به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سوره فتح چهل و هشتمین سوره قرآن است و در جزء بیست و ششم آن قرار دارد.

«فتح» نامیدن این سوره به دلیل آن است که در ابتدای سوره از فتح مبین (پیروزی درخشان) سخن می گوید.

محتوای اصلی سوره فتح پیام آور پیروزی مسلمانان و منتی است که خداوند بر رسولش و مومنان نهاده است. این سوره نوید افزون ساختن مردم توحیدگرا و ارزانی داشتن آرامش دل و جان به آنان، نوید پاداش ایمان، جهاد و اخلاص در آخرت و آمرزش لغزش های مجاهدان راه خدا، هشدار به کافران، مسلمانان کاهل و منافقان و ترسیم موقعیت والای پیامبر (ص) و هدف های وحی و رسالت مورد اشاره قرار گرفته شده است.

آیه نخست درباره فتح مبین و آیه ۱۸ درباره بیعت رضوان از آیات مشهور سوره فتح است.

مطالب این سوره درباره بشارت فتح و تاکید بر تحقق خواب پیامبر (ص) مبنی به وارد شدن به مکه و انجام مناسک عمره، اشاره به حوادث مربوط به صلح حدیبیه و نزول سکینه و آرامش بر دل های مومنان و واقعه بیعت رضوان، سخن درباره مقام پیامبر (ص) و هدف والای او، پرده برداری از کارشکنی های منافقان و نمونه هایی از عذرهای واهی شان در مورد عدم شرکت در جهاد، انعکاس تقاضاهای نابجای منافقان، معرفی معذورین از شرکت در میدان جهاد، بررسی ویژگی های پیروان پیامبر اسلام (ص) و صفات مخصوص آنهاست.

برای تلاوت سوره فتح فضایل زیادی نقل شده است؛

هر کس سوره فتح را قرائت کند، مانند کسی است که همراه پیامبر (ص) در فتح حضور داشته یا مانند آن است که با ایشان در بیعت شجره بوده است.

نقل شده پیامبر اسلام (ص) هنگام نزول این سوره به یارانشان فرمودند: سوره ای بر من نازل شد که نزد من محبوب تر و دوست داشتنی تر از همه آن چیز هایی است که خورشید بر آن تابیده است.

از امام صادق (ع) نیز نقل شده: مال و زن و فرزندانتان را با قرائت سوره فتح از تلف، گزند و آسیب حفظ کنید؛ هر کس بر قرائت آن مداومت ورزد روز قیامت منادی از جانب خدا به صورتی که همه بشنوند ندا می دهد: او را به بندگان شایسته ام ملحق کنید و او را به بهشت نعمت های من وارد سازید و از شربت گوارا و سربسته ای که به کافور بهشتی مخلوط است، سیراب گردانید.

فایل صوتی تلاوت سوره فتح با صدای محمد عبدالعزیز حصان

متن سوره فتح همراه با ترجمه

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام خدای بخشاینده مهربان

إنا فتحنا لک فتحا مبینا ﴿١﴾

ما تو را پیروزی بخشیدیم چه پیروزی درخشانی (۱)

لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ما تأخر و یتم نعمته علیک و یهدیک صراطا مستقیما ﴿٢﴾

تا خداوند از گناه گذشته و آینده تو درگذرد و نعمت خود را بر تو تمام گرداند و تو را به راهی راست هدایت کند (۲)

و ینصرک الله نصرا عزیزا ﴿٣﴾

و تو را به نصرتی ارجمند یاری نماید (۳)

هو الذی أنزل السکینة فی قلوب المؤمنین لیزدادوا إیمانا مع إیمانهم ۗ و لله جنود السماوات و الأرض ۚ و کان الله علیما حکیما ﴿٤﴾

اوست آن کس که در دلهای مومنان آرامش را فرو فرستاد تا ایمانی بر ایمان خود بیفزایند و سپاهیان آسمان ها و زمین از آن خداست و خدا همواره دانای سنجیده کار است (۴)

لیدخل المؤمنین و المؤمنات جنات تجری من تحتها الأنهار خالدین فیها و یکفر عنهم سیئاتهم ۚ و کان ذٰلک عند الله فوزا عظیما ﴿٥﴾

تا مردان و زنانی را که ایمان آورده اند در باغهایی که از زیر درختان آن جویبار ها روان است درآورد و در آن جاویدان بدارد و بدیهایشان را از آنان بزداید و این فرجام نیک در پیشگاه خدا کامیابی بزرگی است (۵)

