پس از هفته ها فشار فزاینده بر برلین برای فرستادن سلاح های سنگین تر به کی یف، اواخر هفته گذشته، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان با ارسال تانک های جنگی لئوپارد ۲ به اوکراین موافقت کرد. آمریکا نیز داستان مشابهی داشت. ماه ها، مقامات آمریکایی از ارسال تانک های M۱ آبرامز به اوکراین خودداری کرده و اصرار داشتند که نگهداری و تعمیر این تانک ها بسیار پیچیده و سخت است. روز چهارشنبه همه چیز تغییر کرد. آمریکا به درخواست های ناامیدانه اوکراین پاسخ داد و از ارسال ۳۱ تانک از تانک های ۷۰ تنی آبرامز به کی یف خبر داد.

به دنبال آن لهستان و اسپانیا هم اعلام کردند که تانک به اوکراین ارسال خواهند کرد. «ماتئوش موراویه تسکی» نخست وزیر لهستان گفت ورشو قصد دارد به زودی یک محموله از تسلیحات سنگین شامل ۶۰ تانک تهاجمی که در راس آن ها ۱۴ تانک لئوپارد ساخت آلمان و ۳۰ تانک پی تی ۹۱ قرار دارد، به اوکراین ارسال کند. «مارگاریتا روبلز» وزیر دفاع اسپانیا نیز خبر داد که قرار است کشورش تعداد نامشخصی از تانک های لئوپارد را در فصل بهار برای اوکراین ارسال کند و آموزش خدمه و تعمیر و نگهداری آن را نیز در دستور کار خود دارد.

این تصمیمات در حالی گرفته شد که اوکراین از ماه ها پیش برای دریافت تانک های جنگی لابی می کرد. خط مقدم در شرق اوکراین هفته ها بدون پیشروی خاصی، ثابت مانده و اوضاع برای کی یف به خوبی پیش نمی رفت. اکنون، در حالی که کی یف از تانک ها استقبال می کند و رسانه های غرب می گویند این تانک ها تغییردهنده بازی در میدان نبرد خواهند بود، تحلیلگران ابراز نگرانی می کنند که چنین سلاح های سنگینی ممکن است وضعیت را تشدید کند و نسبت به احتمال وقوع جنگ مستقیم بین روسیه و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هشدار دادند.

در واقع، سربازان اوکراینی که تاکنون از سامانه های پدافند هوایی برای دفاع از آسمان خود استفاده می کردند، از تانک های آلمانی و آمریکایی برای حمله مستقیم و از هویتزر های آلمانی برای گلوله باران استفاده خواهند کرد. فئودور لوکیانوف، مدیر تحقیقات اندیشکده روسی والدای می گوید تحویل تانک ها به احتمال زیاد روسیه و ناتو را در آستانه یک درگیری مستقیم قرار می دهد.

تردید طولانی مدت آلمان

آلمان یکی از بزرگ ترین اهداکنندگان تسلیحات نظامی به اوکراین است؛ اما پس از ۱۱ ماه جنگ، برلین تنها تحت فشار تن به ارسال تانک های جنگی داد. صدر اعظم آلمان در تمام مدت به خاطر ترس از خشم روسیه و تشدید جنگ از فرستادن تانک های آلمانی به میدان جنگ سر باز زده بود. تردید شولتس سبب شده بود برخی متحدان بین المللی، به ویژه در اروپای شرقی، آلمان را متهم به فرار از مسئولیت کنند. برخی کارشناسان می گفتند ارسال تانک به میدان جنگ نشان دهنده تمایل آلمان برای ریسک کردن و حمایت از اوکراین است و در صورت امتناع از تحویل تانک ها، آسیب قابل توجهی به اعتبار این کشور در غرب وارد می شود.

میزان تسلیحات ارسالی به اوکراین چقدر است؟

بلافاصله پس از آغاز جنگ اوکراین، اتحادیه اروپا تصمیمی گرفت که از پول یک صندوق نسبتا جدید، معروف به تسهیلات صلح اروپا، برای حمایت از کی یف استفاده کند. این اولین باری بود که از پول این صندوق برای تامین سلاح های کشنده به کشور ثالث استفاده می شد. از آن زمان، اتحادیه اروپا حدود ۳٫۶ میلیارد یورو به ارتش اوکراین اختصاص داده است که هزینه ترکیبی از کمک های کشنده و غیر کشنده را شامل می شود.

