چگونه بعثت پیامبر (ص) به مهدویت ارتباط دارد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مسئله بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از مهم ترین سرفصل های برنامه های خداوند در سیر تاریخ بشریت بود؛ برنامه ای که بنا بود با نزول برترین کتاب آسمانی و تثبیت امر امامت و ولایت عترت، عالم و آدم را با سرعت بیشتری به سمت آینده تا رسیدن به تحقق کامل حکومت الهی در پهنه عالم به واسطه امام عصر عجل الله تعالی فرجه و پس از آن، تا قیامت سوق دهد. این همان وعده ای است که خداوند حداقل از زمان خلقت آدم علیه السلام به همگان ارائه داد.
این حقیقت را در احادیث و ادعیه با تعابیر مختلف می یایبیم، از جمله آنکه امیر مؤمنان علیه السلام ضمن خطبه ای فرمود «بعث الله سبحانه محمدا رسول الله لإنجاز عدته و إتمام نبوته ماخوذا علی النبیین میثاقه»؛ یعنی خداوند سبحان محمد رسول الله را برای وفای به عهد خود و کامل کردن نبوتش مبعوث کرد؛ این در حالی بود که از همه پیامبران، پیمان درباره او گرفته شده بود (که به او ایمان بیاورند و بشارت ظهورش را به پیروان خویش بدهند).
امیرالمؤمنین علیه السلام در این فراز از کلامشان به سه نکته معرفتی درباره مبعث رسول خدا صلی الله علیه و آله اشاره می کنند:
۱- بعثت پیامبر به خاطر تحقق وعده خدا.
۲- بعثت پیامبر به خاطر اتمام جریان نبوتش.
۳- بعثت پیامبر، امری که میثاق آن از انبیاء گرفته شده بود.
اما وعده خداوند چیست که خواست با بعثت پیامبرش آن را محقق کند؟ پاسخ آن در آیات قرآن و روایات ذیل آن است. خداوند در سه سوره و از سه وجه از این جریان سخن می گوید:در سوره توبه آیه ۳۳: «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله ولو کره المشرکون».
در سوره فتح آیه۲۸: «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله وکفی بالله شهیدا».
در سوره صف آیه ۹: «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله ولو کره المشرکون».
ترجمه سوره توبه و صف به صورت مشترک به این معناست: «او کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد، تا بر همۀ ادیان پیروز کند، هرچند مشرکان ناخشنود باشند.»
خود رسول خدا صلی الله علیه و آله در فرازهایی از خطبه غدیریه این آیات را اینگونه تفسیر می کنند«الا ان خاتم الائمه منا القائم المهدی، الا انه الظاهر علی الدین؛ بدانید که آخرین امامان، مهدی قائم از ماست؛ آگاه باشید که او غالب بر ادیان است.» عبارت «انه الظاهر علی الدین» با این بخش از آیه: «لیظهره علی الدین کله» مطابقت دارد. یا امام کاظم علیه السلام در روایتی دیگر فرمود «یظهره علی جمیع الأدیان عند قیام القائم.» یعنی هنگام قیام قائم، دین حق بر تمام ادیان غلبه می یابد. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص۴۳۲)
با این توضیح، امتداد خط بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، همان تحقق وعده خداوند مبنی بر غلبه دین اسلام بر جمیع ادیان توسط امام عصر عجل الله تعالی فرجه و بعد تشکیل حکومت حقه در پهنه عالم در جهت سیر رشد بشریت است؛ یعنی آنچه که در عصر ظهور می بینیم، ظهور حقیقت دین نبوی و باطن همان شریعت رسول خدا صلی الله علیه و آله است که به صورت بهشتی پهناور نمود می یابد و به ارث صالحان می رسد، آنجا که خداوند فرمود «و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر أن الأرض یرثها عبادی الصالحون»؛ یعنی ما بعد از «ذکر» در زبور نوشتیم که زمین به ارث بندگان صالحم می رسد و امام کاظم علیه السلام فرمود «و الأرض أرض الجنه»؛ یعنی منظور از «أرض» در این آیه، زمین بهشت است.
اما درباره اینکه میثاق پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از سایر انبیاء گرفته شده، احادیث متعددی داریم، از جمله آنکه امام صادق علیه السلام ذیل آیه ۸۱ سوره آل عمران معروف به آیه «ألست» یا «میثاق»: «و إذ أخذ الله میثاق النبیین لما آتیتکم من کتاب و حکمة ثم جاءکم رسول مصدق لما معکم لتؤمنن به و لتنصرنه … و [یاد کن] هنگامی را که خداوند از پیامبران پیمان گرفت که هرگاه به شما کتاب و حکمتی دادم، سپس شما را فرستاده ای آمد که آنچه را با شماست تصدیق کرد، البته به او ایمان بیاورید و حتما یاریش کنید …» فرمود:
خداوند هیچ پیامبری از آدم علیه السلام تا عیسی مبعوث نکرد جز اینکه به دنیا باز می گردند و امیرالمؤمنین را (در زمان رجعت) یاری می کند و آن، فرموده خداست که فرمود: «لتؤمنن به؛ به او ایمان بیاورید» یعنی به رسول الله (ایمان بیاورید) و آنجا که فرمود «لتنصرنه؛ حتما او را یاری کنید» یعنی امیرالمؤمنین را یاری کنید. ما بعث الله نبیا من لدن آدم إلی عیسی ع إلا أن یرجع إلی الدنیا فینصر أمیر المؤمنین (ع) و هو قوله «لتؤمنن به» یعنی رسول الله و لتنصرنه یعنی أمیر المؤمنین. (تفسیر القمی، ج۱، ص۲۵)
انتهای پیام/
این حقیقت را در احادیث و ادعیه با تعابیر مختلف می یایبیم، از جمله آنکه امیر مؤمنان علیه السلام ضمن خطبه ای فرمود «بعث الله سبحانه محمدا رسول الله لإنجاز عدته و إتمام نبوته ماخوذا علی النبیین میثاقه»؛ یعنی خداوند سبحان محمد رسول الله را برای وفای به عهد خود و کامل کردن نبوتش مبعوث کرد؛ این در حالی بود که از همه پیامبران، پیمان درباره او گرفته شده بود (که به او ایمان بیاورند و بشارت ظهورش را به پیروان خویش بدهند).