و یعذب المنافقین و المنافقات و المشرکین و المشرکات الظانین بالله ظن السوء ۚ علیهم دائرة السوء ۖ و غضب الله علیهم و لعنهم و أعد لهم جهنم ۖ و ساءت مصیرا ﴿٦﴾

و تا مردان و زنان نفاق پیشه و مردان و زنان مشرک را که به خدا گمان بد برده اند عذاب کند بد زمانه بر آنان باد و خدا بر ایشان خشم نموده و لعنتشان کرده و جهنم را برای آنان آماده گردانیده و چه بد سرانجامی است (۶)

و لله جنود السماوات و الأرض ۚ و کان الله عزیزا حکیما ﴿٧﴾

و سپاهیان آسمان ها و زمین از آن خداست و خدا همواره شکست ناپذیر سنجیده کار است (۷)

إنا أرسلناک شاهدا و مبشرا و نذیرا ﴿٨﴾

ای پیامبر ما تو را به سمت گواه و بشارتگر و هشداردهنده ای فرستادیم (۸)

لتؤمنوا بالله و رسوله و تعزروه و توقروه و تسبحوه بکرة و أصیلا ﴿٩﴾

تا به خدا و فرستاده اش ایمان آورید و او را یاری کنید و ارجش نهید و خدا را بامدادان و شامگاهان به پاکی بستایید (۹)

إن الذین یبایعونک إنما یبایعون الله ید الله فوق أیدیهم ۚ فمن نکث فإنما ینکث علیٰ نفسه ۖ و من أوفیٰ بما عاهد علیه الله فسیؤتیه أجرا عظیما ﴿١٠﴾

در حقیقت کسانی که با تو بیعت می کنند جز این نیست که با خدا بیعت می کنند دست خدا بالای دستهای آنان است پس هر که پیمان شکنی کند تنها به زیان خود پیمان می شکند و هر که بر آنچه با خدا عهد بسته وفادار بماند به زودی خدا پاداشی بزرگ به او می بخشد (۱۰)

سیقول لک المخلفون من الأعراب شغلتنا أموالنا و أهلونا فاستغفر لنا ۚ یقولون بألسنتهم ما لیس فی قلوبهم ۚ قل فمن یملک لکم من الله شیئا إن أراد بکم ضرا أو أراد بکم نفعا ۚ بل کان الله بما تعملون خبیرا ﴿١١﴾

برجای ماندگان بادیه نشین به زودی به تو خواهند گفت:اموال ما و کسانمان ما را گرفتار کردند برای ما آمرزش بخواه چیزی را که در دلهایشان نیست بر زبان خویش می رانند بگو:اگر خدا بخواهد به شما زیانی یا سودی برساند چه کسی در برابر او برای شما اختیار چیزی را دارد؟ بلکه این خداست که به آنچه می کنید همواره آگاه است (۱۱)

بل ظننتم أن لن ینقلب الرسول و المؤمنون إلیٰ أهلیهم أبدا و زین ذٰلک فی قلوبکم و ظننتم ظن السوء و کنتم قوما بورا ﴿١٢﴾

نه چنان بود بلکه پنداشتید که پیامبر و مومنان هرگز به خانمان خود بر نخواهند گشت و این پندار در دلهایتان نمودی خوش یافت و گمان بد کردید و شما مردمی در خور هلاکت بودید (۱۲)

و من لم یؤمن بالله و رسوله فإنا أعتدنا للکافرین سعیرا ﴿١٣﴾

و هر کس به خدا و پیامبر او ایمان نیاورده است بداند که ما برای کافران آتشی سوزان آماده کرده ایم (۱۳)

و لله ملک السماوات و الأرض ۚ یغفر لمن یشاء و یعذب من یشاء ۚ و کان الله غفورا رحیما ﴿١٤﴾

و فرمانروایی آسمان ها و زمین از آن خداست:هر که را بخواهد می بخشاید و هر که را بخواهد عذاب می کند و خدا همواره آمرزنده مهربان است (۱۴)

سیقول المخلفون إذا انطلقتم إلیٰ مغانم لتأخذوها ذرونا نتبعکم ۖ یریدون أن یبدلوا کلام الله ۚ قل لن تتبعونا کذٰلکم قال الله من قبل ۖ فسیقولون بل تحسدوننا ۚ بل کانوا لا یفقهون إلا قلیلا ﴿١٥﴾

