سخنانی کوتاه و پرمحتوا از امام حسن مجتبی علیه السلام
۱- از امام حسن (ع) سؤال شد : زهد چیست ؟ فرمود : رغبت به تقوی و بی رغبتی به دنیا.
(تحف العقول ، ص ۲۲۷)

------------------------------------

۲- از امام حسن (ع) سؤال شد : مروت چیست ؟ فرمود : حفظ دین ، عزت نفس ، نرمش ، احسان ، پرداخت حقوق و اظ هار دوستی نسبت به مردم .
(تحف العقول ، ص ۲۲۷)

------------------------------------
۳- از امام حسن (ع) سؤال شد : کرم چیست ؟ فرمود : بخشش پیش از خواهش و اطعام در قحطی .
(تحف العقول ، ص ۲۲۷)
------------------------------------
۴. از امام حسن (ع) سؤال شد : بخل چیست ؟ فرمود : آنچه در کف داری شرف بدانی ، و آنچه انفاق کنی تلف شماری .
(تحف العقول ، ص ۲۲۷)

------------------------------------
۵.از امام حسن (ع) سؤال شد: بی نیازی چیست ؟ فرمود : رضایت نفس به آنچه برایش قسمت شده ، هر چند کم باشد .
(تحف العقول ، ص ۲۲۸)

------------------------------------
۶ . از امام حسن (ع) سؤال شد: فقر چیست ؟ فرمود : حرص به هر چیز .
(تحف العقول ، ص ۲۲۸)
------------------------------------
۷- از امام حسن (ع) سؤال شد: شرف چیست ؟ فرمود : موافقت با دوستان و حفظ همسایگان .
(تحف العقول ، ص ۲۲۸)
------------------------------------
۸- از امام حسن (ع) سؤال شد: پستی و ناکسی چیست ؟ فرمود : به خود رسیدن و بی اعتنایی به همسر .
(تحف العقول ، ص ۲۲۸)
------------------------------------
۹- پناهنده به خدا آسوده و محفوخ است ، و دشمنش ترسان و بی یاور
(تحف العقول ، ص ۲۲۹)
------------------------------------
۱۰- از خدا بر حذر باشید با زیادی یاد او ، و از خدا بترسید به وسیله تقوی ، و به خدا نزدیک شوید با طاعت ، به درستی که او نزدیک است و پاسخگو .
(تحف العقول ، ص ۲۲۹)

------------------------------------
۱۱.بزرگی کسانی که عظمت خدا را دانستند این است که تواضع کنند ، و عزت آنها که جلال خدا را شناختند این است که برایش زبونی کنند ، و سلامت آنها که دانستند خدا چه قدرتی دارد این است که به او تسلیم شوند .
(تحف العقول ، ص ۲۲۹)

------------------------------------
۱۲- بدانید که خدا شما را بیهوده نیافریده و سر خود رها نکرده ، مدت عمر شما را معین کرده ، و روزی شما را میانتان قسمت کرده ، تا هر خردمندی اندازه خود را بداند و بفهمد که هر چه برایش مقدر است به او می رسد ، و هر چه از او نیست به او نخواهد رسید ، خدا خرج دنیای شما را کفایت کرده و شما را برای پرستش فراغت بخشیده و به شکرگزاری تشویق کرده ، و ذکر و نماز را بر شما واجب کرده و تقوی را به شما سفارش کرده ، و آن را نهایت رضایت مندی خود مقرر ساخته .
(تحف العقول ، ص ۲۳۴)

------------------------------------
۱۳. ای بندگان خدا ، از خدا بپرهیزید ، و بدانید که هر کس از خدا بپرهیزد ، خداوند او را به خوبی از فتنه ها و آزمایشها برآورد و در کارش موفق سازد و راه حق را برایش آماده کند .
(تحف العقول ، ص ۲۳۴)
------------------------------------
۱۴- هیچ مردمی با هم مشورت نکند مگر اینکه به درستی هدایت شوند .
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
------------------------------------
۱۵- پستی و ناکسی این است که شکر نعمت نکنی .
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)

