فهرست مطالب- آموزه های صحیفه سجادیه

شرح دعای مکارم الاخلاق | ۱۱۷

دشمنی نزدیکان را چگونه به دوستی تبدیل کنیم؟

در این مسیر گاهی حتی خود فرد مرتکب خطایی نشده ولی به هر حال مورد بی مهری و کینه نزدیکان قرار گرفته است. در این موارد نیز دستور دین آن است که اگر با گذشت و جوان مردی، این عداوت قابل حل و فصل است، باید فرد چنین کند تا کدورت ها برطرف گردد، چه رسد به وقتی که یکی از عوامل دشمنی نزدیکان، سوء رفتار خود فرد باشد.

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۶

تهمت، مشتمل بر گناهان عدیده

گاهی از اوقات کسانی که به ما بدی می کنند، دشمن نیستند؛ بلکه دوست و اهل صلاح اند؛ اما به انسان سوء ظن پیدا می کنند. این هم از آفاتی است که در اجتماع وجود دارد. اهل بغی کسانی اند که ذاتا اهل ظلم و تعدی هستند؛ اما اهل صلاح ذاتا اهل ظلم نیستند؛ افراد خوبی هستند ؛ اما گاهی به هر دلیلی به انسان بدگمان می شوند.

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۵

سه راهکار اساسی برای درمان سوءظن| انواع تهمت

اگر کسی سخنی را بر ضد مؤمنی نقل کند و قصدش از آن، زشت کردن چهره او و از بین بردن وجهه اجتماعی اش باشد تا او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از ولایت و دوستی خود به سوی ولایت شیطان خارج می کند، (ولی) شیطان هم او را نمی پذیرد.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۳۲

صفت تواب از جمله صفات الهیه

بارالها، بر محمد و آل او رحمت فرست، همچنانکه به وسیله ی او، ما را [به راه حق] هدایت کردی و بر محمد و آل او رحمت فرست، هم چنان که به سبب او ما را [از جهل و ضلالت] رهایی بخشیدی و بر محمد و آل او رحمت فرست، آنچنان رحمتی که ما را در روز رستاخیز و در روز نیازمندی به تو شفاعت نماید.

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۴

زیان های اجتماعی سوءظن به مردم

زیان های فردی ناشی از سوء ظن، خود به تنهایی می تواند بر روی جامعه تأثیرات سوئی به جای بگذارد، چراکه جامعه از کنار هم قرار گرفتن آحاد مردم تشکیل می شود و بدین جهت بیماری و سلامت افراد، خواسته یا ناخواسته بر روی دیگران و محیط اجتماعی اثرگذار خواهد بود.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۳۱

توبه با تجلیات گوناگونش

پس چگونه انسان مجرم با تمام توجه به آن همه از گناهان و معاصی که اقرار کرده و می کند، توانایی این همه گفتار و تضرع از خود به درگاه خدا نشان دهد؟ انسان گنهکار شرمسار کجا و این چنین زبان آوری ها کجا؟

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۳

آثار و پیامدهای سوء ظن

سوء ظن به خود (نفس) اگر به حد افراط نرسد، می تواند آثار مثبت فراوانی از خود به جای بگذارد. اما اگر از حد اعتدال فراتر رود، باعث مرض وسواس می شود و یا زمینه ساز گناه بزرگی به نام یأس و ناامیدی می گردد که خود بستر مناسبی است برای ابتلا به گناهان دیگر و سقوط به ورطه هلاکت و شقاوت.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۳۰

بشارت در ضمن یک حکایت

امام(ع) در این قسمت از دعا، از خدا تقاضا می کند که با من به «فضل و کرم» معامله فرمای تا مورد عفوت واقع شوم و به طریق «عدل» از من حساب مکش که محکوم به عقوبتت می گردم.

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۲

عوامل و انگیزه های سوء ظن

گفتار و کرداری که از برادر دینی تو سر می زند تا آن جا که می توانی باید آن را بر نیکوترین وجه حمل کنی گر چه احتمال صحت مرجوح و ضعیف، و احتمال فساد و بدی راجح و قوی باشد، و حق نداری تجسس کنی، مگر آن که دلیل قطعی بر ثبوت آن پیدا شود.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۹

گناهان مخصوص قلب

مقصود از «خطرات» که جمع «خطرة» است آن چیزهایی است که در دل خطور می کند؛ خواه خطوری که بدون سابقه و ابتدائا به دل برسد یا مطالبی که سابقا آنها را می دانسته و مجددا به یاد آورده است و همین خاطره هاست که منشأ افعال انسان می گردد.