چون به قصدگرفتن غنایم روانه شدید به زودی برجای ماندگان خواهند گفت:بگذارید ما هم به دنبال شما بیاییم این گونه می خواهند دستور خدا را دگرگون کنندبگو:هرگز از پی ما نخواهید آمد آری خدا از پیش در باره شما چنین فرموده پس به زودی خواهند گفت:نه بلکه بر ما رشگ می برید نه چنین است بلکه جز اندکی درنمی یابند (۱۵)

قل للمخلفین من الأعراب ستدعون إلیٰ قوم أولی بأس شدید تقاتلونهم أو یسلمون ۖ فإن تطیعوا یؤتکم الله أجرا حسنا ۖ و إن تتولوا کما تولیتم من قبل یعذبکم عذابا ألیما ﴿١٦﴾

به برجای ماندگان بادیه نشین بگو:به زودی به سوی قومی سخت زورمند دعوت خواهید شد که با آنان بجنگید یا اسلام آورند پس اگر فرمان برید خدا شما را پاداش نیک می بخشد و اگر همچنان که پیشتر پشت کردید باز هم روی بگردانید شما را به عذابی پردرد معذب می دارد (۱۶)

لیس علی الأعمیٰ حرج و لا علی الأعرج حرج و لا علی المریض حرج ۗ و من یطع الله و رسوله یدخله جنات تجری من تحتها الأنهار ۖ و من یتول یعذبه عذابا ألیما ﴿١٧﴾

بر نابینا گناهی نیست و بر لنگ گناهی نیست و بر بیمار گناهی نیست که در جهاد شرکت نکنند و هر کس خدا و پیامبر او را فرمان برد وی را در باغهایی که از زیر درختان آن نهرهایی روان است درمی آورد و هر کس روی برتابد به عذابی دردناک معذبش می دارد (۱۷)

لقد رضی الله عن المؤمنین إذ یبایعونک تحت الشجرة فعلم ما فی قلوبهم فأنزل السکینة علیهم و أثابهم فتحا قریبا ﴿١٨﴾

به راستی خدا هنگامی که مومنان زیر آن درخت با تو بیعت می کردند از آنان خشنود شد و آنچه در دلهایشان بود بازشناخت و بر آنان آرامش فرو فرستاد و پیروزی نزدیکی به آن ها پاداش داد (۱۸)

و مغانم کثیرة یأخذونها ۗ و کان الله عزیزا حکیما ﴿١٩﴾

و نیز غنیمتهای فراوانی خواهند گرفت و خدا همواره نیرومند سنجیده کار است (۱۹)

وعدکم الله مغانم کثیرة تأخذونها فعجل لکم هٰذه و کف أیدی الناس عنکم ولتکون آیة للمؤمنین و یهدیکم صراطا مستقیما ﴿٢٠﴾

و خدا به شما غنیمتهای فراوان دیگری وعده داده که به زودی آن ها را خواهید گرفت و این پیروزی را برای شما پیش انداخت و دستهای مردم را از شما کوتاه ساخت و تا برای مومنان نشانه ای باشد و شما را به راه راست هدایت کند (۲۰)

و أخریٰ لم تقدروا علیها قد أحاط الله بها ۚ و کان الله علیٰ کل شیء قدیرا ﴿٢١﴾

و غنیمتهای دیگری نیز هست که شما بر آن ها دست نیافته اید و خدا بر آن ها نیک احاطه دارد و همواره خداوند بر هر چیزی تواناست (۲۱)

و لو قاتلکم الذین کفروا لولوا الأدبار ثم لا یجدون ولیا و لا نصیرا ﴿٢٢﴾

و اگر کسانی که کافر شدند به جنگ با شما برخیزند قطعا پشت خواهند کرد و دیگر یار و یاوری نخواهند یافت (۲۲)

سنة الله التی قد خلت من قبل ۖ و لن تجد لسنة الله تبدیلا ﴿٢٣﴾

سنت الهی از پیش همین بوده و در سنت الهی هرگز تغییری نخواهی یافت (۲۳)

و هو الذی کف أیدیهم عنکم و أیدیکم عنهم ببطن مکة من بعد أن أظفرکم علیهم ۚ و کان الله بما تعملون بصیرا ﴿٢٤﴾

