نشانه هایی آشکار از قدرت الهی
خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: در ادامه انتشار شرح آیات منتخب قرآن و در بیست ویکمین روز از ماه مبارک رمضان شرح و تفسیر آیات منتخب جزء ۲۱ قرآن کریم بر اساس تفسیر نور به همراه توضیحات حجت الاسلام محسن قرائتی تقدیم می شود.
آیه ۲۰ سوره مبارکه روم
«و من آیاته أن خلقکم من تراب ثم إذا أنتم بشر تنتشرون» و از نشانه های الهی آن است که شما را از خاکی (پست) آفرید، پس (به صورت) بشری به هر سوی پراکنده شدید.
شرح آیه ۲۰ سوره مبارکه روم توسط حجت الاسلام قرائتی
خلقت انسان از خاکی پست
در قرآن، یازده مورد تعبیر «و من آیاته» به کار رفته که هفت موردش در این سوره است. در آیه قبل، خروج مرده از زنده و بالعکس به طور کلی و سربسته مطرح شد و این آیه نمونه آن مطلب کلی است.
نشانه های آفرینش
۱- بهترین راه خداشناسی، تفکر در آفرینش است. «و من آیاته …»
۲- نشانه های الهی قابل شمارش نیست، آنچه گفته می شود اندکی از بسیار است. «من آیاته»
۳- در میان آفریده ها، انسان بارزترین آنهاست. (آیاتی که دربارهی نشانه های قدرت الهی است، از انسان شروع می شود.) «من آیاته أن خلقکم من تراب»
۴- خودشناسی، مقدمه خداشناسی است. «من آیاته أن خلقکم من تراب»
۵- منشأ وجودی همه انسان ها خاک است. (تفاخرهای بیارزش را کنار بگذاریم.) «من تراب»
۶- در خاک، حس و حرکت نیست، ولی در انسان هست و این، نشانه قدرت و عظمت پروردگار است. «خلقکم من تراب … تنتشرون»
آیه ۲۱ سوره مبارکه روم
«و من آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودة و رحمة إن فی ذلک لآیات لقوم یتفکرون» و از نشانه های او آن است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و میان شما و همسرانتان علاقه شدید و رحمت قرار داد؛ بی شک در این (نعمت الهی،) برای گروهی که می اندیشند نشانه های قطعی است.
شرح جزء ۲۱ قرآن توسط حجت الاسلام قرائتی
یاد خدا مایه آرامش روح
یاد خداوند مایه آرامش دل و روح است، «بذکر الله تطمئن القلوب»[۱] و همسر مایه آرامش جسم و روان. «أزواجا لتسکنوا إلیها»[۲]
همسر مایه آرامش جسم و روان
۱- آفرینش، هدفدار است. «خلق لکم»
۲- زن و مرد از یک جنس هستند. (بر خلاف پارهای عقاید خرافی و تحقیرآمیز که زن را موجودی پست تر یا از جنس دیگر می پندارند.) «من أنفسکم»
۳- همسر باید عامل آرامش باشد نه مایه تشنج و اضطراب. «لتسکنوا إلیها»
۴- هدف از ازدواج، تنها ارضای غریزه جنسی نیست، بلکه رسیدن به یک آرامش جسمی و روانی است. «لتسکنوا إلیها»
۵- نقش همسر، آرام بخشی است. «لتسکنوا إلیها»
۶- محبت، هدیه ای الهی است که با مال و مقام و زیبایی به دست نمی آید. «جعل» (مودت و رحمت، هدیه خدا به عروس و داماد است.)
۷- هر کس با هر عملی که آرامش و مودت و رحمت خانواده را خدشه دار کند، از مدار الهی خارج و در خط شیطان است. «جعل بینکم …»
۸- رابطه زن و مرد، باید بر اساس مودت و رحمت باشد. «مودة و رحمة» (مودت و رحمت، عامل بقا و تداوم آرامش در زندگی مشترک است.)
۹- مودت و رحمت، هر دو با هم کارساز است. (مودت بدون رحمت و خدمت، به سردی کشیده می شود و رحمت بدون مودت نیز دوام ندارد.) «مودة و رحمة»
۱۰- تنها اهل فکر می توانند به نقش سازندهی ازدواج پی ببرند. «لقوم یتفکرون»
آیه ۲۲ سوره مبارکه روم
«و من آیاته خلق السماوات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إن فی ذلک لآیات للعالمین» و از نشانه های الهی، آفرینش آسمان ها و زمین، و تفاوت زبان ها و رنگ های شماست؛ همانا در این امر برای دانشمندان نشانه هایی قطعی است.