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۱

سوء ظن به مردم

مفهوم سوء ظن آن است که هرگاه کاری از کسی سر زند که قابل تفسیر صحیح و نادرست باشد آن را به صورت نادرستی تفسیر کنیم، مثلا هنگامی که مردی را با زن ناشناسی ببیند فکر کند آن زن نامحرم است و نیت آن ها ارتکاب اعمال خلاف می باشد …

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۸

جاهل بودن گناهکار

انسانی که بر اثر شکست در برابر شهوات، ترتیب اثر به علم و دانایی خود نداده و همچون نادان غیرآگاه از عواقب شوم یک کار، اقدام به آن کار نماید، در واقع او را در عداد عالمان نباید به حساب آورد و از زمره ی آگاهان نباید شمرد!

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۷

در وفای به توبه، امداد غیبی حق لازم است

هرگز شخص «تائب» نمی تواند تکیه به توبه و تصمیم و اراده ی خود نموده و خود را برای همیشه خلاص شده ی از دام و کمند شیطان و نفس اماره ی خویش بپندارد؛ بلکه علی الدوام باید در حال خوف و تضرع به درگاه خدا بوده و از او توفیق تحفظ از گناه و بقای بر حال توبه را مسئلت دارد …

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۱۰

سوء ظن به خود (نفس)

حسن ظن از کسی حقیقت و واقعیت دارد و از انسانی درست و صحیح است که خود را در برابر انتظار و توقعی که نسبت به احسان و نعمت و رحمت حق دارد وادار به طاعت و سپاس گزاری و انجام وظایف نماید و در عین این که پس از ایمان و عملش حسن ظن دارد، پیوسته از عذاب و قهر الهی و از عصیان و خلاف ترسناک باشد.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۶

فراموش کردن گناهان از شقاوت انسان است

فراموش کردن گناهان، از شقاوت انسان است و موجب گرفتاری ها در روز جزا به خصوص اگر با حقوق الناس توأم باشد و حقی از حقوق مالی یا عرضی مردم به تباهی کشیده شده باشد که تدارک آن در روز حساب بسی دشوارتر از تدارک دیگر معاصی خواهد بود …

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۵

شرط وفاداری بر توبه!

چه بسا اعمالی که در واقع موجب انحطاط روح آدمی و سبب دوری وی از خدا بوده و در گذشته ی عمر از وی صادر شده است، اما خود او توجه به آن نداشته و آنها را به صورت یک سلسله اعمال نیک انجام داده و احیانا مدتی مدید نیز اشتغال به آنها داشته است!

شرح دعای مکارم الاخلاق| ۱۰۹

سوء ظن به خداوند متعال

با توجه به معنای ذکر شده می توان از دعای امام علیه السلام چنین به دست آورد که حضرت از خداوند متعال تقاضا می کنند که بدبینی و عدم اطمینان افراد صالح و شایسته را در مورد من به اطمینان و ثقه تبدیل بفرما.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۴

گناهان باطن و گناهان ظاهر

آنان که به زنان پاکدامن نسبت زنا می دهند در حالتی که آنها زنان باایمان و بی خبر از آن نسبت می باشند، در دنیا و آخرت طرد و لعن شده [از رحمت حق] بوده و برای آنان شکنجه و عذابی بزرگ است.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۳

گناهان کوچک و گناهان بزرگ

اگر طغیان انسان را نسبت به عظمت و جلالت ساحت اقدس حضرت حق جل جلاله بسنجیم، مطلق عصیان انسان در محضر خدا گناه بزرگ و معصیت «کبیره» است، و درآن نظر اصلا «صغیره» مفهوم درستی ندارد و بلکه خود این تعبیر نیز در حد خود تصغیر مقام کبریای خداوندی محسوب گشته، معصیتی «کبیره» می باشد.

شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۲۲

هشدار از وسوسه های یأس آور شیطان

باید دانست که همین «یأس از رحمت حق» اعظم گناهان است و هیچ گناهی از جهت سد باب نجات به پای آن نمی رسد و لذا شیطان بی ایمان نیز پس از شکست خوردن از راه های دیگر، رو به این در آورده و از این طریق، آدمی را به شقاوت و بدبختی می کشاند.

https://hedayatgar.ir/fa/sajadiehsahifah