و اوست همان کسی که در دل مکه پس از پیروزکردن شما بر آنان دستهای آن ها را از شما و دستهای شما را از ایشان کوتاه گردانید و خدا به آنچه می کنید همواره بیناست (۲۴)

هم الذین کفروا و صدوکم عن المسجد الحرام و الهدی معکوفا أن یبلغ محله ۚ و لولا رجال مؤمنون و نساء مؤمنات لم تعلموهم أن تطئوهم فتصیبکم منهم معرة بغیر علم ۖ لیدخل الله فی رحمته من یشاء ۚ لو تزیلوا لعذبنا الذین کفروا منهم عذابا ألیما ﴿٢٥﴾

آن ها بودند که کفر ورزیدند و شما را از مسجد الحرام بازداشتند و نگذاشتند قربانی شما که بازداشته شده بود به محلش برسد و اگر در مکه مردان و زنان با ایمانی نبودند که ممکن بود بی آنکه آنان را بشناسید ندانسته پایمالشان کنید و تاوانشان بر شما بماند فرمان حمله به مکه می دادیم تا خدا هر که را بخواهد در جوار رحمت خویش درآورد اگر کافر و مومن از هم متمایز می شدند قطعا کافران را به عذاب دردناکی معذب می داشتیم (۲۵)

إذ جعل الذین کفروا فی قلوبهم الحمیة حمیة الجاهلیة فأنزل الله سکینته علیٰ رسوله و علی المؤمنین و ألزمهم کلمة التقویٰ و کانوا أحق بها و أهلها ۚ و کان الله بکل شیء علیما ﴿٢٦﴾

آنگاه که کافران در دلهای خود تعصب آن هم تعصب جاهلیت ورزیدند پس خدا آرامش خود را بر فرستاده خویش و بر مومنان فرو فرستاد و آرمان تقوا را ملازم آنان ساخت و در واقع آنان به رعایت آن آرمان سزاوارتر و شایسته اتصاف به آن بودند و خدا همواره بر هر چیزی داناست (۲۶)

لقد صدق الله رسوله الرؤیا بالحق ۖ لتدخلن المسجد الحرام إن شاء الله آمنین محلقین رءوسکم و مقصرین لا تخافون ۖ فعلم ما لم تعلموا فجعل من دون ذٰلک فتحا قریبا ﴿٢٧﴾

حقا خدا رویای پیامبر خود را تحقق بخشید که دیده بود: شما بدون شک به خواست خدا در حالی که سر تراشیده و موی و ناخن کوتاه کرده اید با خاطری آسوده در مسجد الحرام درخواهید آمد خدا آنچه را که نمی دانستید دانست و غیر از این، پیروزی نزدیکی برای شما قرار داد (۲۷)

هو الذی أرسل رسوله بالهدیٰ و دین الحق لیظهره علی الدین کله ۚ و کفیٰ بالله شهیدا ﴿٢٨﴾

اوست کسی که پیامبر خود را به قصد هدایت با آیین درست روانه ساخت تا آن را بر تمام ادیان پیروز گرداند و گواه بودن خدا کفایت می کند (۲۸)

محمد رسول الله ۚ و الذین معه أشداء علی الکفار رحماء بینهم ۖ تراهم رکعا سجدا یبتغون فضلا من الله و رضوانا ۖ سیماهم فی وجوههم من أثر السجود ۚ ذٰلک مثلهم فی التوراة ۚ و مثلهم فی الإنجیل کزرع أخرج شطأه فآزره فاستغلظ فاستویٰ علیٰ سوقه یعجب الزراع لیغیظ بهم الکفار ۗ وعد الله الذین آمنوا و عملوا الصالحات منهم مغفرة و أجرا عظیما ﴿٢٩﴾

محمد (ص) پیامبر خداست و کسانی که با اویند، بر کافران سختگیر و با همدیگر مهربانند آنان را در رکوع و سجود می بینی فضل و خشنودی خدا را خواستارند علامت مشخصه آنان بر اثر سجود در چهره هایشان است این صفت ایشان است در تورات و مثل آن ها در انجیل چون کشته ای است که جوانه خود برآورد و آن را مایه دهد تا ستبر شود و بر ساقه های خود بایستد و دهقانان را به شگفت آورد تا از انبوهی آنان خدا کافران را به خشم دراندازد خدا به کسانی از آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند آمرزش و پاداش بزرگی وعده داده است (۲۹)

انتهای پیام/