پنجاه سالگی، یک عمر تجربه است و امروز جشن ۵۰ سالگی نیم قرن تجربه جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد برگزار شد؛ جشنواره ای که کرونا باعث شد مظلوم تر از گذشته، نیم قرن شدنش را با کمترین مهمان جشن بگیرد.

خبرگزاری فارس گروه تعلیم و تربیت: پنجاه سالگی، یک عمر تجربه است و امروز جشن ۵۰ سالگی نیم قرن تجربه جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد برگزار شد؛ جشنواره ای که کرونا باعث شد مظلوم تر از گذشته، نیم قرن شدنش را با کمترین مهمان جشن بگیرد.

امروز حتی وزیر آموزش و پرورش هم در مراسم اختتامیه پنجاهمین جشنواره فیلم رشد حضور نداشت و برخی مهمانان هم به مظلومیت این جشنواره اشاره کردند؛ جشنواره ای که می توانست با حضور برترین دست اندرکاران سینمای ایران و مسؤولان فرهنگی کشور، رونق داشته باشد.

* از فستیوال فیلم های آموزنده تا جشنواره بین المللی فیلم رشد

جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد با نام «فستیوال» فیلم های آموزنده در سال ۱۳۴۲ شروع به کار کرد. این جشنواره نخستین جشنواره بین المللی فیلم در ایران است که مسؤولان اداره کل سمعی و بصری وزارت آموزش و پرورش وقت به لحاظ تبادل رویدادهای تصویری و آموزشی در سطح جهانی اقدام به برگزاری آن کردند.

در برگزاری هشتمین جشنواره یعنی سال ۱۳۵۰، نام جشنواره بین المللی فیلم های آموزنده به جشنواره فیلم های آموزشی تغییر یافت و در جشنواره بیستم یعنی در سال ۱۳۶۹، برگزارکنندگان به اتفاق آرا، افزودن نام «رشد» را به نام قبلی مناسب دانسته و جشنواره با نام کنونی جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد نامیده شد.

در سال های آغازین، فیلم های به نمایش درآمده در جشنواره تماما به زبان اصلی پخش می شد و در مواردی که متن فیلم مورد توجه مخاطبان قرار می گرفت، خلاصه آن به زبان فارسی ترجمه می شد و متن آن در اختیار تماشاگران قرار می گرفت اما از جشنواره دهم یعنی از سال ۱۳۵۲ به بعد با هماهنگی وزیر وقت آموزش و پرورش، دوبله فیلم های منتخب با پیام های علمی تربیتی شروع شد و از آن پس فیلم های جشنواره به صورت دوبله در دسترس تماشاگران گذاشته می شود.

انجمن اولیا و مربیان در جشنواره بیست و سوم به همراهی با این رویداد همت گماشت و اولین جشنواره فیلم خانواده همزمان با بیست و سومین جشنواره بین المللی فیلم رشد آغاز شد و البته دیگر این جشنواره ادامه نیافت.

اما جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد از دوره سی و سوم تا سی و پنجم به ترتیب در شهرهای کرمان، یزد و خراسان رضوی برگزار شد. در سی و سومین دوره، آثار «دانش آموزان فیلمساز» نیز در بخش مسابقه حضور یافتند و همچنین در سی و ششمین دوره، آثار «معلمان فیلمساز» نیز در جشنواره بین المللی رشد مورد پذیرش و داوری قرار گرفت.

از نخستین جشنواره تا پایان چهاردهمین جشنواره، «تندیس دلفان» در پیکره های زرین، سیمین و برنز به برگزیدگان اهدا شده است. دلفان نام تپه ای در لرستان است که پیکره ای متعلق به ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد، توسط باستان شناسان در این تپه ها یافت شد که به نام «پیکره دلفان» نامگذاری و سپس در ابعاد دو و نیم برابر بزرگتر قالب گیری شده و به آثار برگزیده جشنواره اهدا شد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و وقفه چند ساله در برگزاری جشنواره بین المللی فیلم رشد، در سال ۱۳۶۴ اولین دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی یا پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم های آموزشی برگزار شد و نشانه ای جهت اهدای جوایز با مشخصات خاص، طراحی و ارائه شد.

این نشانه در طول زمان به عنوان نشانه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و سپس با تغییراتی چند توسط انتشارات مدرسه نیز هویت کاربردی پیدا کرد. از جشنواره سی ام به بعد طرح های متفاوتی برای نشانه جایزه جشنواره طراحی شد که سرانجام در سال های اخیر طرحی منتخب کتاب با تغییراتی هر ساله به عنوان نشانه جایزه زرین، سیمین و برنز به برگزیدگان جشنواره بین المللی فیلم رشد، اهدا می شود.

