ایسنا/اصفهان نتایج یک پژوهش حاکی از این است که بهترین گزینه اصلاح مرتع، مدیریت چرای دام در مرتع است که در مراتع سمیرم موجب بهبود ترکیب و تولید گیاهان خوشخوراک منطقه شده و در نهایت به افزایش ظرفیت مرتع می انجامد.

انتخاب روش مناسب به منظور اصلاح مراتع، با توجه به درنظر گرفتن عوامل و معیارهای متعدد دشوار است. هدف اصلی اجرای عملیات اصلاح مرتع دستیابی به جامعه گیاهی ویژه ای است که گیاهان آن تولید قابل ملاحظه ای داشته، برای دام مغذی بوده، نسبت به چرا حالت ارتجاعی داشته است و سطح خاک را از فرسایش آبی و بادی حفظ کند.

در پژوهشی که توسط زهرا جعفری، حسین بشری و مسعود برهانی انجام شد، روشهای مختلف اصلاح مرتع در مراتع شهرستان سمیرم- استان اصفهان با استفاده از روش تحلیل تصمیمگیری چندمعیاره و مورد ارزیابی قرار گرفت.

به این منظور گزینه های رایج اصلاح مرتع در طرح های مرتعداری سمیرم شامل مدیریت چرای دام در مرتع، توسعه منابع آب، کپه کاری، قرق، ذخیره نزولات و بادام کاری، کوددهی و کشت مستقیم علوفه بر اساس معیارهای اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و محیطی و زیرمعیارهای هزینه، تعارض محلی، زمان پاسخ، اجرایی بودن روش، اشتغال، تولید علوفه و اثربخشی در فضای تصمیمگیری چند معیاره مورد ارزیابی قرار گرفتند. معیارهای مورد ارزیابی با استفاده از ۳۰ پرسشنامه که در اختیار متخصصان منابع طبیعی(شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی و کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری) قرار گرفت، به صورت حضوری و طبق روش لیکرت رتبه بندی شدند و سپس معیارها در هر گزینه اصلاحی در نرم افزارFacilitator از صفر تا یک وزندهی شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که در مراتع سمیرم مدیریت چرای دام، کپه کاری، قرق و کودپاشی از جمله مناسب ترین روش های اصلاحی هستند که به تنهایی و یا به شکل ترکیبی می توانند باعث اصلاح و احیای مراتع شوند. کشت مستقیم علوفه و روش های ذخیره نزولات از اولویت کمتری برخوردارند، چرا که در این گزینه ها خاک سطحی جابجا شده و دستکاری می شود که در برخی موارد باعث تغییرات نامناسبی در مرتع می شود.

مفهوم مدیریت چرا مبتنی بر تصمیم گیری است و اتخاذ تصمیم سودمند مستلزم شناخت درباره گونه های علوفه ای، واکنش حیوانات و روابط متقابل بین دام و مرتع است.

مدیریت چرای دام یک مفهوم عام است که به مواردی نظیر تنظیم فشار چرایی دام، زمان چرای دام (جلوگیری از چرای زودرس) و نحوه چرا (سیستم چرایی و دفعات چرا) بر می گردد. مدیریت چرای مناسب باعث افزایش ظرفیت مراتع شده که این امر در کوتاه مدت منافع چشمگیری برای دامداران به دنبال خواهد داشت و باعث تجدید حیات این عرصه ها می شود.

نتایج پژوهش «اولویت بندی روش های اصلاح مرتع با استفاده از روش تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره (مطالعه موردی: مراتع شهرستان سمیرم)» در شماره دوم مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی دانشگاه صنعتی اصفهان منتشر شد.

انتهای پیام