------------------------------------
۱۶- در طلب مانند شخص پیروز مکوش ، و مانند کسی که تسلیم شده به قدر اعتماد نکن چون به دنبال کسب و روزی رفتن سنت است ، و میانه روی در طلب روزی از عفت است ، و عفت مانع روزی نیست ، و حرص موجب زیادی رزق نیست . به درستی که روزی قسمت شده و حرص زدن ، موجب گناه می شود .
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
------------------------------------
۱۷- انسان تا وعده نداده ، آزاد است . اما وقتی وعده می دهد زیر بار مسؤولیت می رود ، و تا به وعده اش عمل نکند رها نخواهد شد .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
------------------------------------
۱۸- آن کس که بر حسن اختیار خداوند توکل و اعتماد کند ( و به قضا و قدر الهی خوشنود باشد ) آرزو نمی کند در غیر حالی باشد که خداوند برایش اختیار کرده است .
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
------------------------------------
۱۹.خیری که هیچ شری در آن نیست ، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت و ناگوار است .
(تحف العقول ، ص ۲۳۷)

------------------------------------
۲۰- آن حضرت - علیه السلام - به مردی که از بیماری شفا یافته بود ، فرمود : خدا یادت کرد پس یادش کن ، و از تو گذشت پس شکرش کن .
(تحف العقول ، ص ۲۳۷)
------------------------------------
۲۱. هر کس که پیوسته به مسجد رود یکی از این هشت فایده نصیبش شود :
آیه محکمه ، دست یابی به برادری سودمند ، دانشی تازه ، رحمتی مورد انتظار ، سخنی که او را به راه راست کشد یا او را از هلاکت برهاند ، ترک گناهان از شرم مردم و ترس از خدا .
(تحف العقول ، ص ۲۳۸)

------------------------------------
۲۲- به درستی که پر دیدترین دیده ها آن است که در خیر نفوذ کند ، و شنواترین گوشها آن است که تذکری را بشنود و از آن سود برد ، سالمترین دلها آن است که از شبه ها پاک باشد .
(تحف العقول ، ص ۲۳۸)
------------------------------------
۲۳- مردی به امام حسن - علیه السلام - عرض کرد : دختری دارم ، به نظر شما با چه کسی وصلت کنم . فرمود : با کسی که متقی و باایمان باشد .
چون اگر او را دوست بدارد ، مورد احترامش قرار می دهد ، و اگر از او نفرت داشته باشد ، به او ظ لم نمی کند.
(مستظ رف ، ج ۲ ، ص ۲۱۸)

------------------------------------
۲۴- به درستی که نعمت دنیا پایدار نیست ، نه از آسیبش آسودگی هست ، و نه از بدیهایش جلوگیری ، فریبی است حایل سعادت ، و تکیه گاهی است خمیده .
(تحف العقول ، ص ۲۳۹)
------------------------------------
۲۵- ای بندگان خدا از عبرتها پند گیرید ، و از اثر گذشتگان متوجه شوید ، و به وسیله نعمتها از نافرمانی خدا باز ایستید ، و از پندها سود برید .
(تحف العقول ، ص ۲۳۹)
------------------------------------
۲۶- به درستی که خداوند ماه رمضان را میدان مسابقه خلق خود ساخته تا به وسیله طاعتش به رضای او سبقت گیرند.
(تحف العقول ، ص ۲۳۹)
------------------------------------
۲۷. به خدا سوگند اگر پرده برگیرند ، معلوم می شود که نیکوکار مشغول کار نیک خود است و بدکار گرفتار بدکرداری خود.
(تحف العقول ، ص ۲۴۰)