* از ۲۸ فیلم خارجی در سال ۱۳۴۲ تا ۲۱۱۰ فیلم در سال ۱۳۹۹

اولین دوره فستیوال بین المللی فیلم های آموزنده با شرکت ۲۸ فیلم خارجی و ۱۰ فیلم ایرانی در یکی از مدارس تهران آغاز شد و حالا در پنجاهمین دوره، در مجموع ۳۲۵۰ فیلم شامل ۱۱۴۰ فیلم ایرانی و ۲۱۱۰ فیلم خارجی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که ۱۷۱ فیلم به بخش مسابقه راه یافت و ۱۱۰ کشور نیز در این جشنواره شرکت کردند.

در بخش فیلم های کوتاه داستانی تعداد ۱۲۷۶ اثر به دبیرخانه ارسال شده است که ۳۲۲ فیلم ایرانی و ۹۵۴ فیلم خارجی است که از این تعداد ۳۱ فیلم شامل ۱۷ فیلم ایرانی و ۱۴ فیلم خارجی به بخش مسابقه راه یافت؛ در بخش بلند داستانی ۱۲۰ اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است که شامل ۳۲ فیلم ایرانی و ۸۸ فیلم خارجی است و در نهایت ۶ فیلم ایرانی و ۵ فیلم خارجی به بخش مسابقه راه یافت.

در بخش فیلم های پویانمایی ۵۸۲ فیلم شامل ۱۵۲ فیلم ایرانی و ۴۳۰ فیلم خارجی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که ۱۱ فیلم ایرانی و ۱۹ فیلم به بخش مسابقه رفتند ضمن اینکه در بخش فیلم های مستند هم ۸۶۱ فیلم به بخش دبیرخانه جشنواره ارسال شد که شامل ۲۲۳ فیلم ایرانی و ۶۳۸ فیلم خارجی است و در نهایت ۲۶ فیلم ایرانی و ۱۴ فیلم خارجی به بخش مسابقه وارد شدند.

در بخش فیلم های معلمان و دانشجومعلمان نیز امسال شاهد ۱۶۶ فیلم و در بخش فیلم های دانش آموزی شاهد ۲۴۵ فیلم بودیم که در بخش معلمان ودانشجومعلمان ۲۸ فیلم به بخش داوری و در بخش دانش آموزان نیز ۳۱ فیلم به بخش رقابت رفت.

* جشنواره رشد باید از حاشیه به متن آید

حسن ملکی رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در این جشنواره با بیان اینکه پنجاه سال عمر برای برگزاری جشنواره بین المللی رشد پیام دارد، گفت: معمولا بر هر انسانی پنجاه سال سپری شود دیگران در دلشان حس احترام به او پیدا می کنند زیرا سن بالا، احترام می آورد. این فقط انسان نیست که اگر سالها سپری شود مقام پیدا می کند و انسان ها در برابر او خاضع می شوند بلکه بر هر موجودی که سال ها از او سپری شده است، چنین است. حالا ما در برابر این رویداد فرهنگی پنجاه ساله چه کنیم؟

وی با اشاره به ابعاد هنر و ارتباطش با فلسفه افزود: باید از فرآورده های این موجود محترم پنجاه ساله بهره برداری عملی کنیم و نه عددی؛ متاسفانه از این میراث عظیم فرهنگی و هنری استفاده لازم را نبرده ایم. اگر به این نقطه برسیم که فرآورده این جشنواره از حاشیه به متن بیاید هنرمندی به خرج داده ایم. باید تلاش کنیم جشنواره فیلم رشد، عکس، کتاب و تولید محتوای الکترونیکی رشد وارد متن برنامه ریزی های ما شود.

ملکی به مقوله تحول و رابطه اش با مقوله هنر اشاره کرد و ادامه داد: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، اکنون در مرحله تحول، عمر می گذراند. قطار تحول در سازمان پژوهش و برنامه ریزی به حرکت درآمده است. باید دید هنر و فیلم در جغرافیای تحول چه جایی دارد؛ تحول یک عمق دارد که به وسیله فلسفه به وجود می آید. انسان اگر علاقه مند به فلسفه اسلامی باشد عمق فلسفه با تحول رخ می دهد. تحول در طول با سیر تکوینی رشد اتفاق می افتد. کشف استعداد تکوینی کودک و نوجوان به وسیله انسان شناسی دینی پدید می آید.

