به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بحران اقتصادی و تورم، زندگی را برای میلیون ها خانوار فقیر و متوسط ترکیه دشوارتر کرده است. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) لیست جدیدی منتشر کرده که نشان می دهد که ترکیه یکی از ۱۰ کشور جهان است که مردمان آن، سالانه به طور میانگین بیشترین مقدار گندم را مصرف می کنند.

آمار و ارقام بازار ترکیه گویای این است که اقلام غذایی در ترکیه و در دو سال اخیر، بالاترین میزان تورم در دهه های اخیر را ثبت کرده اند. حالا که گوشت، لبنیات و میوه در ترکیه برای میلیون ها خانوار، از اقلام لوکس و تجملی به شمار می آیند، خرید نان خالی هم کار راحتی نیست. چرا که قیمت یک قرص نان معمولی ۲۲۰ گرمی، بسته به استان ها و محلات و مناطق شهری بین ۵ تا ۷ لیره در نوسان است.

پس از حمله روسیه به اوکراین، توجه به امنیت غذایی به ویژه گندم در راس برنامه های جهانی قرار گرفته است. اوکراین، یکی از تولیدکنندگان عمده غلات در جهان است و حمله روسیه باعث شد که قیمت ها در اغلب کشورهای دنیا، به سرعت افزایش یابد. امضای توافق نامه ای تحت نظارت سازمان ملل متحد با میانجیگری ترکیه برای حمل محصولات غلات، کشتی های بارگیری شده با غلات را قادر ساخت که بار دیگر از بنادر خارج شوند. با این حال، گندم و نان در ترکیه همچنان گران هستند.

ترکیه و افزایش قیمت چند برابری آرد

ترکیه نیز یکی از کشورهای واردکننده گندم است و حمله روسیه به اوکراین، بازار فروش گندم، آرد و نان را در این کشور به شدت تحت تاثیر قرار داد.

حالا در ترکیه کیسه آرد ۵۰ کیلوگرمی معمولی کمتر از هفتصد لیره یافت نمی شود و قیمت آردهای مخصصوص باقلاوا از کیسه ای ۱ هزار لیره هم فراتر می رود. از آنجایی که نرخ قبض گاز و برق نانوایی ها نیز بسیار بالا است، در نتیجه قیمت نان به شدت بالا رفته است. این در حالی است که تا همین دو سال پیش، یک کیسه آرد نهایتا ۲۰۰ لیره بود و یک قرص نان را هم می شد بین ۱ تا ۱ و نیم لیره خریداری کرد.

جایگاه ترکیه در لیست بالاترین مصرف گندم در جهان

ترکیه یکی از کشورهایی است که بیشترین مصرف گندم را در جهان دارد. بر اساس داده های سال ۲۰۱۹ سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو)، به طور میانگین، هر نفر در ترکیه سالانه ۱۶۹ کیلوگرم گندم و محصولات گندم را مصرف می کند. ترکیه در لیست مصرف گندم در جهان، رتبه هفتم جهان را به خود اختصاص داده است.

لیست فائو از این قرار است:

۱.کشور آفریقایی تونس سالانه ۱۹۹ کیلوگرم گندم برای هر نفر.

۲.ترکمنستان ۱۹۰ کیلوگرم.

۳.الجزایر ۱۸۲ کیلوگرم.

۴.جمهوری آذربایجان ۱۸۰ کیلوگرم.

۵.مراکش ۱۷۷ کیلوگرم.

۶.ازبکستان ۱۷۳ کیلوگرم.

۷.ترکیه ۱۶۹ کیلوگرم.

۸- افغانستان ۱۶۲ کیلوگرم.

۹.ایران ۱۵۶ کیلوگرم.

۱۰.مصر ۱۴۶ کیلوگرم.

۱۱.ایتالیا ۱۴۴ کیلوگرم (مصرف بالای ماکارونی).

۱۲.گرجستان ۱۳۹ کیلوگرم.

۱۳.روسیه ۱۳۸ کیلوگرم.

۱۴.تاجیکستان ۱۳۷ کیلوگرم.

۱۵.عراق ۱۳۶ کیلوگرم.

یکی از ابعاد جالب لیست مزبور این است که این اطلاعات نشان می دهد که مصرف گندم در کشورهای اروپایی کمتر است. فرانسه با مصرف ۱۲۰ کیلوگرم در بین ۱۸۰ کشور در رتبه ۲۶ قرار دارد. یونان همسایه بیخ گوش ترکیه با ۱۱۶ کیلوگرم در رتبه ۲۷ قرار دارد. انگلیس هم با میانگین ۱۱۱ کیلوگرم در رتبه ۳۵ قرار دارد، آلمان با ۸۸ کیلوگرم در رتبه ۶۵ قرار دارد. ارقام مزبور نشان می دهد که میانگین مصرف گندم در ترکیه تقریبا دو برابر آلمان است. همچنین در ایالات متحده آمریکا سالانه ۸۰ کیلوگرم گندم برای هر نفر مصرف می شود، اما این میزان در کشور پرجمعیت چین ۶۶ کیلوگرم است.

