به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، تالاب ها به عنوان یکی از اکوسیستم های حیاتی کره زمین نقش مهمی در بقای گونه های گیاهی و جانوری ایفا می کنند و بسیاری از چرخه های حیات ارتباط مستقیمی با تالاب ها دارند و ۴۰ درصد ماهی ها در داخل تالاب ها زندگی می کنند.

تالاب ها همچنین به دلیل داشتن ذخایر منابع آبی از سیل، فرسایش خاک و همچنین ایجاد گرد و غبار محلی جلوگیری می کنند و در حفظ و ثبات اتمسفر نقش مهمی دارند.

بنابر نظر کارشناسان ارزش اقتصادی تالاب ها حدود ۱۰ برابر جنگل ها و ۲۰۰ برابر زمین های زراعی است یک تالاب در هر هکتار بین پنج هزار تا ۲۱ هزار دلار به انسان ها خدمات مستقیم و غیرمستقیم می دهد. به همین دلیل از بین رفتن تالاب ها خطراتی جدی برای گونه های گیاهی و جانوری وابسته به آن و جوامع محلی اطراف آن دارد. در استان همدان دو تالاب آق، گل و چم شور شرایط حادی دارند و خشک شده اند.

در این باره راضیه زندی پاک، کارشناس محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در همدان اظهارداشت: تالاب ها نقش مهمی در ایجاد و حفط چرخه طبیعت و بقای گونه های مختلف گیاهی و جانوری ایفا می کنند و یکی از مهمترین عملکرد تالاب ها این است که همانند یک سد طبیعی عمل می کنند و مانع از بروز سیل می شوند و همچنین به عنوان محل و منبع تغذیه زندگی پرندگان هستند.

وی بیان کرد: محیط های تالابی اکوسیستم هایی هستند که موجودات آبزی و گیاهان مختص به خودشان را دارند و در تصفیه آب و جذب دی اکسید کربن که یک گاز گلخانه ای مهم و عامل گرم شدن زمین است، نقش بسزایی را ایفا می کنند.

این دانشجوی دکترای محیط زیست با اشاره به وضعیت حاد دو تالاب چم شور و شیرین سو در استان همدان گفت: با از بین رفتن و خشک شدن تالاب ها بیابان زایی افزایش پیدا می کند و خسارات جبران ناپذیری به استان وارد می شود.

وی با بیان اینکه عدم فرهنگ سازی و آشنایی اهالی بومی اطراف تالاب ها یکی از دلایل خشکی آن ها است افزود: فعالیت های کشاورزی در حریم تالاب ها و استفاده از سموم و آفت کش ها که سبب ورود آلاینده ها به داخل تالاب ها می شوند و همچنین صید و شکار بی رویه در محیط های تالابی سبب تخریب و از بین رفتن تالاب ها می شود.

*طراحی برنامه جامع مدیریت تالاب آق گل

در ادامه مهدی صفی خانی در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در همدان اظهارداشت: استان همدان دارای ۳ تالاب طبیعی آق گل، چم شور و پیرسلمان و دارای ۲ تالاب سد دست ساز شیرین سو و آبشینه است.

وی با بیان اینکه تالاب آق گل و چم شور خشک شده اند، افزود: تالاب چشم شور واقع در شهرستان اسدآباد سالهاست که خشک شده اما دیگر تالاب این شهرستان به نام پیرسلمان احیا و در کل سال در آن آب جاری است، امسال تالاب آق گل هم که در مرز مشترک استان همدان و مرکزی قرار دارد به دلیل شرایط خشکسالی که در کشور حاکم است خشک شد.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان اظهار داشت: بهترین راهکار برای احیای تالاب ها استفاده از ظرفیت های موجود همه دستگاه ها است که می توانند دخیل و اثرگذار بر روی استفاده از منابع منطقه به لحاظ برداشت هایی که ممکن است اتفاق بیفتد باشند.

وی ادامه داد: به طور مثال در بحث کشاورزی نوع کشت و الگوی آبیاری را باید به گونه ای مدیریت کنند که کمترین استفاده از منابع زیرزمینی و سطحی را داشته باشیم یا در بخش منابع طبیعی با اجرای عملیات آبخیزداری و مرتعداری به مدیریت مصرف آب کمک کنند.

