینان قرار دارند.

ایدئولوژی احزاب ازبکستان

احزاب سیاسی ازبکستان ایدئولوژی گوناگونی دارند. به طور مثال، قدیمی ترین حزب ازبکستان- حزب دموکراتیک خلق ازبکستان (حزب کمونیستی سابق) به طور سنتی یک حزب «چپ گرا» محسوب می شود ولی حزب دموکراتیک خلق بیشتر دغدغه حل و فصل مسائل اجتماعی را دارد.

نهضت کارآفرینان و بازرگانان- حزب لیبرال دموکراتیک ازبکستان یک حزب «راست گرا» محسوب می شود. حزب سوسیال دموکراتیک ازبکستان «عدالت» حزب «چپ گرا» و حزب دموکراتیک ملی ازبکستان «ملی تیکلانیش» یک حزب «راست گرا» است.

معتقدم که تمام احزاب ازبکستان از لحاظ ایدئولوژی محافظه کار هستند. چون همه احزاب به دولت تکیه و برای «توسعه ملی» تلاش می کنند.

مشکلات اصلی انتخابات قریب الوقوع

در ماه آوریل خبرگزاری «کان.اوز» از طریق تلگرام نظرسنجی تحت عنوان «نظر شما» برگزار و از مخاطبان سوال کردند که آیا کاندیدای خود را انتخاب کردید؟ ۲ هزار و ۹۶۸ نفر به این سوال پاسخ دادند. متاسفانه، ۹۵ درصد پاسخگویان اظهار داشتند که کاندیدای خود را هنوز انتخاب نکردند.

دلیل اصلی عدم شناخت کافی از نامزدها این است که ازبکستان با محوریت ریاست جمهوی اداره می شود و تا کنون در این کشور هیچ مفسر سیاسی و روزنامه نگار آزادی وجود ندارد.

دولت و مردم در مورد اصلاحات دموکراتیک و مدرنیزه هیچ تصوری ندارند.

علاوه بر این بر اساس ماده ۹۸ قانون انتخاباتی، انتخابات توسط بودجه دولتی تامین مالی می شود و وابستگی به بودجه دولتی امکان کنترل انتخابات و شکل گیری پارلمان «حرف شنو» را فراهم می کند.

به نوبه خود احزاب نیز وابسته به اراده و تصمیمات حکومت می باشند.

به نظر می رسد، پارلمان پس از انتخابات سال ۲۰۱۹ میلادی در دست دولت همچنان «حرف شنو» باقی خواهد ماند.

همچنین گفتنی است، هیچ سیاستمدار یا نامزد برجسته ای برای پارلمان کشور نامزد نشده و رای دهنده نمی داند به چه کسی رای دهد.

در پی انتخابات ما پارلمانی را به دست می آوریم که باید مسائل حیاتی مانند پیوستن ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان تجارت جهانی و آزادی بیش از پیش کشور را حل و فصل کند.

انتهای پیام/ح