نمایش «پنجاه پنجاه»؛ ماخولیای هولناک انسان معاصر

به گزارش خبرنگار مهر، جابر قاسمعلی فیلنامه نویس طی یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد، به بررسی نمایش «پنجاه پنجاه» به کارگردانی مرتضی اسماعیل کاشی پرداخت که این روزها در تماشاخانه هیلاج روی صحنه است.
در این یادداشت چنین آمده است:
«ماخولیای هولناک انسان معاصر
نمایش «پنجاه پنجاه» را میتوان از دو منظر تماشا کرد؛ نخست درک معنای تماتیک اثر و شیوه گسترش آن در ساختار روایی و سبک ویژه ای که در طراحی آن به کار آمده و دیگر تماشای سویه های بصری نمایش که در اجرای آن تجلی یافته است.
راست اما این است که اگر سازندگان اثر؛ نویسنده و کارگردان به فرمی بدیع در روایت و اجرای نمایش رسیدهاند، و این همه، بی گمان و به روشنی از دل «معنا» و «تم» بازآفرینی شده است. نورپردازی پرکنتراست در ایجاد سایههای وهمناک، فروخوردگی و افتادگی بدن ها در رفت و آمدهای بی پایان به شش سوی صحنه؛ راست و چپ و پیش و پس و بالا و پایین (که در راستای معنای سازی سرگشتگی ازلی و تحقیر تاریخی انسان به کار آمده)، گریم اغراقآمیزی که چنین مینماید آدمها از جهان مردگان بازآمدهاند و بی شباهت با زامبی های سینمای معاصر نیستند، بازی در بازیهای فاصله گذارانه نمایش؛ این که در متن نمایش، نمایشی دیگر در جریان است. اگرچه از یک سنت قدیم نمایشی میآید اما به واسطهی آن که خود را به رخ نمیکشاند و از همین رو فرمی پنهان و البته مدرن یافته است، همه و همه در راستای نمایشی کردن «معنا»ی ترس و دراماتیزه کردن«تم» نفرت و اضطراب است.
اگر برخی از ابژهها در نمایش «پنجاه پنجاه» به عکسهایی واهمهآور از جهان معاصر بدل می شود، و البته به روشنی یادآور تابلوهای اکسپرسیون مونه و پیکاسو نیز هست، اگر واگویههای پنهان و جیغهای بنفش، فریادها و نجواها، پریشاندلی و پریشان مغزی و موسیقی رعب که آشکارا در راستای تشدید فضای هول آور نمایش است، فضا را میآگند، غرض تنها و تنها نمایش ماخولیای هولناک انسان معاصر در مواجهه ای از پیش باخته با تفکر توتالیتر و تمامیتخواه این روزگاران است.
«پنجاه پنجاه» یک پرفورمنس هوشمندانه، هارمونیک و هندسیست با میزانسنهای قرینه که توجه تماشاگر خود را در هر لحظه به چندین نقطه از صحنه جلب میکند. از این رو چنین به نظر میآید که صحنه کوچک نمایش برای عرضاندام آن کافی نیست. «پنجاه پنجاه» برای عرضه ی تمام و کمال خود نیاز به پرده عریض سینما دارد تا هاله مشتاقینیا و مرتضی اسماعیل کاشی و بازیسازان و دیگران اش در آن بدرخشند.
جابر قاسمعلی فیلمنامه نویس»
در این یادداشت چنین آمده است:
«ماخولیای هولناک انسان معاصر
نمایش «پنجاه پنجاه» را میتوان از دو منظر تماشا کرد؛ نخست درک معنای تماتیک اثر و شیوه گسترش آن در ساختار روایی و سبک ویژه ای که در طراحی آن به کار آمده و دیگر تماشای سویه های بصری نمایش که در اجرای آن تجلی یافته است.
راست اما این است که اگر سازندگان اثر؛ نویسنده و کارگردان به فرمی بدیع در روایت و اجرای نمایش رسیدهاند، و این همه، بی گمان و به روشنی از دل «معنا» و «تم» بازآفرینی شده است. نورپردازی پرکنتراست در ایجاد سایههای وهمناک، فروخوردگی و افتادگی بدن ها در رفت و آمدهای بی پایان به شش سوی صحنه؛ راست و چپ و پیش و پس و بالا و پایین (که در راستای معنای سازی سرگشتگی ازلی و تحقیر تاریخی انسان به کار آمده)، گریم اغراقآمیزی که چنین مینماید آدمها از جهان مردگان بازآمدهاند و بی شباهت با زامبی های سینمای معاصر نیستند، بازی در بازیهای فاصله گذارانه نمایش؛ این که در متن نمایش، نمایشی دیگر در جریان است. اگرچه از یک سنت قدیم نمایشی میآید اما به واسطهی آن که خود را به رخ نمیکشاند و از همین رو فرمی پنهان و البته مدرن یافته است، همه و همه در راستای نمایشی کردن «معنا»ی ترس و دراماتیزه کردن«تم» نفرت و اضطراب است.
اگر برخی از ابژهها در نمایش «پنجاه پنجاه» به عکسهایی واهمهآور از جهان معاصر بدل می شود، و البته به روشنی یادآور تابلوهای اکسپرسیون مونه و پیکاسو نیز هست، اگر واگویههای پنهان و جیغهای بنفش، فریادها و نجواها، پریشاندلی و پریشان مغزی و موسیقی رعب که آشکارا در راستای تشدید فضای هول آور نمایش است، فضا را میآگند، غرض تنها و تنها نمایش ماخولیای هولناک انسان معاصر در مواجهه ای از پیش باخته با تفکر توتالیتر و تمامیتخواه این روزگاران است.
«پنجاه پنجاه» یک پرفورمنس هوشمندانه، هارمونیک و هندسیست با میزانسنهای قرینه که توجه تماشاگر خود را در هر لحظه به چندین نقطه از صحنه جلب میکند. از این رو چنین به نظر میآید که صحنه کوچک نمایش برای عرضاندام آن کافی نیست. «پنجاه پنجاه» برای عرضه ی تمام و کمال خود نیاز به پرده عریض سینما دارد تا هاله مشتاقینیا و مرتضی اسماعیل کاشی و بازیسازان و دیگران اش در آن بدرخشند.
جابر قاسمعلی فیلمنامه نویس»
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «نمایش «پنجاه پنجاه»؛ ماخولیای هولناک انسان معاصر» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.