به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «تعامل میان پدیدارشناسی، علوم اجتماعی و هنرها» نوشته مایکل باربر و یوخن درهر با ترجمه زهرا عبدالله به زودی از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر می شود.

کتاب حاضر مجموعه ای است از مقالات ارائه شده در کنفرانس بین المللی و میان رشته ای «پدیدارشناسی، علوم اجتماعی و هنرها» که به موضوع ارتباط نگرشی هستی شناسانه و فلسفی، و بینشی علمی اجتماعی با قابلیت خاص تحلیل پدیدۀ هنر پرداخته اند. رویکرد پدیدارشناسانه، به دلیل تأمل آن بر تصاویر ذهنی روشن خودآگاهی و همچنین بر ساختارهای عینی نظیر زیباشناسی، ارتباط، معنا، قلمروهای محدود معنا، موسیقی و ادبیات، غور در دیدگاه ذهنی هنرمندان و مفسرین را میسر می سازد چراکه تمامی ساختارهای مزبور به نوعی، به کار تحلیل دقیق و اساسا فلسفی می آیند که پدیدارشناسی به آن شناخته شده است. در مقابل، نگاه علوم اجتماعی معطوف به پیش زمینه های تجربی و تاریخی اجتماعی سه گانۀ هنرمند، مفسر و اثر هنری است.

بخش نخست کتاب به ارتباط زیبایی شناسی و علوم اجتماعی پرداخته و مبانی نظری دیدگاه شوتز در باب هنر و اصول زیبایی شناسی پدیدارشناسانه از منظر اجتماعی را مورد کنکاش قرار میدهد. در بخش های دوم تا چهارم که بیشتر جنبۀ موضوعی و خاص دارند، مصادیق بارز به کارگیری این اصول در تحلیل آثار هنری در حوزه های ادبیات، موسیقی، فیلم، و عکاسی از رهگذر تحلیل و نقد مطالعات شوتز در هر حوزه ارائه می شوند.

مؤلفین مقالات کتاب حاضر، ضمن نقد و بررسی آراء شوتز و پیروان مکتب او، برهمکنشی حوزه های پدیدارشناسی، جامعه شناسی و هنرها را مورد بحث و تبادل نظر قرار داده اند. در واقع، اهتمام این نویسندگان اثبات این مدعاست که تحلیل فرایندهای تولید، دریافت و تفسیر آثار هنری مستلزم در نظر گرفتن دیدگاه های ذهنی و عینی مؤلف و مخاطب است.

مؤلفین مقالات با در دست داشتن دو امکان پدیدارشناسی؛ فرصت توصیف زیست جهان مرکزیت یافتۀ ذهنی کنشگر (هنرمند یا مخاطب) و هم چنین ساختارهای ابژکتیو ادبیات، موسیقی و به طور کلی حوزۀ زیباشناسی و نیز نقش علوم اجتماعی در بازسازی ساختار تاریخی اجتماعی درگیر در خلق و دریافت اثر هنری، چارچوبی نوین برای تحلیل آثار هنری در حوزه های ادبیات، موسیقی، عکاسی، فیلم و هنرهای تجسمی فراهم آورده اند. در این راستا، تفسیر خلاقانه ای از برخی آثار برجسته در این شاخه ها ارائه شده و تعامل پدیدارشناسی، علوم اجتماعی و هنر در درک و تبیین این برآوردهای نظری، مورد بررسی قرار گرفته است. اهمیت کتاب برای خوانندۀ ایرانی، علاوه بر آشنایی با دیدگاه های شوتز، فرصتی است که برای آشنایی وی با شیوۀ تحقیق در آثار هنری با رویکرد فلسفی پدیدارشناسانه بر اساس مبانی جامعه شناسی فراهم می شود.

کتاب حاضر پویایی دیدگاه پدیدارشناسانۀ آلفرد شوتز و نقش به سزای آن را در درک شایستۀ زیباشناسی، علوم اجتماعی، پدیدارشناسی و فصل مشترک آن ها در ارتباط با حوزه های خاصی نظیر ادبیات، موسیقی و هنرهای بصری آشکار می سازد. همچنین، چنان که از این نوشتار برمی آید، محققین پیشکسوت و جوان در رشته های گوناگون و از ملیت های مختلف، چارچوب مطالعاتی شوتز را برای تحلیل هنر مناسب یافته اند. در واقع این کتاب، جامع ترین متن موجود در زمینۀ چارچوب ارائه شده توسط شوتز در رابطۀ میان پدیدارشناسی و علوم اجتماعی و هنرها است.

این اثر با ترکیب دو حوزۀ پدیدارشناسی و علوم اجتماعی، چارچوبی بدیع برای تحلیل پدیدۀ هنری مهیا ساخته و امکان تفسیری خلاقانه از گسترۀ آثار و اشکال هنری متمایز و همچنین درک ملاحظات نظری در همبستگی هنرها، پدیدارشناسی و علوم اجتماعی را فراهم می سازد.