نگاهی به اشکال های گفتاری و نوشتاری امروز



ایسنا/قزوین درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته اند و نوشته اند و شنیده ایم و خوانده ایم؛ ولی کافی نیست. پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال ها، نمی تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد؛ بدین منظور بر آن شدیم تا برخی اشکال های رایج امروزی را که در گفتار و نوشتار مردم، فراوان دیده و شنیده می شود، یادآوری و اصلاح کنیم.

دکتر هادی انصاری، تحصیلکرده دکترای زبان و ادبیات فارسی، در مقاله خود با عنوان «درست بنویسیم و درست بخوانیم» که آن را در اختیار ایسنا قرار داده است، می نویسد: درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته اند و نوشته اند و شنیده ایم و خوانده ایم؛ ولی کافی نیست. پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال ها، نمی تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد و اگر هر روز هم یادآوری شود، تکراری نخواهد بود و تأثیرخود را خواهد گذاشت.

منجی / ناجی

منجی و ناجی هر دو از ریشه ی (نجا ینجو نجاة) است. این فعل در عربی معنی زیادی از جمله رستگاری دارد. ناجی اسم فاعل است (ثلاثی مجرد است و لازم) یعنی رستگار شده، رهاشده، رهیده، نجات یافته؛ مقابل هالک. منجی اسم فاعل ازباب (انجا) است (باب افعال است و متعدی) یعنی نجات بخش، نجات دهنده و رهایی بخش مقابل مهلک. گاهی به جای منجی، ناجی می گویند و می نویسند. با این توضیح باید گفت: امام زمان –عج- منجی ماست؛ نه ناجی ما.

مؤرخ / مورخ

مؤرخ از واژه هایی است که از همان ابتدا اشتباه تلفظ شده؛ یعنی به جای همزه، باحرف (و) خوانده شده است. مؤرخ اسم فاعل از باب تفعیل، از ریشه ی(أ ر خ) مصدرش در فارسی تاریخ خوانده می شود. واژه های مؤدب، مؤسس و مؤلف نیز چنینند یعنی همزه دارند و کرسی همزه شان (ؤ) است. این واژه باید مؤرخ نوشته و (م / أر/ رخ) خوانده شود؛ نه مو رخ.

مهیمن / مهیمن

مهیمن از ریشه ی هیمنه است. هیمنه در عربی به معنی آمین گفتن و مراقب کسی بودن است. امروزه به معنای هیبت و ابهت به کار می رود. مهیمن از صفات حضرت حق است؛ یعنی نگهدارنده و مراقب. گاهی به اشتباه، (مهیمن) می نویسند و می خوانند که نادرست است.

میلیون، میلیارد / ملیون، ملیارد

واژه های میلیون و میلیارد واژه های فرانسوی اند (million – milliard) در نوشتن آن به فارسی باید (ی) نوشته شود. گاهی با اشتباه، ملیون و ملیارد خوانده و نوشته می شود که نادرست است و باید میلیون ومیلیارد نوشته شوند.

انتهای پیام

پرسش و پاسخ در نگاهی به اشکال های گفتاری و نوشتاری امروز

گفتگو با هوش مصنوعی