وی گفت: تحول منهای هنر یعنی درخت بی هنر؛ ارتفاع هنر با تخصص شکل نمی گیرد. ارتفاع در تحول با برنامه هنرمندان ممکن می شود و همه هنرها بالا برنده هستند اما فیلم تاثیرگذاری عمیق تری دارد؛ فیلم آموزشی خوب، کودک ما را آرام می کند.

معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه جشنواره های رشد باید از حاشیه به متن بیایند و به بهره برداری عملی برسند، اظهار کرد: جشنواره پنجاهم هم رو به اتمام است لذا باید میثاق ببندیم که بسته های تربیت و یادگیری مان خالی از هنر نباشد و روح هنری داشته باشد تا به تحول ما ارتفاع بدهد. با برنامه درسی امیدبخش کودک را رشد دهیم که این مهم با هنر ممکن می شود.

* ورود فیلم های جشنواره فیلم رشد در بخش بارکد رمزگذاری شده کتاب درسی

سعید بدیعی دبیر پنجاهمین جشنواره بین المللی فیلم «رشد» از بازنگری در فرایند برگزاری جشنواره به واسطه اپیدمی کرونا خبر داد و گفت: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا، تمامی جشنواره ها و حتی جشنواره فیلم فجر نیز دچار رکود بودند و نسبتا کم فروغ تر برگزار شدند بنابراین ما سعی کردیم فرایندها را مجددا بازنگری کنیم.

وی با بیان اینکه تعداد سه هزار و دویست و پنجاه فیلم در پنجاهمین جشنواره فیلم رشد حضور داشتند که این تعداد مجموع بخش ملی و بین المللی بود، ادامه داد: برخلاف اغلب پیش بینی ها، که می گفت به واسطه کرونا تولید فیلم کاهش خواهد داشت، آثار بسیار خوبی از نظر کمیت و کیفیت به دبیرخانه رسید تا جایی که در بخش ملی نزدیک به ۴۱۱ فیلم به دست ما رسید. از بین این آثار که توسط معلمان و دانش آموزان تولید شده، بالغ بر ۶۰ اثر به بخش مسابقه راه یافت.

دبیر پنجاهمین جشنواره بین المللی جشنواره فیلم رشد از استخراج بیش از ۱۰۰ فیلم مربوط به دوره های گذشته جشنواره خبر داد و تاکید کرد: با توجه به اینکه در این دوره تمرکز بیشتر ما بر استفاده از آرشیو، فیلم های جشنواره بود، دوره چهلم جشنواره مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نزدیک به ۱۰۰ فیلم مرتبط با کتاب های درستی از آن استخراج شد که حتی با صفحه کتاب نیز تطبیق داده شد تا ان شاءالله امکان استفاده از آن در بخش بارکد رمزگذاری شده، فراهم شود.

* جایزه ها

هنگام اهدای جوایز به دلیل اینکه برخی برگزیدگان از استان های دیگر کشور بودند، حضور نداشتند.

برگزیدگان بخش دانش آموزی

دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه اول بخش دانش آموزی به فیلم داستانی «خاطره می سازیم» به کارگردانی ملیکا آقایی؛ دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه دوم به فیلم مستند «ازدواج های مرده» به کارگردانی نگین نجاری؛ دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه سوم به فیلم پویانمایی «ترس» به کارگردانی محمد سهیل انصاری؛ دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه سوم به فیلم پویانمایی «انتخاب» به کارگردانی زهرا (مبینا) حمزه اهدا شد.

لوح تقدیر و جایزه نقدی نیز به فیلم مستند «عبای زرین» به کارگردانی پریا حسین زاده و فیلم پویانمایی «نبض» به کارگردانی مریم کریمی اهدا شد.

ملیکا آقایی گفت: ایده این فیلم از پرسش مهر گرفته شده است و اینکه چگونه مدرسه شادی داشته باشیم و با دوستانم تصمیم به فیلم سازی گرفتم.

برگزیدگان بخش معلمان فیلمساز

در بخش ملی معلمان فیلمساز، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به فیلم مستند «مهمان» اثر کارگردانی میلاد اسماعیلیان و دانیال اسماعیلیان اهدا شد.

دیپلم افتخار و جایزه نقدی نیز به فیلم داستانی «مثقال» اثر جواد مولانیا و فیلم پویانمایی «زیست شناسان کوچک» به کارگردانی فهیمه ذبیحی سلطانی اهداء شد.

در بخش دانشجو معلمان، نیز دیپلم افتخار و جایزه نقدی به فیلم مستند «موج اول» به کارگردانی زهرا مسلمی پور؛ لوح تقدیر و جایزه نقدی به فیلم مستند «پیر فرهنگ آذربایجان» به کارگردانی فرامرز مهدی زاده و فیلم مستند «سه روز و یک قرن» به کارگردانی لطیف فتاحی اهدا شد.

