به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، مجموعه ای از اسناد مهم وجالب توجه دورۀ قاجار از سال های ۱۲۲۰ تا ۱۳۴۴ هجری قمری و دوره پهلوی در مرکز اسناد آستان قدس نمایه سازی شد. دست خط و فرمان های شاهان قاجار، اسنادی از امیرکبیر و مکاتبات نظامی، بخشی از این اسناد است.

وی با بیان اینکه ورود اطلاعات این اسناد و نمایه سازی آنها بیش از هشت ماه به طول انجامیده است، اظهار داشت: این اسناد شامل یک هزار و ۷۰ شماره اموالی، ۳ هزار و ۴۰۰برگ سند و ۲ هزار و ۲۰۰ کاربرگ از سال های ۱۲۲۰ تا ۱۳۴۴ هجری قمری هم زمان با دورۀ قاجار و همچنین ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۰ دورۀ پهلوی است.

محمدهادی زاهدی خاطرنشان کرد: بخش عمده این اسناد، گزارش ها و مکاتباتی در مورد نیروهای نظامی، سواره نظام، پیاده نظام، تفنگ داران، توپچیان و افواج نظامی مناطق مخلتف کشور و مسائل مربوط به آنان است.

وی از وجود ۹۱ فرمان از شاهان قاجار، ۴۲ فرمان از شاهزادگان قاجار، ۴۴ حکم از صاحب منصبانی نظیر امیرکبیر، ۳۵ سواد فرمان از ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و محمدشاه قاجار، چهار سواد حکم از صدراعظم و ظل السلطان، یک مورد پیش نویس فرمان از مظفرالدین شاه قاجار، ۶ مورد مبایعه نامه و همچنین مواردی از مصالحه نامه، اقرارنامه، رهن نامه، اساس نامه صندوق خیریه و تعاونی مسجد جامع بستان آباد تبریز، وکالت نامه، توافق نامه، طالع نامه، وصیت نامه و نیز دست خط شاهان قاجار چون ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و کامران میرزا در این اسناد خبر داد.

زاهدی به یکی از اسناد قابل توجه در میان این مجموعه ارزشمند اشاره کرد و افزود: این سند به نام «سندخاقانی» در مورد خرید و فروش ملکی در کربلا در دوره حکومت امپراتوری عثمانیان با مهر و طغرای دولت عثمانی است که در سال ۱۳۱۷ هجری قمری نیز در آن تحشیه ای نوشته شده است.

مدیر مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی ادامه داد: یکی دیگر از اسناد مورد توجه، فرمانی از شاه عباس اول صفوی در سال ۱۰۱۰ هجری قمری در مورد تملک اولاد و ورثه شرف حسین بر قریه مارجین قزوین است که مهر تأیید شاه عباس بر آن نقش بسته است.

وی از وجود طوماری در مورد صورت املاک و رقبات انتقالی به محمد زکی خان نوری، حاکم فارس در حضور شیخ الاسلام فارس در سال ۱۲۳۹ هجری قمری در میان این اسناد یاد کرد.

زاهدی همچنین اسنادی از دست خط علما و روحانیان به ناصرالدین شاه قاجار در محکومیت واگذاری امتیاز انحصاری خرید و فروش توتون و تنباکو به کمپانی های خارجی و فتواهای آنان را از دیگر موارد مهم و قابل تأمل در این مجموعه برشمرد.

وی اضافه کرد: سه سند از میرزا محمدتقی خان فراهانی معروف به امیرکبیر در سال های ۱۲۶۶ و ۱۲۶۷ هجری قمری با موضوع اعزام میرزا موسی مستوفی به خراسان جهت انتظام امور دیوان، عرض راه بین تهران تا مشهد جهت پرداخت سیورسات و جیره و علیق به نیروهای نظامی اعزامی از قزوین به خراسان به خصوص صفرعلی خان، فرمانده نیروی سواره نظام شاهسون، در این مجموعه حائز اهمیت و توجه است.

زاهدی افزود: همچنین مکاتباتی میان دولت های ایران، فرانسه، روسیه، انگلستان، بلژیک ، امپراتوری عثمانی، افغانستان ، آلمان و اتازونی (آمریکا) با موضوعات مختلف در بین این اسناد مشاهده می شود.

وی همچنین فرمانی از ناصرالدین شاه قاجار مبنی بر تشکیل مجالس تنظیمات حسنه ولایات خمسه در سال ۱۲۹۲ هجری قمری خطاب به محمدتقی میرزا رکن الدوله، حاکم زنجان را از دیگر اسناد برجستۀ این مجموعه نام برد.

زاهدی بیان کرد: در میان اسناد نظامی این مجموعه موضوعات مخلتفی شامل پرداخت مواجب، بیوتات و ادارات متنوع، نام ایل ها و طوایف، واگذاری تیول به خوانین، مشاغل و مناصب، گزارش های مربوط به جنگ و … به چشم می خورد.

وی اسنادی دربارۀ اقلیت های دینی و همچنین نامه هایی در مورد تسامح ایران با والی صربستان و بوسنی و هرزگوین را بخش دیگری از این مجموعه ارزشمند برشمرد.

مدیر مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی با بیان اینکه تمامی این اسناد دیجیتال سازی شده است، خاطرنشان کرد: با اتمام نمایه سازی و ورود اطلاعات این اسناد، این مجموعه از طریق نرم افزار جستجوی منابع سیمرغ از قابلیت جستجو برخوردار شد و همچنین فایل آنها از طریق کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی به آدرسdigital.aqr.ir قابل مشاهده و دسترسی است.

انتهای پیام/۲۸۱/ش