------------------------------------
۲۸. ای پسرم با هیچکس برادری مکن تا بدانی کجا می رود و از کجا می آید و چه ریشه ای دارد ، پس چون خوب از حالش آگاه شدی و معاشرتش را پسندیدی با او برادری کن به شرط گذشت از لغزش و کمک در تنگی .
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
------------------------------------
۲۹. از آن حضرت سؤال شد : ترس چیست ؟ فرمود : دلیری بر دوست و گریز از دشمن .
(تحف العقول ، ص ۲۲۷)
------------------------------------
۳۰- ننگ کشیدن آسانتر از دوزخ رفتن است .
(تحف العقول ، ص ۲۳۷)

------------------------------------
۳۱- سفاهت ، به پستی گراییدن و با گمراهان نشستن است .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۵)
------------------------------------
۳۲. آن حضرت در وصف برادر ( دوست ) نیکوکارش فرمود : از همه مردم در چشم من بزرگتر بود و سر بزرگواری او در نظر من کوچکی دنیا در چشم او بود ، جهل و نادانی بر او تسلط نداشت ، اقدام نمی کرد مگر بعد از اطمینان به سودمند بودن آن . نه شکایتی داشت و نه خشم و دلتنگی .
بیشتر عمرش خاموش بود ، و چون لب به سخن می گشود بر همه گوینده ها چیره بود ، ضعیف و ناتوان می نمود ، اما هنگام نبرد شیری درنده بود . چون با دانشمندان می نشست به شنیدن شیفته تر بود تا گفتن .
به هنگام ضرورت سخن ، سکوت خود را می شکست . نمی گفت آنچه را عمل نمی کرد و عمل می کرد آنچه را نمی گفت ، چون در برابر دو کار قرار می گرفت که نمی دانست کدام خداپسندانه تر است آن را در نظر می گرفت که پسند نفسش نبود ، هیچکس را به خاطر کاری که می توان از آن عذری آورد سرزنش نمی کرد .
(تحف العقول ، ص ۲۳۷)

------------------------------------
۳۳. کسی که عقل ندارد ادب ندارد ، و کسی که همت ندارد مروت ندارد ، و کسی که دین ندارد حیا ندارد. و خردمندی موجب معاشرت نیکو با مردم است ، و به وسیله عقل سعادت هر دو عالم به دست می آید .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
------------------------------------
۳۴- تعجب می کنم از کسانیکه در غذای جسم خود فکر می کنند ولی در امور معنوی و غذای جان خویش تفکر نمی کنند. شکم را از طعام مضر حفظ می کنند ولی در روح و روان خویش افکار پلید و پستی را وارد می کنند.
(بحار الانوار، ج ۱ ، ص ۲۱۸)

بیشتر بخوانید: احادیث اخلاقی از امام حسن مجتبی علیه السلام

------------------------------------
۳۵.حضرت مجتبی - علیه الاسلام - بهترین جامه های خود را در موقع نماز می پوشید ، کسانی از آن حضرت سبب این کار را سؤال کردند ، در جواب فرمود : خداند جمیل است و جمال و زیبایی را دوست دارد به این جهت خود را در پیشگاه الهی زینت می کنم ، خداوند امر فرموده که با زینت های خود در مساجد حاضر شوید.
(تفسیر عیاشی ، ج ۲ ، ص ۱۴)

------------------------------------
۳۶- تنها چیزی که در این دنیای فانی ، باقی می ماند قرآن است ، پس قرآن را پیشوا و امام خود قرار دهید ، تا به راه راست و مستقیم هدایت شوید.
همانا محق ترین مردم به قرآن کسانی هستند که بدان عمل کنند اگر چه آن را حفظ نکرده باشند ، و دورترین افراد از قرآن کسانی هستند که به دستورات آن عمل نکنند گرچه قاری و خواننده آن باشند.
(ارشاد القلوب ، ص ۱۰۲)

https://www.beytoote.com/religious/ahadis-asal/short۲-speech۱-hassan.html