ایسنا/کردستان عرب شمو، یکی از نویسندگان و رمان نویس کرد زبان است، کسی که اولین رمان کردی به دست او نوشته شده است.

عرب شمو پسر شمس الدین پسر شامیل در سال ۱۸۹۵ در روستای سوسز از توابع شهر قارص که امروزه به آن ترکیه می گویند؛ در یک خانواده کرد ایزدی- زردشتی چشم به جهان گشود.

در بین کردها به «عرب شمو» و در بین روس ها به عرب شامیلوف شناخته شده بود و مثل هر کرد دیگری دوران کودکی خود را در فقر و بدبختی سپری کرد؛ ایزدی بودن این شانس را به او داد تا از نعمت خواندن و نوشتن بهره مند شود.

زمانی که نوجوانی بیش نبود در یک مدرسه روسی به عنوان خدمتکار بکار گرفته می شود؛ در همان مدرسه چنان مجذوب درس خواندن بچه ها می شود که توجه معلم مدرسه را به خود جذب کرده و معلم به او کمک می کند تا خواندن و نوشتن زبان روسی را یاد بگیرد و همین یادگیری زبان روسی به نقطه عطفی در زندگی او تبدیل شد.

در سن ۱۵ سالگی بر زبان های روسی، ترکی، ارمنی و هورومی تسلط پیدا کرد و در جنگ جهانی اول در ارتش روسیه تزاری به عنوان مترجم بکار گرفته شد؛ دو سال به عنوان مترجم در اردوگاه روس ها خدمت کرد.

در سال ۱۹۱۶ به ساری قمیش رفته و در یک شرکت ریل سازی به عنوان کارگر مشغول بکار شد در همانجا بود که با تشکل های کارگری آشنا و جذب کارهای سیاسی می شود.

در سال ۱۹۲۰ به شهر مسکو رفته و به مدت چهار سال در دانشگاه لازاریان مشغول به تحصیل می شود.

در ۱۹۳۱ در موسسه شرقی لنینگراد در رشته ادبیات کردی مطالعه کرد و به توسعه الفبای لاتین کردی همت نمود و تا ۱۹۳۷ با روزنامه کردی ریاتزه ( راه تازه ) در ایروان همکاری کرد.

عرب شمو کسی بوده که برای اولین بار در روزنامه زاریا وستوکا در شهر تفلیس الفبای کردی را با حروف لاتینی در سال ۱۹۲۸ چاپ و منتشر کرده است.

او و علی عبدالرحمان مشقی از جمله کسانی بوده اند که برخلاف سایر نویسندگان کرد و دیگر ملل جهان از شعر و نظم به جای نثر و داستان نویسی بهره نبرده اند.

در مرحله اول زندگی خود شروع به نوشتن داستان و رمان کرده است، که از روی فرم و ساختار صرفا تقلیدی بوده از ادب روسی، زیرا تا آن زمان هیچ کاری در حوزه داستان نویسی و رمان نویسی در بین کردها صورت نگرفته بود.

در همین زمان بود که عرب شمو می اندیشد که آیا آن چیزی که در زبان روسی به آن رمان می گویند نیز می تواند در زبان کردی پدید آید؟ بدون شک چنین چیزی امکان پذیر بود! در اینجاست که عرب شمو به کندوکاو در میان اتفاقات و حوادث مردم عصر خود می پردازد و از آن رمانی می سازد به نام «شبان کرد».

رمان «شبان کرد» آغازی بوده برای ظهور رمان نویسی در زبان کردی؛ ره به ن و ئه له گه ز از جمله اولین رمان های عرب شمو محسوب می شود؛ بیشتر رمان های او به چندین زبان زنده دنیا ترجمه شده است.

منبع: تاریخ ادبیات کردی ٦- دکتر مارف خزنە دار.

انتهای پیام