ایسنا/خراسان رضوی بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات مانند بکارگیری فناوری های نوین، تمامی بخش های اقتصادی را متاثر می سازد و به بیان دیگر تاثیر این فناوری ناشی از اهمیت و قدرت بالای آن ها به منزله یک عامل خارجی است که به طور جبری بر متغییرهای سازمان تاثیر می گذارد.

ناشران نیز به عنوان یک بنگاه اقتصادی، خواه ناخواه از این امتیاز رقابتی در بازار کسب و کار نشر بهره مند می شوند زیرا با وجود افزایش کاربران اینترنت، شبکه های اینترنتی و استفاده روزافزون از منابع الکترونیکی، دیر یا زود باید تسلیم این جبر فناورانه و با آن همپا شوند. محققان در پژوهشی با عنوان «تاثیر فناوری های اطلاعاتی بر چاپ و نشر کتاب در ایران از نگاه ناشران» آورده اند: «نشانه ها و شواهد موجود از کسب و کار ناشران ایرانی، حاکی از آن است که اگر ناشران ایرانی فعالیت های خود را بر بکارگیری فناوری های نوین اطلاعاتی متمرکز سازند، به مراتب عملکرد بهینه و متناسب با واقعیات فرهنگی و دانشی زمانه، خواهند داشت.»

در این پژوهش که توسط عبدالحسین فرج پهلو استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، داریوش مطلبی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام شهر ری، تهران و حسین اصغرنژاد دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده آمده است: «تاثیر فناوری های اطلاعاتی بر فرآیند نشر گسترده و متنوع بوده است. این تاثیرها منجربه تغییر ماهیت در حلقه های نشر یا حذف بعضی از آن ها شده است. کارکردها و مناسبات فرآیندی نشر تغییر یافته و به طور کل یا ماهیت فرآیند نشر را تغییر داده یا آن را کوتاه تر کرده و از سرعت، سهولت، دقت و کیفیت بالایی برخوردار شده است. بنابراین ناشران به استفاده از فناوری ها و تجربیات کسب شده در تولید فنی کتاب و مراحل چاپ آن، بر نقش و تاثیر برجسته این دسته فناوری ها تاکید داشتند.

محققان می گویند، در این رابطه، می توان به فناوری هایی مانند دستگاه های الکترونیکی و خودکار ایمیج ستروپلیت ستر که در مراحل پیش از چاپ و لیتوگرافی کاربرد دارند، دستگاه های مدرن چاپ مانند دستگاه چاپ چهار رنگ و سایر دستگاه های خودکار چاپ ریستوگرافی و دیجیتال با سرعت های بالا و همین طور تجهیزات مدرن برش و صحافی لیزری و مکانیزه اشاره کرد که به عقیده ناشران که در گفتار آنان انعکاس یافته، تحولات بنیادین را در چاپ به وجود آورده است که به طبع این تحولات، نشر کتاب از سرعت، دقت و چاپ با کیفیت بالا برخوردار شده است.

تجربیات ناشران در این خصوص نشانگر آن است که تحولات ناشی از ورود فناوری های نوین به این صنعت، دریچه های جدیدی فراروی حرفه نشر در به وجود آمدن زمینه ها و بسترهای تولید محصولات نوین می گشاید که پژوهشگر حاضر برای توصیف آن، با تکیه بر مفاهیم استخراج شده از اظهارات مصاحبه شوندگان، مفهوم «بسترهای نوین نشر» را انتخاب کرده است».

براساس این پژوهش: «امروزه در تحول فرآیندی نشر، اشکال نوینی را در نشر شاهد هستیم که از آن ها با عباراتی مانند پلتفرم یا بسترهای نشر یاد می شود. خودناشری، نشربنا بر نیاز، نشر بر خط، نشروبی، نشر اجتماعی، نشر موبایلی، نشر در شبکه و … از این دست بسترها هستند. با توجه به یافته ها و نتایج پژوهش و برای بهره مندی و استفاده بهینه ناشران از فناوری های نوین اطلاعاتی در صنعت نشر کتاب، پیشنهادهایی مطرح می شود.

بالابردن توانمندی های سازمانی با هدف به کارگیری و استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی، دیده شدن بسترهای نوین نشر در برنامه های ناشران و استفاده از ظرفیت های نشر رومیزی، نشربنا بر نیاز، نشر بر خط، نشر در شبکه، نشروبی و موبایلی را نیز می توان از جمله پیشنهادهایی برای فناوری های نوین اطلاعاتی در نظر گرفت.

همچنین، بسترسازی و ایجاد زیرساخت های لازم توسط ناشران به منظور استفاده از ظرفیت های فناوری های نوین اطلاعاتی برای تولید کتاب در اشکال غیرچاپی مانند کتاب های الکترونیکی، کتاب های گویا و چندرسانه ای ها و نیز سایر شکل های نشر الکترونیک است. ترویج استفاده درست و بهینه از ظرفیت فناوری های اطلاعاتی و قابلیت های آن در جهت بهبود کسب و کار نشر از جمله در تبلیغ، بازاریابی، توزیع و فروش محصولات نشر را می توان پیشنهادی برای فناوری های نوین اطلاعاتی دانست».

این پژوهش در مجله کتابداری و اطلاع رسانی منتشر شده است.

انتهای پیام