یزد، مهد موزه های متنوع ایران

استان یزد را با بیش از ۳۰ موزه متنوع میتوان مهد تنوع موزههای ایران نامید، موزه هایی که هر کدام از آنها، عالمی گسترده و متفاوت را در بردارند و میتوانند میزبانان خوبی برای مهیمانان و مسافران نوروزی این دیار تاریخی باشد.
«علی اصغر صمدیانی» سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، یزد را شهری با جاذبه های تاریخی و طبیعی زیاد عنوان می کند و میگوید: موزه ها بخشی از جاذبه های این شهر محسوب می شوند که هر ساله میزبان جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی هستند.
وی یکی از این موزهها را «موزه آیینه و روشنایی» یزد ذکر و در مورد آن عنوان میکند: بنای موزه آیینه و روشنایی در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی به عنوان مهمانسرای خصوصی در باغی به وسعت ۸۱۷۴ متر مربع و با زیربنای ۸۳۷ متر مربع ایجاد شد.
وی با بیان این که این بنا در سال ۱۳۷۶ شمسی با انجام تغییراتی، به عنوان نخستین موزه از گنجینه تخصصی آیینه و روشنایی در استان فعالیت خود را آغاز کرد، میگوید: این موزه در جای خود از نظر عنوان و محتویات بی نظیر و منحصر بفرد و به شماره ۲۴۰۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
صمدیانی اظهار می کند: معماری بنا، تلفیقی از معماری سنتی و معماری اروپایی با تزئینات گچبری، آیینه کاری و نقاشی هایی در اوج ظرافت است، همچنین شبکه هایی ظریف و هنرمندانه از هنر گره چینی، به درها و پنجره ها جلوه ای خاص به بنای این موزه بخشیده و وجود فضای سبز و آب نما نیز به زیبایی بنا دو چندان افزوده است.
وی آثار باستانی این موزه را شامل لامپ، فانوس، شمعدان و کبریت عنوان و تصریح میکند: این موزه در خیابان آیت الله کاشانی یزد، روبروی بوستان هفت تیر، واقع شده است.
این مسئول در ادامه «موزه دیرینه شناسی کامبرین» را یکی از دیگر موزه های مطرح یزد عنوان و اضافه میکند: استان یزد گنجینه ای از سنگواره های دریایی است و به گفته ی دیرینه شناسان، بهشت زمین شناسی ایران محسوب می شود به طوری که در میلیون ها سال پیش و در طول دوران های مختلف زمین شناسی، کشور ایران یک دریای قدیمی بوده است.
وی ادامه میدهد: جمع آوری نمونه های فسیلی این موزه ۲۶ سال طول کشیده که ۱۳ سال کار حرفه ای بر روی نمونه های این مجموعه، آن را در سطح کشور بی نظیر کرده است.
صمدیانی با اشاره به این که در این مجموعه فسیل هایی با قدمت نیم میلیارد سال و بزرگترین فسیل را در خود جای داده است، تصریح می کند: این موزه خصوصی که اولین و تنها موزه فسیل ایران است، در اردیبهشت ماه سالجاری در ملک شخصی مجموعه دار این فسیل ها افتتاح و برای بازدید عموم مهیا شده است.
این مسئول با اشاره به وجود ۴۰۰ نمونه فسیلی از انواع بی مهرگان و خانواده سرپایان، عنوان میکند: در این موزه انواع خارپوستان، تریلوبیت، شکم پایان، بازوپایان، آمونیت ها و ناتیلوئیدها در معرض دید قرار دارند.
وی محل این موزه را در میدان شهید بهشتی، خیابان دهم فروردین، جنب آب انبار شش بادگیری، کوچه سوم شهید زینی، پلاک ۲۰ اعلام میکند.
صمدیانی موزه «خودروهای تاریخی کلاسیک و دست ساز یزد» را یکی دیگر از موزه های نوپا و مورد استقبال گردشگران در یزد معرفی میکند و میگوید: در این موزه انواع خودروهای تاریخی، کلاسیک و دست ساز، همچنین دوچرخه و موتورسیکلت های کلاسیک و خاص به نمایش درآمده است.