نشانه هایی از قدرت الهی
۱- آفرینش آسمان ها و زمین، از نشانه های قدرت بی پایان الهی است. «و من آیاته خلق السماوات و الأرض»
۲- تفاوت نژادها و زبان ها، راهی برای خداشناسی است. «و من آیاته … اختلاف ألسنتکم و ألوانکم»
۳- هر زبانی برای خود ارزش و اصالت دارد و تغییر آن نه کمال است و نه لازم. (هیچ کس حق ندارد نژادها و زبان های دیگر را تحقیر نماید.) «و من آیاته … اختلاف ألسنتکم و ألوانکم»
۴- یکسان بودن شکل و رنگ همه انسان ها با ابتکار و نوآوری و بدیع بودن خداوند سازگار نیست. «و من آیاته اختلاف ألسنتکم …»
۵- انسان عالم و فهمیده، از اختلاف رنگ ها و زبان ها به معرفت الهی می رسد ولی جاهل، رنگ و زبان را وسیله تحقیر و تفاخر قرار می دهد. «للعالمین»
آیه ۲۳ سوره مبارکه روم
«و من آیاته منامکم باللیل و النهار و ابتغاؤکم من فضله إن فی ذلک لآیات لقوم یسمعون» و از نشانه های الهی، خوابیدن شما در شب و روز، و تلاش شما در کسب فضل پروردگار است؛ همانا در این امر برای گروهی که (حقایق را) می شنوند نشانه هایی قطعی است.
شرح جزء ۲۲ و ۲۳ سوره مبارکه روم توسط حجت الاسلام قرائتی
پیام هایی از آیه ۲۳ سوره مبارکه روم
۱- نعمت های الهی را ساده ننگیریم؛ خواب نیز یک نعمت بزرگ است. «و من آیاته منامکم»
۲- خواب، مقدمه تلاش است. «منامکم … و ابتغاؤکم»
۳- کار و تلاش برای کسب معاش، امری پسندیده و نشانه ای الهی است. «و من آیاته … ابتغاؤکم»
۴- اصل خواب برای شب است و خواب در روز، برای استراحت جزیی است. «منامکم باللیل و النهار»
۵- فضل الهی گسترده است ولی تلاش ما برای کسب آن لازم است. «ابتغاؤکم»
۶- نعمت هایی که دریافت می کنیم، به خاطر استحقاق نیست، بلکه لطف و فضل الهی است. «من فضله»
آیه ۲۴ سوره مبارکه روم
«و من آیاته یریکم البرق خوفا و طمعا و ینزل من السماء ماء فیحیی به الأرض بعد موتها إن فی ذلک لآیات لقوم یعقلون» و از نشانه های الهی آن است که برق (آسمان) را که مایه بیم و امید است به شما نشان می دهد و از آسمان، آبی می فرستد که زمین را بعد از مردنش زنده می کند، همانا در این امر برای گروهی که می اندیشند نشانه هایی قطعی است.
مصادیقی از نعمت های الهی
در این آیه و آیات قبل، چهار تعبیر به چشم می خورد: «یتفکرون»، «للعالمین»، «یسمعون» و «یعقلون». برای عملی شدن این چهار تعبیر، چهار مرحله طبیعی بیان شده است:
۱- انسان در آغاز، فکر می کند. «یتفکرون»
۲- سپس می فهمد و عالم می شود. «للعالمین»
۳- کسی که آگاه شد، حرف ها را با دقت گوش می دهد و نکته سنجی می کند. «یسمعون»
۴- در اثر شنیدن عمیق، به تعقل و اندیشیدن می رسد. «یعقلون»
پیام هایی از آیه ۲۴ سوره مبارکه روم
۱- بیم و امید، در کنار هم سازنده است. «خوفا و طمعا»
۲- برق آسمان، بارش و سبز شدن زمین تصادفی نیست، بلکه بر اساس یک برنامه دقیق و حساب شده است. «البرق … ینزل … فیحیی»
۳- نظام آفرینش، بر اساس اسباب و علل پایه ریزی شده است. «فیحیی به»
۴- پائیز و بهار، ریزش و رویش گیاهان، از نشانه های قدرت خداوند در آفرینش است. «فیحیی به الأرض بعد موتها»
۵- خداشناسی باید بر اساس علم و فکر و تعقل باشد. «لآیات لقوم یعقلون»
آیه ۲۵ سوره مبارکه روم
«و من آیاته أن تقوم السماء و الأرض بأمره ثم إذا دعاکم دعوة من الأرض إذا أنتم تخرجون» و از نشانه های الهی آن است که آسمان و زمین به فرمان او بر پاست؛ پس هرگاه شما را از زمین فرا خواند، ناگهان (از قبر) بیرون می آیید (و در صحنه قیامت حاضر شوید).