امیرالمؤمنین علیه السلام در این فراز از کلامشان به سه نکته معرفتی درباره مبعث رسول خدا صلی الله علیه و آله اشاره می کنند:
۱- بعثت پیامبر به خاطر تحقق وعده خدا.
۲- بعثت پیامبر به خاطر اتمام جریان نبوتش.
۳- بعثت پیامبر، امری که میثاق آن از انبیاء گرفته شده بود.
اما وعده خداوند چیست که خواست با بعثت پیامبرش آن را محقق کند؟ پاسخ آن در آیات قرآن و روایات ذیل آن است. خداوند در سه سوره و از سه وجه از این جریان سخن می گوید:در سوره توبه آیه ۳۳: «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله ولو کره المشرکون».
در سوره فتح آیه۲۸: «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله وکفی بالله شهیدا».
در سوره صف آیه ۹: «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله ولو کره المشرکون».
ترجمه سوره توبه و صف به صورت مشترک به این معناست: «او کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد، تا بر همۀ ادیان پیروز کند، هرچند مشرکان ناخشنود باشند.»
خود رسول خدا صلی الله علیه و آله در فرازهایی از خطبه غدیریه این آیات را اینگونه تفسیر می کنند«الا ان خاتم الائمه منا القائم المهدی، الا انه الظاهر علی الدین؛ بدانید که آخرین امامان، مهدی قائم از ماست؛ آگاه باشید که او غالب بر ادیان است.» عبارت «انه الظاهر علی الدین» با این بخش از آیه: «لیظهره علی الدین کله» مطابقت دارد. یا امام کاظم علیه السلام در روایتی دیگر فرمود «یظهره علی جمیع الأدیان عند قیام القائم.» یعنی هنگام قیام قائم، دین حق بر تمام ادیان غلبه می یابد. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص۴۳۲)
با این توضیح، امتداد خط بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، همان تحقق وعده خداوند مبنی بر غلبه دین اسلام بر جمیع ادیان توسط امام عصر عجل الله تعالی فرجه و بعد تشکیل حکومت حقه در پهنه عالم در جهت سیر رشد بشریت است؛ یعنی آنچه که در عصر ظهور می بینیم، ظهور حقیقت دین نبوی و باطن همان شریعت رسول خدا صلی الله علیه و آله است که به صورت بهشتی پهناور نمود می یابد و به ارث صالحان می رسد، آنجا که خداوند فرمود «و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر أن الأرض یرثها عبادی الصالحون»؛ یعنی ما بعد از «ذکر» در زبور نوشتیم که زمین به ارث بندگان صالحم می رسد و امام کاظم علیه السلام فرمود «و الأرض أرض الجنه»؛ یعنی منظور از «أرض» در این آیه، زمین بهشت است.
اما درباره اینکه میثاق پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از سایر انبیاء گرفته شده، احادیث متعددی داریم، از جمله آنکه امام صادق علیه السلام ذیل آیه ۸۱ سوره آل عمران معروف به آیه «ألست» یا «میثاق»: «و إذ أخذ الله میثاق النبیین لما آتیتکم من کتاب و حکمة ثم جاءکم رسول مصدق لما معکم لتؤمنن به و لتنصرنه … و [یاد کن] هنگامی را که خداوند از پیامبران پیمان گرفت که هرگاه به شما کتاب و حکمتی دادم، سپس شما را فرستاده ای آمد که آنچه را با شماست تصدیق کرد، البته به او ایمان بیاورید و حتما یاریش کنید …» فرمود:
خداوند هیچ پیامبری از آدم علیه السلام تا عیسی مبعوث نکرد جز اینکه به دنیا باز می گردند و امیرالمؤمنین را (در زمان رجعت) یاری می کند و آن، فرموده خداست که فرمود: «لتؤمنن به؛ به او ایمان بیاورید» یعنی به رسول الله (ایمان بیاورید) و آنجا که فرمود «لتنصرنه؛ حتما او را یاری کنید» یعنی امیرالمؤمنین را یاری کنید. ما بعث الله نبیا من لدن آدم إلی عیسی ع إلا أن یرجع إلی الدنیا فینصر أمیر المؤمنین (ع) و هو قوله «لتؤمنن به» یعنی رسول الله و لتنصرنه یعنی أمیر المؤمنین. (تفسیر القمی، ج۱، ص۲۵)
انتهای پیام/
پرسش و پاسخ در
چگونه بعثت پیامبر (ص) به مهدویت ارتباط دارد؟
گفتگو با هوش مصنوعی