البته فائو در گزارش خود، به این نیز اشاره کرده که داده ها در واقع «مصرف گندم» نیست و این ارقام، عرضه یا فروش گندم را نشان می دهد. چرا که نمی توان «ضایعات مواد غذایی» را دقیقا محاسبه کرد. به عنوان مثال، دورریز و ضایعات نان در ترکیه، ارقام بالایی دارد اما از وقتی که نان گران شده، حجم دورریز نیز کم شده است.

خوشبختانه بین آمارهای فائو و آمار رسمی دولت ترکیه در مورد میانگین مصرف گندم، اختلاف نظر قابل توجهی وجود ندارد و سازمان آمار ترکیه (TUIK)، مصرف سرانه گندم در این کشور را در حد ۱۷۷ کیلوگرم در سال برآورده است.

گفته می شود که ترکیه در چند سال اخیر در میزان تولید گندم به خودکفایی ۹۷ درصدی رسیده بود اما حالا، بالا رفتن ناگهانی قیمت کود، گازوئیل، سموم و دستمزد کارگر و نوسانات ارزی و کاهش ارزش لیره در برابر دلار، موجب شده سطح زیر کشت کاهش پیدا کند و خودکفایی گندم ترکیه به رقمی نزدیک به ۸۷ درصد کاهش پیدا کند.

رقم واردات گندم در ترکیه از اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی تا اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی، به رقمی نزدیک به ۱۱ میلیون تن رسیده و کارشناسان معتقدند که بازگشت مجدد به خودکفایی در تولید گندم دشوار است.

ترکیه و پارادوکس نان ارزان، نان گران

یکی از سوالات مهم در مورد مصرف نان در ترکیه، این است: آیا مصرف بالای گندم صرفا دلیل فرهنگی – اجتماعی دارد یا دلیل اقتصادی؟

در پاسخ به این سوال باید گفت: جغرافیا، فرهنگ، ویژگی های مکتب تغذیه و آشپزی جوامع در کنار چند و چون وضعیت اقتصادی مردم، در بالا و پایین رفتن ارقام مربوط به مصرف گوشت، نان، برنج، ماهی، سبزیجات و لبنیات نقش مهمی دارند. به عنوان مثال، میانگین مصرف گندم در ترکیه، به مراتب بالاتر از چین، هندوستان و پاکستان است. اما مساله اینجاست که برنج برای این ۳ کشور پرجمعیت، غله گرانقیمتی نیست و آنان از دیرباز، بیشتر به برنج توجه کرده اند تا گندم.

اما در ترکیه، نان، هم به لحاظ فرهنگی و اجتماعی و هم از منظر اقتصادی و معیشتی، جایگاه مهم تری دارد. تناقض و پارادوکس این موضوع اینجاست که در هر حال، قیمت گندم و به تبع آن نرخ آرد، نان و دیگر محصولات غذایی گندم پایه در ترکیه پایین نمی آید. چرا که تا زمانی که آرد گندم ارزان بود، اسراف و دورریز، باعث می شد میزان مصرف گندم بالاتر برود. حالا هم که بحران اقتصادی موجب شده خرید بسیاری از اقلام غذایی برای مردم ترکیه ناممکن شود، مصرف نان بالاتر می رود و قطعا میزان دورریز آن نیز کمتر خواهد شد.

کاریکاتور بالا در روزنامه ینی آسیا منتشر شده و موضوع اصلی آن نان است. چندی پیش، یکی از تعاونی های تولید محصولات کشاورزی ترکیه اعلام کرد که با توجه به افزایش ناگهانی قیمت هندوانه و ناتوانی مردم در خرید هندوانه های سنگین، نوع جدیدی از این محصول را تولید و روانه بازار کرده که بسیار کوچک است و وزن پایینی دارد. در نتیجه همه مردم می توانند چنین هندوانه ای را بخرند و به خانه ببرند.

کاریکاتوریست ینی آسیا هم با الهام از این خبر اعلام کرده که باید «مینی نان» یا نان های کوچک مخصوص قشر فقیر و کم درآمد نیز تولید شود که اندازه آن نهایتا به اندازه یک قرص کوچک باشد!

انتهای پیام/