وی ایجاد حس نوستالژیک و خاطره انگیزی برای مخاطب متاثر از بازدید این موزه را یکی از مزیت های آن می داند و می گوید: از آنجایی که خودرو با زندگی مردم عجین شده و اشتیاق افراد در صیانت و حفظ و نگهداری از سرمایه گذشتگان را به وجود می آورد.
این مسئول تاریخ ایجاد این مجموعه ارزشمند را اسفند ماه ۹۶ عنوان می کند و میگوید: حداکثر ۳۰ خودرو کلاسیک و تاریخی و بیش از ۳۰ دوچرخه و موتور سیکلت در این موزه قرار گرفته است.
وی محل این موزه را در خیابان آیت الله کاشانی و مقابل بوستان هفتم تیر و در محل سابق کارخانه قدیمی جنوب یزد اعلام می کند.
صمدیانی در رابطه با موزه «سکه و مردم شناسی حیدرزاده» نیز بیان میکند: این موزه در محله تاریخی فهادان و خانه قدیمی عرب زاده به همت استاد «حسین حیدرزاده» که از اساتید برجسته علم سکه شناسی است، دایر شده است.
وی زمان جمع آوری این کلکسیون ارزشمند را از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۳ عنوان کرد و گفت: این گنجینه ارزشمند شامل بیش از ۵۰۰۰ سکه از دوره هخامنشیان تا عصر حاضر و انواع اسکناس های مختلف، اقلام مردم شناسی، ظروف پخت و مواردی دیگر است.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان در مورد موزه «آب یزد» واقع در خانه کلاهدوزها و متعلق به دوران قاجار نیز اظهار میکند: در این موزه علاوه بر نمایش اشیاء مرتبط با آب، وجود یک رشته کاریز صد ساله که از میان این خانه عبور می کند، دارای اهمیت است.
وی از وجود چاه خانه ای در پشت بام این موزه یاد می کند و می گوید: اهالی قدیمی این خانه به وسیله چرخ چاه از این جاهخانه آب تهیه میکردند و آب انبارخانه را که در طبقه همکف قرار داشته، برای استفاده نگهداری می کردند.
وی محل این موزه را در تقاطع مجموعه امیرچخماق یزد و ابتدای خیابان قیام اعلام کرد.
صمدیانی در ادامه موزه تاریخی «مارکار» را نیز یکی از موزه های شاخص یزد معرفی و عنوان میکند: بازدیدکنندگان در این موزه با جشن ها، آیین ها و پوشش سنتی زرتشتیان و اماکن مقدس مربوط به این دین الهی، آشنا می شوند.
وی با بیان این که موزه مارکار معروف به موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان است، میگوید: این موزه در سال ۱۳۹۴ در ساختمان تاریخی پرورشگاه مارکار گشایش یافت که البته در گذشته به عنوان خوابگاه شبانه روزی دانش آموزان دبستان و دبیرستان مارکار بوده است و اکنون شامل مجموعه ای دیدنی از آب انبار، گاو رو، پاکنه، راه قنات و موارد دیگری واقع در محوطه است.
این مسئول موزه موقوفه «میرزا محمد کاظمینی یزد» را تنها موزه موقوفه یزد ذکر می کند ومیگوید: این مجموعه، گنجینه ای عظیم از اسناد و نسخ خطی و نمونه ای از مجموعه آثار باستانی، تاریخی و مذهبی به صورت متمرکز است و در جوار آستان مقدس امامزاده جعفر(ع) یزد قرار دارد.
صمدیانی از موزه «محیط زیست یزد» که زیر نظر اداره کل محیط زیست استان فعالیت می کند نیز یاد می کند و یادآور می شود: در این موزه که در محل این اداره کل واقع شده، انواع گونه های جانوری، حیوانات و پرندگان مختص اقلیم استان یزد در معرض بازدید قرار گرفته است.
