به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان ، در سال های اخیر به دلیل کاهش نزولات آسمانی و همچنین تغییرات اقلیمی حجم ذخایر آب در اغلب نقاط کشور کاهش چشمگیری داشته و مشکلاتی بعضا در تامین آب شرب شهرها تجربه شده است.

این در حالی است که استان گلستان با توجه به همین تغییرات و البته برخی مشکلات زیرساختی در شبکه آبرسانی از گذشته نیز درگیر معضل کم آبی بوده و چند سال اخیر این کمبودها نمود بیشتری داشته تاجایی که در پاره ای از موارد به خصوص فصول کم بارش تجربه سهمیه بندی آب یا قطعی مدیریت شده آب در برخی شهرستان ها و البته مرکز استان تجربه شد.

از سوی دیگر برخی کارشناسان براین باورند که اقدام های انجام شده از سوی دولت اگرچه می تواند مشکلات قابل توجهی از کمبود آب را برطرف کند اما ادامه خشکسالی های مکرر در سراسر ایران و کاهش میزان ذخایر سطحی بار زیادی به منابع زیرزمینی در سال های اخیر وارد کرده و باید برای جلوگیری از بحرانی شدن شرایط برنامه ریزی مناسبی برای تغذیه مجدد منابع زیر زمینی و احیای آنها انجام شود.

این گروه تاکید می کنند به سبب تغییرات اقلیمی و همچنین الگوی نامناسب کشت و همچنین بهره وری پایین آب در بخش کشاورزی و رعایت نکردن الگوی صحیح مصرف، سال ها است که با چالش جدی کم آبی مواجه است و درصورت ادامه این روند شاید به نقطه بی بازگشتی برسیم که علی رغم تمام تلاش ها بازهم تامین آب شرب یا حتی کشاورزی برای اهالی منطقه ممکن نباشد.

کاهش شدید ذخیره آب خوان های گلستان

نوربخش داداشی مدیرکل هواشناسی استان گلستان در این زمینه با تاکید بر خشکسالی شدید در منطقه اظهار داشت: میزان بارش ها نسبت به متوسط بلندمدت کاهش یافته و وضعیت آبدهی رودخانه ها و سدها نیز نگران کننده است.

وی در ادامه افزود: از سوی دیگر چالش بسیار بزرگ استان گلستان کاهش شدید ذخیره آب خوان های عمیق و کم عمق است که باید برای احیا و بهبود شرایط آنها با استفاده از شیوه های منطقی، عملی و اصولی مانع از تحلیل رفتن بیش از حد این منابع زیرسطحی باشیم، به این دلیل که هم اکنون حجم بالایی از نیاز آب استان وابسته به منابع زیر سطحی شده است.

مدیرکل هواشناسی استان گلستان همچنین با اشاره به آمارهای رسمی در زمینه منابع آب استان گفت: همان گونه که آمارها نشان می دهد تا پایان خردادماه امسال کاهش ۲۵۷ میلیون مترمکعبی در این بخش ثبت شده که آثار آن در بخش شرب و کشاورزی غیرقابل انکار خواهد بود.

به گفته وی موضوع از جایی اهمیت بیشتری می یابد که آب شرب مردم استان گلستان تقریبا به صورت کامل وابسته به آب های زیرزمینی است و کاهش ذخیره آبخوان ها سبب ایجاد چالش و حتی بحران شده و خواهد شد.

قطعی برق و تشدید معضل کم آبی

البته نگرانی از تامین آب شرب مردم گرگان تنها به کاهش چشم گیری ذخایر آبی مرکز استان ختم نمی شود، به این دلیل که کم آبی و کاهش شدید تولید برق در سراسر کشور با استفاده از نیروگاه های برق آبی باعث شده تا امروز که سهم بالایی از نیاز آب شرب مرکز استان گلستان با استفاده از چاه ها انجام می شود به علت قطعی برق عملا تامین آب شرب مورد نیاز در دوره قطعی برق غیر ممکن باشد.