صفی خانی بیان کرد: سازمان محیط زیست در راستای حمایت از تالاب ها در خصوص مسائل فرهنگی، اجتماعی و همچنین ارتقای دانش جوامع محلی و ایجاد اتحاد بین دستگاه ها به سمت راهکاری عملی و طراحی برنامه جامع مدیریت تالاب ها رفته است که در تالاب آق گل این طرح کلید خورده و با حضور همه دستگاه های اداری مرتبط با موضوع تالاب و جوامع محلی در دو استان همدان و مرکزی دور هم جمع شدند و در کارگاه های متعددی که حدودا دو سال به طول انجامیده از تمام منظرهایی که می توان به احیای تالاب ها کمک کرد موضوع مورد بررسی قرار داده شده و نهایتا منجر به تدوین برنامه ای شد که آن برنامه چراغ راه همه دستگاه ها است.

وی تصریح کرد: این برنامه تحت عنوان برنامه جامع مدیریت تالاب آق گل در شورای برنامه ریزی استان همدان و مرکزی مصوب شده و به عنوان سند بالادستی محسوب می شود که می تواند تالاب را که احیا و مشکلاتش حل شود.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان افزود: قطعا با توجه به اینکه تصویب این سند اخیرا انجام شده و هم اکنون درصدد شروع و اجرای برنامه های آن هستیم باید به سمتی برویم که برنامه ها تک به تک اجرا بشود و هر دستگاه با اجرای برنامه های چندساله ای که برای آن تدوین شده به احیای تالاب کمک کند که قطعا انجام این فرایند نیاز به همکاری دو استان همدان و مرکزی است.

وی با اشاره به تغییرات اقلیمی افزود: شرایط اقلیمی در مدیریت تالاب ها بسیار موثرند و امیدواریم با حداقل بارندگی و نزولات جوی شاهد احیای تالاب باشیم.

صفی خانی اظهارداشت: بودجه احیای تالاب ها از معاونت دریایی سازمان محیط زیست تامین می شود و بنابر نیاز تالاب ها در مسائلی همچون کارهای سازه ای، لایه برداری و سایر کارهای اجرایی بودجه ای پیش بینی کرده اند.

*نقش جوامع محلی در حفاظت از تالاب ها

وی با اشاره به نقش مهم جوامع محلی در حفظ، نگهداری و احیای تالاب ها گفت: در هر برنامه ای که در دستگاه های اداری انجام می شود اگر همراهی و حضور جوامع محلی نباشد عملا کار بی نتیجه ای است و مردم محلی باید در زمینه اجرای برنامه در هر دستگاه همراه باشند.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان ادامه داد: به طور مثال در خصوص تغییر الگوی کشت باید جوامع محلی همراهی کنند و بستر همکاری و زمینه ساز اجرایی شدن ۱۰۰ درصد این برنامه جوامع محلی هستند.

*نقش مهم تالاب ها در کاهش گرد و غبار محلی

وی تشریح کرد: اولین قشر آسیب پذیر و سودبر از خشکی و احیای تالاب علاوه بر گونه های گیاهی و جانوری موجود در تالاب جوامع محلی هستند و اثرات تالاب ها بر روی روی سفره های آب زیرزمینی و بحث های آب و هوایی از جمله کنترل گردوغبارهای محلی و تعدیل اب و هوا بسیار قابل توجه است.

صفی خانی بیان کرد: تالاب ها با جذب گردشگر می توانند کمک موثری به بحث معیشت جوامع بومی کنند و اگر شرایط آب و هوایی مناطق اطراف تالاب مناسب نباشد جوامع مجبور به مهاجرت از آن می شوند پس نقش اهالی بومی بسیار مهم است و زندگی آنان تحت تاثیر تالاب است.

وی با اشاره به شرایط حاد تالاب چم شور شهرستان اسدآباد گفت: یکی از برنامه های آینده اداره کل محیط زیست تدوین برنامه مدونی در جهت احیای این تالاب است.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان اظهارداشت: سد تالاب های انسان ساز شیرین سو و آبشینه با توجه به اینکه عموما قابل مدیریت هستند و حجم آبی آن ها متغیر است در سرتاسر سال آب دارند و تبدیل به مکان عبور بسیاری از پرندگان مهاجر شده اند.

به گزارش تسنیم با توجه به نقش مهم تالاب ها در حفظ گونه های گیاهی و جانوری و ارزش های اقتصادی آن ضروری است که با اقداماتی موثر همچون ترویج فرهنگ حفاظت از تالاب توسط جوامع محلی به حفظ و نگه داری آنان کمک کرد.

انتهای پیام/۷۴۱/ش