این مسئول از موزه «علوم طبیعی یزد» با چهار سالن و بخش اصلی نیز به عنوان یکی از موزه های پربازدید شهر جهانی یزد یاد می کند و میگوید: این موزه شامل آثاری مربوط به زمین شناسی، زیست شناسی، فیزیک و نجوم است که زیر مجموعه هایی از قبیل علوم و تاریخ طبیعی را شامل می شود.
وی در مورد این بخش ها اضافه می کند: در بخش زمین شناسی و گیاه شناسی ۲۵۰ نمونه از گیاهان بومی و کویری، در بخش جانورشناسی ۱۵۰ نمونه انواع حشره، پرنده و خزنده، در بخش آناتومی مراحل مختلف تشکیل جنین و در بخش نجوم، رصدخانه و افلاک نما، در بخش فیزیک و ریاضی مدل های مختلف کار با ریاضی و رایانه و کارگاه تاکسیدرمی، همگی در یک سالنی به وسعت یکهزار مترمربع به نمایش درآمده است.
وی با بیان این که در موزه علوم طبیعی یزد علاوه بر بخش های متنوع و آموزشی، اشیاء خاصی نیز قرار دارد، عنوان می کند: این اشیاء شامل سنگواره ها، حیوانات نادر و کالبد یک زن مربوط به ۸۰۰ سال پیش است.
صمدیانی مکان این موزه را نیز در ابتدای خیابان ایرانشهر جنب مدرسه ماندگار ایرانشهر اعلام می کند.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان در پایان نیز با اشاره به گنجینه «مسجد جامع یزد» به عنوان یکی از دیگر موزه های شهر یزد، می گوید: این مجموعه در ضلع جنوب غربی صحن مسجد و همجوار با شبستان جنوبی قرار گرفته و شامل قدیمی ترین پارچه های نقره کوب از خانه کعبه و مجموعه ای از کاسه های زرین فام و معرق متعلق به مسجد جامع است.
ایجاد بزرگترین موزه آبزیان خاورمیانه در یزد
«الهه خاکباز الوندیان» مسئول امور موزه های استان یزد نیز با اشاره به رشد سه درصدی بازدیدکنندگان موزه های استان در سالجاری به خبرنگار ایسنا - منطقه یزد، می گوید: هر چند امسال رشد گردشگران داخلی منجر به شکل گیری این آمار شدهاند و آمار بازدیدکنندگان خارجی افت بسیار زیادی داشت، اما پیش بینی می شود که در آستانه عید نوروز، رشد بیش از ۵ درصدی بازدید از موزههای استان را شاهد باشیم.
وی با اشاره به وجود ۳۰ موزه دارای مجوز میراث فرهنگی در استان، تصریح میکند: از این تعداد، ۹ موزه تنها در شهر جهانی یزد قرار دارند که میزبان گردشگران زیادی در طول سال هستند که البته متاثر از تبلیغات گسترده در فضای مجازی، جشنواره ها و بازدیدهای گروهی تورهای گردشگری، ارتقای سطح کیفی و تنوع بخشی آن هاست.
این مسئول در ادامه یزد را یکی از استان های غنی و شاخص کشور در زمینه تنوع و تعدد موزه ها میداند و عنوان میکند: مهمترین ویژگی های موزه های استان یزد تنوع و تعدد بسیار زیاد آنهاست که آن ها را منحصر به فرد کرده و از سوی دیگر نیز بسیاری از موزه داران یزدی از متخصصان و مجموعه داران بزرگ کشور هستند.
وی با بیان این که موزه های یزد میزبان بازدیدکنندگان و متخصصان بین المللی به ویژه از کشورهای هلند و آلمان هستند، میگوید: برخی از موزه های شاخص یزد مانند موزه دیرینه شناسی به دلیل بالا بودن تقاضای بازدید، نیازمند وقت قبلی گردشگران خارجی هستند که این شاخص ها، موزه های یزد را به ویژه در دنیای مجازی شهره کرده است.