شرح آیات ۲۴ و ۲۵ سوره مبارکه روم توسط حجت الاسلام قرائتی
آفرینش انسان از خاک نشانه ای محکم از قدرت الهی
در این آیات، هم آفرینش انسان از خاک، نشانه قدرت الهی شمرده شد، «خلقکم من تراب» هم مرگ و خروج انسان از قبر. «من الأرض إذا أنتم تخرجون» خداوند در این آیه و پنج آیه قبل، پانزده مرتبه مردم را مخاطب قرار داده و نعمت های خود را برشمرده که این، یکی از شیوه های تبلیغ است.
پیام هایی از آیه ۲۵ سوره مبارکه روم
۱- استواری نظام آفرینش، نه تصادفی است و نه به دست دیگران، به اراده الهی است. «تقوم … بأمره»
۲- پیدایش معاد، با اراده و دعوت خداوند انجام می گیرد. «دعاکم دعوة»
۳- دعوت پیامبر خدا، مرده را زنده می کند، «ثم ادعهن یأتینک سعیا»[۳] تا چه رسد به دعوت الهی. «دعاکم دعوة من الأرض إذا أنتم تخرجون»
۴- ایمان به مبدأ، مقدمه ایمان به معاد است. کسی که نظام هستی را بر پا کرد، شما را نیز پس از مرگ زنده می کند. «تقوم السماء … إذا أنتم تخرجون»
۵- معاد، جسمانی است. «من الأرض … تخرجون»
۶- پیدایش معاد، دفعی است نه تدریجی. «إذا أنتم تخرجون»
پی نوشت ها
[۱] . رعد، ۲۸
[۲] . روم، ۲۱
[۳] . بقره، ۲۶۰
انتهای پیام/
آیه ۲۰ سوره مبارکه روم
«و من آیاته أن خلقکم من تراب ثم إذا أنتم بشر تنتشرون» و از نشانه های الهی آن است که شما را از خاکی (پست) آفرید، پس (به صورت) بشری به هر سوی پراکنده شدید.
شرح آیه ۲۰ سوره مبارکه روم توسط حجت الاسلام قرائتی
خلقت انسان از خاکی پست
در قرآن، یازده مورد تعبیر «و من آیاته» به کار رفته که هفت موردش در این سوره است. در آیه قبل، خروج مرده از زنده و بالعکس به طور کلی و سربسته مطرح شد و این آیه نمونه آن مطلب کلی است.
نشانه های آفرینش
۱- بهترین راه خداشناسی، تفکر در آفرینش است. «و من آیاته …»
۲- نشانه های الهی قابل شمارش نیست، آنچه گفته می شود اندکی از بسیار است. «من آیاته»
۳- در میان آفریده ها، انسان بارزترین آنهاست. (آیاتی که دربارهی نشانه های قدرت الهی است، از انسان شروع می شود.) «من آیاته أن خلقکم من تراب»
۴- خودشناسی، مقدمه خداشناسی است. «من آیاته أن خلقکم من تراب»
۵- منشأ وجودی همه انسان ها خاک است. (تفاخرهای بیارزش را کنار بگذاریم.) «من تراب»
۶- در خاک، حس و حرکت نیست، ولی در انسان هست و این، نشانه قدرت و عظمت پروردگار است. «خلقکم من تراب … تنتشرون»
آیه ۲۱ سوره مبارکه روم
«و من آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودة و رحمة إن فی ذلک لآیات لقوم یتفکرون» و از نشانه های او آن است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و میان شما و همسرانتان علاقه شدید و رحمت قرار داد؛ بی شک در این (نعمت الهی،) برای گروهی که می اندیشند نشانه های قطعی است.