بر اساس گزارش «موسسه مطالعات اقتصاد جهانی کیل» تا ماه نوامبر، فقط آلمان ۲٫۳ میلیارد یورو (۲٫۵ میلیارد دلار) به اوکراین کمک نظامی کرده است. خبرگزاری آلمانی دویچه وله نیز میزان کمک های نظامی آمریکا را حدود ۲۴ میلیارد دلار تخمین زده است. آمریکا بیشترین کمک ها را به اوکراین اهدا کرده است. این کشور تا اکتبر نزدیک به ۱٫۵ هزار موشک و بیش از ۱٫۴ هزار سامانه دفاع هوایی به اوکراین منتقل کرده است.

به گزارش وبسایت آمار بین المللی استاتیستیکا، مجموع کمک های نظامی اتحادیه اروپا ۳٫۱ میلیارد یورو و انگلیس ۴٫۱۳ میلیارد یورو برآورد شده است. همچنین کانادا با ۱٫۳۶ و لهستان با ۱٫۸۳ میلیارد یورو کمک نظامی، در رتبه های بعدی قرار می گیرند.

میزان کمک های نظامی، مالی و بشردوستانه به اوکراین (به میلیارد یورو)

واکنش روسیه: ارسال سلاح مسیر دیپلماتیک صلح را از بین برد

کرملین گفته است که ارسال تانک به اوکراین اوضاع را تغییر نمی دهد و غرب از «توهم» خود مبنی بر این که کی یف می تواند در میدان نبرد علیه روسیه پیروز شود، پشیمان خواهد شد. سفیر روسیه در آمریکا همان ابتدا اعلام کرد تحویل احتمالی تانک های آبرامز آمریکا به کی یف توسط واشنگتن «یک تحریک آشکار دیگر» علیه مسکو خواهد بود. آناتولی آنتونوف، سفیر آمریکا در صفحه تلگرام سفارت گفت: «بدیهی است که واشنگتن عمدا در تلاش است تا یک شکست استراتژیک را به ما تحمیل کند. اگر آمریکا تصمیم به تامین تانک بگیرد، توجیه چنین اقدامی با اینکه سلاح ها دفاعی هستند ممکن نیست. این یک تحریک آشکار دیگر علیه فدراسیون روسیه خواهد بود».

سفارت روسیه در برلین تصمیم دولت آلمان را «بسیار خطرناک» خواند و گفت که این تصمیم «درگیری را به سطح جدیدی از رویارویی می رساند». سفارت روسیه در آلمان می گوید اکنون متقاعد شده است که آلمان و نزدیکترین متحدانش «علاقه ای به راه حل دیپلماتیک برای بحران اوکراین ندارند» و «برای تشدید دائمی جنگ و پمپاژ نامحدود رژیم کی یف با تسلیحات مرگبار بیشتر و بیشتر آماده هستند».

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز در واکنش به خبر ارسال تانک ها گفت: «فقط می توانیم بگوییم که در حال حاضر هیچ چشم اندازی برای ورود به مسیر دیپلماتیک وجود ندارد». وی افزود بسیاری از سیاستمداران را می بینیم که معتقدند با ادامه جنگ می توان امنیت قاره را تامین کرد. اما این یک باور پوچ است.

آیا بازی «واقعا» تغییر خواهد کرد؟

هنوز هیچ تانک سنگین غربی برای نبرد با نیرو های روسی به اوکراین تحویل داده نشده است. اوکراین تاکنون تنها تانک های ساخت شوروی را دریافت کرده است که در فهرست موجودی کشور های اروپای شرقی ناتو قرار داشته است. زمان تحویل تانک ها به اوکراین و آموزش نیرو های اوکراینی مبهم است. مقامات آمریکایی فقط می گویند که تحویل تانک های آبرامز «ماه های زیادی» طول می کشد، اما لئوپارد ها سریع تر خواهند رسید.کار با تانک های آبرامز پیچیده و نیازمند آموزش دقیق است. آمریکا می گوید قرار است تعدادی نیروی اوکراینی را خارج از این کشور آموزش دهد. اما مدت زمان آن مشخص نیست.

هوانگ ریهان، استاد دانشکده روابط بین الملل دانشگاه هوآکیائو چین می گوید: «تانک ها به زمان نیاز دارند تا خود را با وضعیت خط مقدم در اوکراین تطبیق دهند، مسئله ای که عملکرد آن ها را محدود می کند؛ بنابراین کمی اغراق است که بگوییم این تانک ها وضعیت میدان نبرد را به شدت تغییر خواهند داد».