الوندیان از ایجاد بزرگترین موزه آبزیان خاورمیانه در یزد نیز خبر می دهد و اعلام می کند: این موزه که در بهاباد ایجاد خواهد شد، در سال آینده به جمع موزه های استان افزوده خواهد شد.
انتهای پیام
«علی اصغر صمدیانی» سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، یزد را شهری با جاذبه های تاریخی و طبیعی زیاد عنوان می کند و میگوید: موزه ها بخشی از جاذبه های این شهر محسوب می شوند که هر ساله میزبان جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی هستند.
وی یکی از این موزهها را «موزه آیینه و روشنایی» یزد ذکر و در مورد آن عنوان میکند: بنای موزه آیینه و روشنایی در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی به عنوان مهمانسرای خصوصی در باغی به وسعت ۸۱۷۴ متر مربع و با زیربنای ۸۳۷ متر مربع ایجاد شد.
وی با بیان این که این بنا در سال ۱۳۷۶ شمسی با انجام تغییراتی، به عنوان نخستین موزه از گنجینه تخصصی آیینه و روشنایی در استان فعالیت خود را آغاز کرد، میگوید: این موزه در جای خود از نظر عنوان و محتویات بی نظیر و منحصر بفرد و به شماره ۲۴۰۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
صمدیانی اظهار می کند: معماری بنا، تلفیقی از معماری سنتی و معماری اروپایی با تزئینات گچبری، آیینه کاری و نقاشی هایی در اوج ظرافت است، همچنین شبکه هایی ظریف و هنرمندانه از هنر گره چینی، به درها و پنجره ها جلوه ای خاص به بنای این موزه بخشیده و وجود فضای سبز و آب نما نیز به زیبایی بنا دو چندان افزوده است.
وی آثار باستانی این موزه را شامل لامپ، فانوس، شمعدان و کبریت عنوان و تصریح میکند: این موزه در خیابان آیت الله کاشانی یزد، روبروی بوستان هفت تیر، واقع شده است.
این مسئول در ادامه «موزه دیرینه شناسی کامبرین» را یکی از دیگر موزه های مطرح یزد عنوان و اضافه میکند: استان یزد گنجینه ای از سنگواره های دریایی است و به گفته ی دیرینه شناسان، بهشت زمین شناسی ایران محسوب می شود به طوری که در میلیون ها سال پیش و در طول دوران های مختلف زمین شناسی، کشور ایران یک دریای قدیمی بوده است.
وی ادامه میدهد: جمع آوری نمونه های فسیلی این موزه ۲۶ سال طول کشیده که ۱۳ سال کار حرفه ای بر روی نمونه های این مجموعه، آن را در سطح کشور بی نظیر کرده است.
صمدیانی با اشاره به این که در این مجموعه فسیل هایی با قدمت نیم میلیارد سال و بزرگترین فسیل را در خود جای داده است، تصریح می کند: این موزه خصوصی که اولین و تنها موزه فسیل ایران است، در اردیبهشت ماه سالجاری در ملک شخصی مجموعه دار این فسیل ها افتتاح و برای بازدید عموم مهیا شده است.
این مسئول با اشاره به وجود ۴۰۰ نمونه فسیلی از انواع بی مهرگان و خانواده سرپایان، عنوان میکند: در این موزه انواع خارپوستان، تریلوبیت، شکم پایان، بازوپایان، آمونیت ها و ناتیلوئیدها در معرض دید قرار دارند.
وی محل این موزه را در میدان شهید بهشتی، خیابان دهم فروردین، جنب آب انبار شش بادگیری، کوچه سوم شهید زینی، پلاک ۲۰ اعلام میکند.
صمدیانی موزه «خودروهای تاریخی کلاسیک و دست ساز یزد» را یکی دیگر از موزه های نوپا و مورد استقبال گردشگران در یزد معرفی میکند و میگوید: در این موزه انواع خودروهای تاریخی، کلاسیک و دست ساز، همچنین دوچرخه و موتورسیکلت های کلاسیک و خاص به نمایش درآمده است.