برگزیدگان فیلم های بلند داستانی

تندیس زرین و جایزه نقدی در این بخش به فیلم داستانی بلند «پیله و پروانه» به کارگردانی محمد صالحی نژاد از ایران اهداء شد.

تندیس سیمین به فیلم داستانی بلند «دوچرخه» به کارگردانی «کانجان کیشور نات» از هندوستان، و دیپلم افتخار به فیلم پویانمایی «مأموریت آب» به کارگردانی «الوارو کسرس» از ونزوئلا اهداء شد.

برندگان بخش پویانمایی بین الملل

در بخش پویانمایی بین المللی تندیس زرین و جایزه نقدی به فیلم «قدم یازدهم» به کارگردانی مریم کشکولی نیا از ایران؛ تندیس سیمین و جایزه نقدی فیلم «بادهای پائیزی، بادهای بهاری و دو کبوتر » اثر صادق جوادی از ایران اهدا شد. همچنین دیپلم افتخار مشترکا به فیلم های «جوجة آشیانه» به کارگردانی «مارات والریویچ ناریمانوف» از روسیه و «ایان، یک داستان تاثربرانگیز » به کارگردانی «ابل گولد فرب » از آرژانتین اهداء شد.

برندگان فیلم های داستانی کوتاه

در بخش فیلم کوتاه داستانی تندیس زرین به فیلم «سرآغاز» اثر «ساندیپ کومار ورما» از هندوستان؛ تندیس سیمین و جایزه نقدی به فیلم «وضعیت اورژانسی» به کارگردانی مریم اسمی خانی از ایران و یپلم افتخار و جایزه نقدی «سفیدپوش» اثر رضا فهیمی تعلق گرفت.

در ادامه هیئت داوران بخش داستانی کوتاه دیپلم افتخار و جایزه نقدی را به بازیگر نقش اصلی فیلم «سفیدپوش»، دانش آموز امیرعلی رزاقی اهدا کرد.

جوایز بخش مستند کوتاه با حضور محمود رحمانی و محمد عارف داوران این حوزه به برندگان اهداء شد.

برگزیدگان بخش مستند کوتاه

تندیس زرین و جایزه نقدی به فیلم مستند کوتاه «نادره کار» به کارگردانی منوچهر مشیری اهداء شد. او در این مراسم گفت: خوشحالم که اگر جایزه ای می گیرم از جشنواره رشد است. در زمانی که جشنواره کار خود را آغاز کرد، من ۱۴ ساله بودم اما از همان زمان علاقمندی به فیلم و سینما در وجود من شکل گرفت و کنجکاو شده بودم که این جشنواره، چگونه رویدادی است. این جشنواره، نخستین رویداد سینمایی ایران بود و من نوجوان ۱۴ ساله، درباره این کنجکاو بودم که به چه موضوعاتی می پردازد. امروز صحبت هایی مبنی بر مرور ۵۰ ساله جشنواره رشد شنیدم که انگیزه ایجاد کرد. من به این رویداد بسیار احترام می گذارم و همواره با علاقمندی آثارم را به این رویداد می آورم.

تندیس سیمین و جایزه نقدی به فیلم مستند کوتاه«کاک ئیرج» به کارگردانی جمشید فرجوند فردا اهداء شد.

هیئت داوران ضمن تقدیر از فیلم «فقط یک روز دیگر» به کارگردانی «ایوژنی یولیکوف» از روسیه، دیپلم افتخار و جایزه نقدی را مشترک به فیلم های «سارو» به کارگردانی محمد عبدالهی، «خانجان» به کارگردانی بابک طاهری اهدا شد. همچنین هیئت داوران بخش مستند کوتاه دیپلم افتخار و جایزه نقدی را به دانش آموز «بهدیس سوری نسب» شخصیت اصلی فیلم مستند «نازگل» تقدیم کرد.

برندگان بخش مستند بلند

تندیس زرین و جایزه نقدی به فیلم مستند بلند «یک کاج، صد گنجشک» به کارگردانی سید هاشم مرتضویان، تندیس سیمین و جایزه نقدی به فیلم مستند بلند «مسافر فوکوشیما» اثر معصومه نورمحمدی از ایران اهدا شد. همچنین دیپلم افتخار به فیلم مستند بلند «ماهی کپور» به کارگردانی لورنتسو اسکوارچا از کشور ایتالیا اهداء شد.

هیئت داوران، دیپلم افتخار و جایزه نقدی بخش پژوهش را نیز رضا مجلسی برای فیلم مستند «طلارودان» نیز اهداء کرد.

انتهای پیام/