در این زمینه لازم به یادآوری است که قطعی مستمر برق در سال قبل، کار را برای تامین آب دشوارتر کرده بود و گرگانی ها خوب به خاطر دارند که در برخی مناطق آب شرب نه ۵ ساعت و ۱۰ ساعت بلکه یک شبانه روز و بیشتر هم در آن ایام قطع می شد و با وجود همه تلاش هایی که دستگاه ها انجام می دادند اما مشکل همچنان به قوت خود باقی بود.

به اعتقاد برخی کارشناسان تزریق قطره چکانی اعتبارات برای تکمیل پروژه های آبرسانی عاملی بود که فرآیند کار را طولانی کرده و در نهایت باعث می شد پروژه در خوش بینانه ترین حالت به دلیل طولانی شدن درست زمانی به بهره برداری برسد که عملا کارایی خود را از دست داده و نهایتا کمبودها چند برابر شده بود و به قول معروف دردی را دوا نمی کرد.

نیم نگاه دقیق تر به اعتبارات مطرح شده در این زمینه نشان می دهد که با وجود مشکلات شدید کم آبی در گرگان، دولت وقت در سال ۹۵ تنها ۴ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح های آبرسانی به گرگان اختصاص داده بود که این میزان سال بعد از آن به ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان نیز کاهش یافت.

البته این بی توجهی در دولت دوازدهم ادامه یافت و تا سال ۹۹ اعتبارات آبرسانی به گرگان حتی به ۹ میلیارد تومان هم نرسید، این در حالی است که خرید زمین، حفر، تجهیز و نصب منصوبات یک حلقه چاه در شرق گرگان و احداث خط انتقال آن حدود ۱۳ میلیارد تومان هزینه داشته است. به این ترتیب در کنار خشکسالی شدید، بی عملی دولت هم بحران کم آبی را در گلستان و به تبع آن در گرگان تشدید کرد.

اقدامات جهادی دولت و اختصاص اعتبار ویژه برای آبرسانی

اما از اواخر سال ۱۳۹۹ تلاش های شرکت آب منطقه ای برای تامین اعتبارات آبرسانی از طریق وزارت نیرو، استانداری، نمایندگان مجلس و سازمان مدیریت و برنامه ریزی سرعت بیشتری یافت و در سال ۱۴۰۰ قبل و پس از سفر رئیس دولت سیزدهم به گلستان ۲۲۶ میلیارد تومان اعتبار برای طرح آبرسانی گرگان که برعهده آب منطقه ای گلستان قرار داشت، مصوب شد که ۲۱۳ میلیارد تومان آن اختصاص پیدا کرد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان گفت: سال ۹۷ مجموع اعتبارات برای طرح آبرسانی به شهر گرگان ۸٫۵ میلیارد تومان بود که سال ۹۸ و ۹۹ به ترتیب ۶٫۸ و ۷٫۳ میلیارد تومان بود.

به هرحال طبیعی است که با این اعتبارات اندک، نمی شد کار خاصی انجام داد اما از اواسط سال ۱۳۹۹ ، پیگیری های بسیاری برای جذب اعتبارات آغاز شد و در نهایت سال گذشته، قبل و پس از سفر رئیس جمهور به استان در اسفندماه ۲۲۶ میلیارد تومان اعتبار ابلاغ شد.

اما با آغاز به کار دولت سیزدهم و همچنین آغاز فعالیت های جهادی در راستای رفع مشکلات موجود در سراسر کشور استان گلستان و ساکنانش امسال با کمترین میزان تنش آبی و کمبودها یا قطعی هدفمند آب شرب مواجه شدند، هرچند براساس برآوردهای انجام شد وارد مدار شدن یا تکمیل برخی پروژه های آبرسانی این نوید را می دهد که در آینده نیز رفته رفته کاستی ها اگرچه کامل نه اما به میزان چشمگیری کاهش خواهد یافت.

هرچند بخش عمده ای از اعتبارات شب عید ۱۴۰۱ ابلاغ شد اما آن گونه که « سیدمحسن حسینی» گفته، شرکت آب منطقه ای قبل از ابلاغ و تخصیص این اعتبارات، بخشی از پروژه ها را آغاز کرده بود که با اختصاص اعتبارات، کارها سرعت خوبی پیدا کرد.