وی ایجاد حس نوستالژیک و خاطره انگیزی برای مخاطب متاثر از بازدید این موزه را یکی از مزیت های آن می داند و می گوید: از آنجایی که خودرو با زندگی مردم عجین شده و اشتیاق افراد در صیانت و حفظ و نگهداری از سرمایه گذشتگان را به وجود می آورد.
این مسئول تاریخ ایجاد این مجموعه ارزشمند را اسفند ماه ۹۶ عنوان می کند و میگوید: حداکثر ۳۰ خودرو کلاسیک و تاریخی و بیش از ۳۰ دوچرخه و موتور سیکلت در این موزه قرار گرفته است.
وی محل این موزه را در خیابان آیت الله کاشانی و مقابل بوستان هفتم تیر و در محل سابق کارخانه قدیمی جنوب یزد اعلام می کند.
صمدیانی در رابطه با موزه «سکه و مردم شناسی حیدرزاده» نیز بیان میکند: این موزه در محله تاریخی فهادان و خانه قدیمی عرب زاده به همت استاد «حسین حیدرزاده» که از اساتید برجسته علم سکه شناسی است، دایر شده است.
وی زمان جمع آوری این کلکسیون ارزشمند را از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۳ عنوان کرد و گفت: این گنجینه ارزشمند شامل بیش از ۵۰۰۰ سکه از دوره هخامنشیان تا عصر حاضر و انواع اسکناس های مختلف، اقلام مردم شناسی، ظروف پخت و مواردی دیگر است.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان در مورد موزه «آب یزد» واقع در خانه کلاهدوزها و متعلق به دوران قاجار نیز اظهار میکند: در این موزه علاوه بر نمایش اشیاء مرتبط با آب، وجود یک رشته کاریز صد ساله که از میان این خانه عبور می کند، دارای اهمیت است.
وی از وجود چاه خانه ای در پشت بام این موزه یاد می کند و می گوید: اهالی قدیمی این خانه به وسیله چرخ چاه از این جاهخانه آب تهیه میکردند و آب انبارخانه را که در طبقه همکف قرار داشته، برای استفاده نگهداری می کردند.
وی محل این موزه را در تقاطع مجموعه امیرچخماق یزد و ابتدای خیابان قیام اعلام کرد.
صمدیانی در ادامه موزه تاریخی «مارکار» را نیز یکی از موزه های شاخص یزد معرفی و عنوان میکند: بازدیدکنندگان در این موزه با جشن ها، آیین ها و پوشش سنتی زرتشتیان و اماکن مقدس مربوط به این دین الهی، آشنا می شوند.
وی با بیان این که موزه مارکار معروف به موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان است، میگوید: این موزه در سال ۱۳۹۴ در ساختمان تاریخی پرورشگاه مارکار گشایش یافت که البته در گذشته به عنوان خوابگاه شبانه روزی دانش آموزان دبستان و دبیرستان مارکار بوده است و اکنون شامل مجموعه ای دیدنی از آب انبار، گاو رو، پاکنه، راه قنات و موارد دیگری واقع در محوطه است.
این مسئول موزه موقوفه «میرزا محمد کاظمینی یزد» را تنها موزه موقوفه یزد ذکر می کند ومیگوید: این مجموعه، گنجینه ای عظیم از اسناد و نسخ خطی و نمونه ای از مجموعه آثار باستانی، تاریخی و مذهبی به صورت متمرکز است و در جوار آستان مقدس امامزاده جعفر(ع) یزد قرار دارد.
صمدیانی از موزه «محیط زیست یزد» که زیر نظر اداره کل محیط زیست استان فعالیت می کند نیز یاد می کند و یادآور می شود: در این موزه که در محل این اداره کل واقع شده، انواع گونه های جانوری، حیوانات و پرندگان مختص اقلیم استان یزد در معرض بازدید قرار گرفته است.
این مسئول از موزه «علوم طبیعی یزد» با چهار سالن و بخش اصلی نیز به عنوان یکی از موزه های پربازدید شهر جهانی یزد یاد می کند و میگوید: این موزه شامل آثاری مربوط به زمین شناسی، زیست شناسی، فیزیک و نجوم است که زیر مجموعه هایی از قبیل علوم و تاریخ طبیعی را شامل می شود.