شرح جزء ۲۱ قرآن توسط حجت الاسلام قرائتی
یاد خدا مایه آرامش روح
یاد خداوند مایه آرامش دل و روح است، «بذکر الله تطمئن القلوب»[۱] و همسر مایه آرامش جسم و روان. «أزواجا لتسکنوا إلیها»[۲]
همسر مایه آرامش جسم و روان
۱- آفرینش، هدفدار است. «خلق لکم»
۲- زن و مرد از یک جنس هستند. (بر خلاف پارهای عقاید خرافی و تحقیرآمیز که زن را موجودی پست تر یا از جنس دیگر می پندارند.) «من أنفسکم»
۳- همسر باید عامل آرامش باشد نه مایه تشنج و اضطراب. «لتسکنوا إلیها»
۴- هدف از ازدواج، تنها ارضای غریزه جنسی نیست، بلکه رسیدن به یک آرامش جسمی و روانی است. «لتسکنوا إلیها»
۵- نقش همسر، آرام بخشی است. «لتسکنوا إلیها»
۶- محبت، هدیه ای الهی است که با مال و مقام و زیبایی به دست نمی آید. «جعل» (مودت و رحمت، هدیه خدا به عروس و داماد است.)
۷- هر کس با هر عملی که آرامش و مودت و رحمت خانواده را خدشه دار کند، از مدار الهی خارج و در خط شیطان است. «جعل بینکم …»
۸- رابطه زن و مرد، باید بر اساس مودت و رحمت باشد. «مودة و رحمة» (مودت و رحمت، عامل بقا و تداوم آرامش در زندگی مشترک است.)
۹- مودت و رحمت، هر دو با هم کارساز است. (مودت بدون رحمت و خدمت، به سردی کشیده می شود و رحمت بدون مودت نیز دوام ندارد.) «مودة و رحمة»
۱۰- تنها اهل فکر می توانند به نقش سازندهی ازدواج پی ببرند. «لقوم یتفکرون»
آیه ۲۲ سوره مبارکه روم
«و من آیاته خلق السماوات و الأرض و اختلاف ألسنتکم و ألوانکم إن فی ذلک لآیات للعالمین» و از نشانه های الهی، آفرینش آسمان ها و زمین، و تفاوت زبان ها و رنگ های شماست؛ همانا در این امر برای دانشمندان نشانه هایی قطعی است.
نشانه هایی از قدرت الهی
۱- آفرینش آسمان ها و زمین، از نشانه های قدرت بی پایان الهی است. «و من آیاته خلق السماوات و الأرض»
۲- تفاوت نژادها و زبان ها، راهی برای خداشناسی است. «و من آیاته … اختلاف ألسنتکم و ألوانکم»
۳- هر زبانی برای خود ارزش و اصالت دارد و تغییر آن نه کمال است و نه لازم. (هیچ کس حق ندارد نژادها و زبان های دیگر را تحقیر نماید.) «و من آیاته … اختلاف ألسنتکم و ألوانکم»
۴- یکسان بودن شکل و رنگ همه انسان ها با ابتکار و نوآوری و بدیع بودن خداوند سازگار نیست. «و من آیاته اختلاف ألسنتکم …»
۵- انسان عالم و فهمیده، از اختلاف رنگ ها و زبان ها به معرفت الهی می رسد ولی جاهل، رنگ و زبان را وسیله تحقیر و تفاخر قرار می دهد. «للعالمین»
آیه ۲۳ سوره مبارکه روم
«و من آیاته منامکم باللیل و النهار و ابتغاؤکم من فضله إن فی ذلک لآیات لقوم یسمعون» و از نشانه های الهی، خوابیدن شما در شب و روز، و تلاش شما در کسب فضل پروردگار است؛ همانا در این امر برای گروهی که (حقایق را) می شنوند نشانه هایی قطعی است.
شرح جزء ۲۲ و ۲۳ سوره مبارکه روم توسط حجت الاسلام قرائتی
پیام هایی از آیه ۲۳ سوره مبارکه روم
۱- نعمت های الهی را ساده ننگیریم؛ خواب نیز یک نعمت بزرگ است. «و من آیاته منامکم»
۲- خواب، مقدمه تلاش است. «منامکم … و ابتغاؤکم»
۳- کار و تلاش برای کسب معاش، امری پسندیده و نشانه ای الهی است. «و من آیاته … ابتغاؤکم»
۴- اصل خواب برای شب است و خواب در روز، برای استراحت جزیی است. «منامکم باللیل و النهار»
۵- فضل الهی گسترده است ولی تلاش ما برای کسب آن لازم است. «ابتغاؤکم»
۶- نعمت هایی که دریافت می کنیم، به خاطر استحقاق نیست، بلکه لطف و فضل الهی است. «من فضله»
آیه ۲۴ سوره مبارکه روم
«و من آیاته یریکم البرق خوفا و طمعا و ینزل من السماء ماء فیحیی به الأرض بعد موتها إن فی ذلک لآیات لقوم یعقلون» و از نشانه های الهی آن است که برق (آسمان) را که مایه بیم و امید است به شما نشان می دهد و از آسمان، آبی می فرستد که زمین را بعد از مردنش زنده می کند، همانا در این امر برای گروهی که می اندیشند نشانه هایی قطعی است.
