به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماری ها برخوردار بوده و هست. این بخش از منابع طبیعی قدمتی همپای بشر دارد و یکی از مهمترین منابع تأمین غذایی و دارویی برای نسل ها بوده ؛ از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و گرایش عمومی جامعه به استفاده از داروها و درمان های گیاهی و به طور کلی فرآورده های طبیعی به ویژه در سال های اخیر رو به افزایش است.

شاید یکی از مهمترین علت های این موضوع، اثبات اثرات مخرب و جانبی داروهای شیمیایی از یک طرف و ایجاد آلودگی هایی است که از نظر زیست محیطی کره زمین را تهدید می کند.

از سوی دیگر گیاهان دارویی جزء ذخایر و منابع طبیعی هستند و بسیاری از کشورها کم یا زیاد از یک چنین منبعی برخوردارند که نوع، تعداد و تنوع گونه های گیاهی بر اساس شرایط و موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است. استفاده مطلوب، منطقی و بهینه از این منابع که به لحاظ فناوری بسیارکم هزینه تر و ساده تر از صنایع دارویی شیمیایی است، می تواند ضمن تأمین بخشی از نیازهای عمده بهداشتی و درمانی جامعه از خروج مقادیر متنابهی ارز جلوگیری کرده و مانع گسترش وابستگی به بیگانگان شود.

بنا بر این با اتخاذ سیاست ها و راهکارهای مناسب و مبتنی بر یک شناخت واقع گرایانه از وضعیت موجود این منابع و کاربرد روش های علمی و صحیح در تمام ابعاد اعم از کاشت، داشت، برداشت و بهره برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبیعت و چه به صورت کشت مکانیزه، می توان به درکی واقعی و اصولی در خصوص نقش و بازدهی گیاهان دارویی در جوامع رو به رشدی همچون ایران رسید و علاوه بر حفظ و حراست از این سرمایه های ملی به شکوفایی و توسعه پایدار جامعه نیز دست یافت.

به دلیل اثبات اثرات مفید گیاهان دارویی، ارزان بودن، نداشتن اثرات جانبی و همچنین سازگار بودن با محیط زیست، استفاده از داروهای گیاهی در مقایسه با داروهای شیمیایی رو به گسترش است. امکان سرمایه گذاری برای ایجاد زنجیره ارزش در مورد گیاهان دارویی در بخش کشاورزی حائز اهمیت بوده و لازم است ضمن جلوگیری از خام فروشی، کلیه مراحل این حلقه از قبیل آمادگی زمین، کاشت، داشت و برداشت زمان بندی کشت، مراحل خشک کردن، حمل و نقل، عصاره گیری و اسانس گیری، تهیه فرمول، ساخت، بسته بندی و غیره به صورت تخصصی و مطلوب اجرایی شود تا محصولاتی با کیفیت عالی به دست مصرف کننده برسد.

همچنین ضروری است در زمینه فرآورده های مختلف این گیاهان به خصوص در استان گلستان که تنوعی از گیاهان دارویی را در خود جای داده است، تحقیقات گسترده ای انجام شود زیرا شرایط جغرافیایی و تنوع آب و هوایی این استان و امکان رویش اکثر گیاهان دارویی در آن فرصتی طلایی به وجود آورده است تا از آن به بهترین نحو استفاده شود.

با توجه به ظرفیت های فراوانی که در زمینه گیاهان دارویی در استان گلستان وجود دارد و کارهایی که جسته و گریخته در این حوزه انجام شده، جهاددانشگاهی نیز برای سرمایه گذاری در این بخش وارد عرصه شده است. ساخت دهکده گیاهان دارویی استان گلستان که در شهرستان گالیکش واقع شده، مهم ترین کاری است که در این زمینه طی سال های اخیر صورت گرفته است.

مصطفی حمیدی، مدیر مرکز خدمات تخصصی تولید و فرآوری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان معتقد است « تولید گیاهان دارویی به عنوان نهاده اولیه و قرار دادن آن در زنجیره ارزش به منظور تولید فراورده های با کیفیت آن می تواند به عنوان یک ضرورت ملی و در چارچوب یک برنامه مشخص و جامع، خودکفایی دارویی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی را به دنبال داشته و به عنوان عامل مهم و موثر در ارزآوری باشد».

