بیماری کووید-۱۹ که توسط یک کروناویروس جدید ایجاد شده و دنیا را تحت تاثیر قرار داده، علاوه بر تأثیرات خطرناک بر سلامت جسمی، روح و روان مردم جهان را نیز مورد تاخت وتاز قرار داده است. محققان کشور برای کاهش تأثیرات روانی این بیماری پاندمیک، توصیه هایی را ارائه داده اند.

به گزارش ایسنا، در نوامبر ۲۰۱۹ اولین بار بیماری ناشی از کروناویروس جدید تحت عنوان «کووید-۱۹» گزارش شد و سپس در ووهان، پایتخت استان هوبئی چین به طور گسترده ای منتشر شد. این بیماری به سرعت در سرتاسر چین و نقاط دیگر گسترش یافت و تبدیل به یک اورژانس بهداشت جهانی شد. نتایج بررسی های روان شناختی نشان داد که در مراحل ابتدایی شیوع بیماری یعنی زمانی که عفونت یا ویروس به سرعت منتشر می شود، احساس آسیب پذیری شدید، ابهام و تهدید زندگی تشدید شده و منجر به راه اندازی علائم جسمانی و شناختی اضطراب می شوند.

به گفته متخصصان، نتایج برخی دیگر از بررسی ها نشان دادند که پیش تر و در مبارزه با ظهور ناگهانی سندرم تنفسی حاد یا سارس، در مراحل اولیه همه گیری، پریشانی روانی به شکلی سریع در بین کارکنان پزشکی ظاهر شد، اما افسردگی، علائم روان- تنی و علائم اختلال استرس پس از حادثه بعدها شروع شد، ادامه پیدا کرد و تأثیرات عمیقی گذاشت. ایزوله شدن، کار در شرایط پرخطر و داشتن تماس با افراد آلوده، علل اصلی این تروما یا ضربه روحی بودند. به علاوه، به خاطر شیوع بیماری کروناویروس، برخی خانواده ها ممکن است منبع درآمد خود را از دست بدهند و دانشجویان به خاطر پرداخت هزینه شهریه شان دچار اضطراب شوند.

اهمیتی که یکایک مسائل ذکرشده دارند، گروهی شش نفره از پژوهشگران کشور را ترغیب به انجام پژوهشی در این خصوص کرده است. در این تحقیق، چگونگی ارائه مداخلات روان شناختی برای بیماری نوظهور کووید-۱۹ مورد بررسی واقع شده است.

در این پژوهش مروری، از مقالات منتشرشده از تاریخ ۱ ژانویه تا ۱ آوریل ۲۰۲۰ با جستجوی کلیدواژه های مرتبط در سایت های معتبر پابمد، ساینس دیرکت، اسکوپوس، گوگل اسکالر، پروکوئست و همچنین معروف ترین پایگاه های داده های داخلی یعنی پایگاه جهاد دانشگاهی، ایرانمدکس، مگیران به دو زبان انگلیسی و فارسی و همچنین برخی از مقالات آنلاین کمیسیون بهداشت ملی چین، مرکز ملی پیشگیری و کنترل بیماری ها و سازمان جهانی سلامت استفاده شده است.

نتایج به دست آمده از این پژوهش، بر نقش مهم و تأثیرگذار نقش خدمات روان شناختی آنلاین در کاهش آسیب های روانی ناشی از بیماری کووید-۱۹ تأکید شده است.

در این خصوص، امیر محسن راه نجات، استادیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی آجا و همکارانش در این تحقیق می گویند: «بر اساس مرور مقالات موجود مشخص شد خطوط تلفن ویژه و خدمات روان شناختی آنلاین نقش مهمی در حفظ و افزایش سلامت روان شهروندان در بدو شیوع کروناویروس دارند و نقش این نوع خدمات در ابتدای اپیدمی حتی بیشتر از مداخلات روان شناختی چهره به چهره است».

آن ها در پژوهش خود که در فصل نامه «ابن سینا» وابسته به اداره بهداشت و درمان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و دانشگاه علوم پزشکی آجا منتشر شده است، می افزایند: «یافته های این مطالعه نشان داد ارائه خدمات روان شناختی مناسب پیوسته حتی برای کسانی که مشکلات روان شناختی خفیف یا زیر آستانه ای دارند در طول پاندمی ها جهت به حداقل رساندن احتمال تشدید مشکلات لازم است».

راه نجات و همکارانش، در رابطه با سطح بندی خدمات روان شناختی ارائه شده به افراد نیز نکاتی را در این پژوهش مورد اشاره قرار داده اند.

به اعتقاد آنان، سطوح مداخلات روان شناختی در شرایط بحران کنونی را می تواند به شکل زیر سطح بندی کرد:

۱- روان پزشکان و روانشناسان می توانند با تشخیص صحیح و تشکیل پرونده بر اساس شدت مشکلات روان شناختی برای کسانی که در معرض بحران قرار دارند و تفکیک آن ها در گروه بندی های مختلف به مسئولین در جهت رساندن کمک های مالی و یا هرگونه حمایت درمانی به اقشار بیشتر آسیب پذیر که در این شرایط عملکرد آن ها ممکن است کاملا مختل شود، نقش سازنده ای داشته باشند.

۲- برای افراد دارای علائم زیرآستانه ای یا خفیف که اکثریت مردم را تشکیل می دهند می توان با تهیه بروشورها و فعال کردن خطوط تلفن یا اینترنت در صورت نیاز و همچنین آموزش هایی که رسانه های عمومی ارائه می کنند سطح مشکل را تا حد زیادی پایین آورد.

۳- کادر درمان که در خط مقدم مقابله با بیماری هستند. برای این عده می توان در محل بیمارستان و به صورت چهره به چهره و با رعایت کلیه نکات بهداشتی و در صورت عدم ابتلای روان درمانگر و مراجع به ارائه خدمات روان درمانی پرداخت.

۴- برای افرادی که مبتلابه اختلالات شدید شده اند نیاز است که از روان درمانگران حرفه ای که دوره های تخصصی درزمینه درمان اختلالات روان را طی کرده اند، استفاده کرد.

۵- بروشورهای آموزشی و محتوای تولیدشده جهت کاهش اضطراب و استرس در شرایط اپیدمی کرونا باید متناسب با مخاطبان آن تهیه شود.

۶- در کشور چین، اولین گام، تشکیل کمیته های تخصصی مدیریت بحران بود. در همین راستا، لازم است که در کشور ما کمیته های تخصصی که صدالبته متشکل از افراد صاحب نظر در حوزه مدیریت روان شناختی بحران باشند تشکیل شود و مابقی کارشناسان زیر نظر این کمیته فعالیت کنند تا از تشتت آراء و پراکنده کاری ها که نه تنها نتیجه بخش نیستند بلکه به شدت مردم را سردرگم می کنند جلوگیری به عمل آید.

۷- باید توجه داشت که بسیاری از بحران های روان شناختی و اضطراب ایجادشده در شرایط اپیدمی مربوط به مشکلات مالی و اقتصادی است که بسیاری از افراد در حین چنین بحران هایی با آن مواجه می شوند و اساسا جنبه درون روانی ندارد. چنین اشخاصی در صورت زنگ زدن به مشاور و بیان مشکلات خود نه تنها کمکی دریافت نمی کنند بلکه حتی ممکن است بیشتر احساس سرخوردگی و ناامیدی بکنند. لذا پیشنهاد می شود در صورت امکان کمیته ای جهت رفع مشکلات مشاغل در معرض خطر و راه اندازی خطوط تلفنی جهت ارائه خدمات به این افراد تشکیل شود.

انتهای پیام