وی در مورد این بخش ها اضافه می کند: در بخش زمین شناسی و گیاه شناسی ۲۵۰ نمونه از گیاهان بومی و کویری، در بخش جانورشناسی ۱۵۰ نمونه انواع حشره، پرنده و خزنده، در بخش آناتومی مراحل مختلف تشکیل جنین و در بخش نجوم، رصدخانه و افلاک نما، در بخش فیزیک و ریاضی مدل های مختلف کار با ریاضی و رایانه و کارگاه تاکسیدرمی، همگی در یک سالنی به وسعت یکهزار مترمربع به نمایش درآمده است.
وی با بیان این که در موزه علوم طبیعی یزد علاوه بر بخش های متنوع و آموزشی، اشیاء خاصی نیز قرار دارد، عنوان می کند: این اشیاء شامل سنگواره ها، حیوانات نادر و کالبد یک زن مربوط به ۸۰۰ سال پیش است.
صمدیانی مکان این موزه را نیز در ابتدای خیابان ایرانشهر جنب مدرسه ماندگار ایرانشهر اعلام می کند.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان در پایان نیز با اشاره به گنجینه «مسجد جامع یزد» به عنوان یکی از دیگر موزه های شهر یزد، می گوید: این مجموعه در ضلع جنوب غربی صحن مسجد و همجوار با شبستان جنوبی قرار گرفته و شامل قدیمی ترین پارچه های نقره کوب از خانه کعبه و مجموعه ای از کاسه های زرین فام و معرق متعلق به مسجد جامع است.
ایجاد بزرگترین موزه آبزیان خاورمیانه در یزد
«الهه خاکباز الوندیان» مسئول امور موزه های استان یزد نیز با اشاره به رشد سه درصدی بازدیدکنندگان موزه های استان در سالجاری به خبرنگار ایسنا - منطقه یزد، می گوید: هر چند امسال رشد گردشگران داخلی منجر به شکل گیری این آمار شدهاند و آمار بازدیدکنندگان خارجی افت بسیار زیادی داشت، اما پیش بینی می شود که در آستانه عید نوروز، رشد بیش از ۵ درصدی بازدید از موزههای استان را شاهد باشیم.
وی با اشاره به وجود ۳۰ موزه دارای مجوز میراث فرهنگی در استان، تصریح میکند: از این تعداد، ۹ موزه تنها در شهر جهانی یزد قرار دارند که میزبان گردشگران زیادی در طول سال هستند که البته متاثر از تبلیغات گسترده در فضای مجازی، جشنواره ها و بازدیدهای گروهی تورهای گردشگری، ارتقای سطح کیفی و تنوع بخشی آن هاست.
این مسئول در ادامه یزد را یکی از استان های غنی و شاخص کشور در زمینه تنوع و تعدد موزه ها میداند و عنوان میکند: مهمترین ویژگی های موزه های استان یزد تنوع و تعدد بسیار زیاد آنهاست که آن ها را منحصر به فرد کرده و از سوی دیگر نیز بسیاری از موزه داران یزدی از متخصصان و مجموعه داران بزرگ کشور هستند.
وی با بیان این که موزه های یزد میزبان بازدیدکنندگان و متخصصان بین المللی به ویژه از کشورهای هلند و آلمان هستند، میگوید: برخی از موزه های شاخص یزد مانند موزه دیرینه شناسی به دلیل بالا بودن تقاضای بازدید، نیازمند وقت قبلی گردشگران خارجی هستند که این شاخص ها، موزه های یزد را به ویژه در دنیای مجازی شهره کرده است.
الوندیان از ایجاد بزرگترین موزه آبزیان خاورمیانه در یزد نیز خبر می دهد و اعلام می کند: این موزه که در بهاباد ایجاد خواهد شد، در سال آینده به جمع موزه های استان افزوده خواهد شد.
انتهای پیام
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «یزد، مهد موزه های متنوع ایران» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.