در عین حال توسعه روستایی را هم می توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد به ویژه قشر کم درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنها در روند توسعه کلان دانست. در هر منطقه متناسب با شرایط و اولویت ها، رویکردها و استراتژی های توسعه روستایی متفاوتی در پیش گرفته شده است.

آنطور که متولیان امر می گویند بیش از ۴۵۰ گونه گیاه دارویی در استان گلستان تولید می شود و همین موضوع سبب شده تا این استان دارای قابلیت های گسترده ای در زمینه گیاهان دارویی باشد.

حمیدی در این باره می گوید: « با توجه به صرفه اقتصادی بالا و هزینه های تولیدی نسبتا کم کشت گیاهان دارویی در روستاها با برنامه ریزی جامع و مدون می توان به افزایش اشتغال در روستاها و جلوگیری از مهاجرت های روزافزون به شهرها کمک و از تخریب زیستگاه های طبیعی و مراتع پیشگیری کرد».

در سال های اخیر مباحث مربوط به حوزه گردشگری صرفا از دیدن آثار تاریخی و اماکن تفریحی فراتر رفته و از گردشگری کشاورزی، گردشگری سلامت و غیره هم نام برده می شود.

حمیدی در این باره می گوید: « امکان تلفیق گردشگری و طب دارویی یک قابلیت جدید است که می تواند در توسعه گردشگری استان و پذیرش گردشگران خارجی نیز سبب جذب سرمایه و هم توسعه فرصت های شغلی شود».

مدیر مرکز خدمات تخصصی تولید و فرآوری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان ادامه می دهد: « با توجه به ضرورت و اهمیت وجود مرکزی خاص درون استان با هدف محقق کردن این اهداف، مرکز خدمات تخصصی تولید و فراوری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان گلستان اقدام به ارائه طرح مورد نظر و پیگیری برای راه اندازی دهکده گیاهان دارویی کرده است. این دهکده در شهرستان گالیکش بوده که زیرساخت های آن توسط سازمان جهادکشاورزی تکمیل و برای بهره برداری به جهاددانشگاهی واگذار شده است. مساحت این دهکده در فاز نخست بیش از ۸ هکتار است و سرمایه گذاری انجام شده در آن بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال خواهد بود. هرچند فازهای توسعه ای نیز پیش بینی شده که در ادامه برنامه، اجرا خواهدشد».

وی می گوید: « با توجه به وجود اقلیم گوناگون، وجود زمین های مساعد کشاورزی، نیروی کار ارزان و امکان جذب گردشگر، توسعه کشت گیاهان دارویی ظرفیت بالایی در استان گلستان دارد و می تواند بستری برای ایجاد شغل پایدار و افزایش درآمد سرانه بویژه در بخش های روستایی شود. از طرفی امکان دسترسی به بازارهای آسیای میانه فرصت مطلوبی برای صادرات فراورده های گیاهان دارویی فراهم آورده است».

حمیدی هدف از ایجاد این دهکده را تکمیل زنجیره ارزش در بخش گیاهان دارویی عنوان می کند. به گفته وی این دهکده از چند بخش مختلف تشکیل شده که شامل مزرعه نمایشی الگویی، گلخانه های تولید نشای استاندارد در استان و سوله فرآوری است.

مزرعه نمایشی با هدف آموزش و ترویج گیاهان دارویی به کشاورزان و آشنایی آنان با این گیاهان در حال تکمیل است. پس از آشنایی کشاورزان با گیاهان دارویی، گلخانه ها نشای استاندارد مورد نیاز را برای کشاورزان تهیه کرده و برای کشت تحویل می دهند.

سوله فراوری موجود برای فرآوری اولیه گیاهان دارویی کشت شده در منطقه مورد استفاده قرار می گیرد. این سوله با هدف افزایش ارزش افزوده بر روی گیاهان دارویی و جلوگیری از خام فروشی گیاهان در حال احداث است.

انتهای پیام/۵۸۲/ ع