مصادیقی از نعمت های الهی
در این آیه و آیات قبل، چهار تعبیر به چشم می خورد: «یتفکرون»، «للعالمین»، «یسمعون» و «یعقلون». برای عملی شدن این چهار تعبیر، چهار مرحله طبیعی بیان شده است:
۱- انسان در آغاز، فکر می کند. «یتفکرون»
۲- سپس می فهمد و عالم می شود. «للعالمین»
۳- کسی که آگاه شد، حرف ها را با دقت گوش می دهد و نکته سنجی می کند. «یسمعون»
۴- در اثر شنیدن عمیق، به تعقل و اندیشیدن می رسد. «یعقلون»
پیام هایی از آیه ۲۴ سوره مبارکه روم
۱- بیم و امید، در کنار هم سازنده است. «خوفا و طمعا»
۲- برق آسمان، بارش و سبز شدن زمین تصادفی نیست، بلکه بر اساس یک برنامه دقیق و حساب شده است. «البرق … ینزل … فیحیی»
۳- نظام آفرینش، بر اساس اسباب و علل پایه ریزی شده است. «فیحیی به»
۴- پائیز و بهار، ریزش و رویش گیاهان، از نشانه های قدرت خداوند در آفرینش است. «فیحیی به الأرض بعد موتها»
۵- خداشناسی باید بر اساس علم و فکر و تعقل باشد. «لآیات لقوم یعقلون»
آیه ۲۵ سوره مبارکه روم
«و من آیاته أن تقوم السماء و الأرض بأمره ثم إذا دعاکم دعوة من الأرض إذا أنتم تخرجون» و از نشانه های الهی آن است که آسمان و زمین به فرمان او بر پاست؛ پس هرگاه شما را از زمین فرا خواند، ناگهان (از قبر) بیرون می آیید (و در صحنه قیامت حاضر شوید).
شرح آیات ۲۴ و ۲۵ سوره مبارکه روم توسط حجت الاسلام قرائتی
آفرینش انسان از خاک نشانه ای محکم از قدرت الهی
در این آیات، هم آفرینش انسان از خاک، نشانه قدرت الهی شمرده شد، «خلقکم من تراب» هم مرگ و خروج انسان از قبر. «من الأرض إذا أنتم تخرجون» خداوند در این آیه و پنج آیه قبل، پانزده مرتبه مردم را مخاطب قرار داده و نعمت های خود را برشمرده که این، یکی از شیوه های تبلیغ است.
پیام هایی از آیه ۲۵ سوره مبارکه روم
۱- استواری نظام آفرینش، نه تصادفی است و نه به دست دیگران، به اراده الهی است. «تقوم … بأمره»
۲- پیدایش معاد، با اراده و دعوت خداوند انجام می گیرد. «دعاکم دعوة»
۳- دعوت پیامبر خدا، مرده را زنده می کند، «ثم ادعهن یأتینک سعیا»[۳] تا چه رسد به دعوت الهی. «دعاکم دعوة من الأرض إذا أنتم تخرجون»
۴- ایمان به مبدأ، مقدمه ایمان به معاد است. کسی که نظام هستی را بر پا کرد، شما را نیز پس از مرگ زنده می کند. «تقوم السماء … إذا أنتم تخرجون»
۵- معاد، جسمانی است. «من الأرض … تخرجون»
۶- پیدایش معاد، دفعی است نه تدریجی. «إذا أنتم تخرجون»
پی نوشت ها
[۱] . رعد، ۲۸
[۲] . روم، ۲۱
[۳] . بقره، ۲۶۰
انتهای پیام/
پرسش و پاسخ در
نشانه هایی آشکار از قدرت الهی
گفتگو با هوش مصنوعی