وی با بیان اینکه بخشی از پروژه ها در طرح آبرسانی گرگان در میانه راه قرار دارد، افزود: دهم تیرماه امسال یک مخزن ۲۰ هزارمترمکعبی در گرمابدشت و ۵ کیلومتر خط انتقال آن به بهره برداری رسید که افتتاح این مخزن ۲۰ درصد به ظرفیت ذخیره سازی آب شرب گرگان افزود و افتتاح این خط، ظرفیت انتقال آب از محدوده شرقی به شهرگرگان را از ۴۵۰ لیتر به ۷۵۰ لیتر بر ثانیه افزایش داد.

نکته جالب این است که چاه های فعلی و چاه هایی که قبلا شرکت آب منطقه ای و شرکت آب و فاضلاب در شرق گرگان حفر کرده و در حال حفر هستند ، در مجموع ۷۵۰ لیتر بر ثانیه آب ندارد و این کار می تواند تا دست کم چندسال آینده، بخشی از نیاز شهر گرگان را برطرف کند.

مدیرعامل آب منطقه ای گلستان ادامه داد: تقریبا همزمان با عید قربان ۲ حلقه و همزمان با عید غدیر یک حلقه چاه دیگر آماده سازی و آماده بهره برداری شد و ۶۵ لیتر برثانیه به ظرفیت تامین آب گرگان افزوده شد و همزمان حفاری و تجهیز ۸ حلقه چاه دیگر نیز در دستور کار قرار گرفته است. از این تعداد حفر ۶ حلقه چاه به اتمام رسیده و عملیات آزمایش پمپاژ ، تجهیز ، برقرسانی و اتصال به شبکه آنها در حال انجام است و تلاش ما این است تا در روزهای آینده این چاه ها به شبکه آبرسانی گرگان افزوده شود که حدود ۱۱۰ لیتر بر ثانیه بر ظرفیت آبرسانی اضافه خواهد شد و ۲ حلقه چاه در مرحله حفاری قرار دارد.

برآوردها حاکی از این است که بهره برداری از این ۸ حلقه چاه جدید به همراه ۳ حلقه در حال تجهیز در شرق گرگان، می تواند ۲۲۰ لیتر بر ثانیه بر ظرفیت آبرسانی به شهر گرگان اضافه کند و به ۷۵ لیتر بر ثانیه ای که در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ با افتتاح ۳ حلقه چاه، یک مخزن و یک ایستگاه پمپاژ به ظرفیت تامین اضافه شد، افزوده شده و ظرفیت تامین را افزایشی ۳۰۰ لیتر در ثانیه ای دهد و اینکه ظرفیت مخازن شهر گرگان نیز از سال گذشته تاکنون از ۸۶ هزار مترمکعب به ۱۰۸ هزارمترمکعب رسیده که آثار آن را در روزهای داغ مردادماه خواهیم دید.

حسینی گفت: علاوه بر اقدامات انجام شده، خط انتقال دیگری در حال احداث است که ۶۰۰ لیتر بر ثانیه بر ظرفیت عبوری آب از مناطق شرقی گرگان اضافه خواهد کرد و با احتساب خط انتقالی که به بهره برداری رسیده، ظرفیت انتقال آب به گرگان به ۱۳۵۰ لیتر در ثانیه می رسد. همچنین فراخوان احداث دو مخزن دیگر به همراه یک ایستگاه پمپاژ نیز داده شد که به ثمر نشستن این اقدامات می تواند بخش قابل توجهی از مشکلات آب شرب شهر گرگان را در سال های آتی برطرف کند.

اقدامات جهادی که از سال گذشته در دستور کار شرکت آب منطقه ای قرار گرفته، به همراه هماهنگی های قابل توجه یک سال اخیر بین ۴ شرکت زیرمجموعه وزارت نیرو در استان شامل شرکت آب منطقه ای، شرکت آب و فاضلاب، شرکت برق منطقه ای و شرکت توزیع نیروی برق، سبب شد بهار و نخستین ماه از تابستان را در گرگان با کمترین مشکل و افت فشار و قطعی آب پشت سر بگذاریم و در ماه های آینده نیز با وارد مدار شدن چندین حلقه چاه و افتتاح مخازن، پیش بینی می شود تابستان کم دردسری را طی کنیم.

انتهای پیام/۵۸۱/ن