92 ـ ليل ـ مكی ـ 21 آيه ـ 71 كلمه ـ 302 حرف

(معني): شب.

(علت نامگذاري):اولين آيه سوره كه به شب هنگامي كه جهان و انسانها را فرا مي گيرد سوگند خورده است. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 122 – جعفر شيخ الاسلامي.

(مأخذ نامگذاري):سوره ليل به معني شب،مأخذ نامگذاری آيه اول سوره است. دانستنيهای قرآن – ص 183 – مصطفي اسرار.

(نامهاي ديگر): ندارد.

(ترتيب نزول و جمع آوري سوره ليل):

به ترتيب جمع آوري،نود و دومين سوره است.

به ترتيب نزول،هشتمين سوره است كه بعد از سوره«اعلي»و قبل از سوره«فجر»نازل شده است.

(ترتيب آغاز و پايان سوره ليل):

آغاز:«وَ الَّيْلِ اِذا يَغْشي».

پايان:«اِلا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الاعْلي وَ لَسَوْفَ يَرْضي». آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 122 – جعفر شيخ الاسلامي.

سوره لیل جزء سوره هايي است كه با سوگند آغاز شده اند. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 21 – جعفر شيخ الاسلامي.

پرسشهای سوره ليل:

1ـ ليل به چه معني است؟ ليل به معناي شب است. پرسش و پاسخ هايي در شناخت تاريخ و علوم قرآني – ص 116 – دكتر مجيد معارف.

2- محتواي سوره ليل در رابطه با چه موضوعاتی می باشد؟

1- تقسيم مردم به دو گروه بعد از سه سوگند: انفاق كنندگان با تقوا كه پايان كارشان خوشبختي و سهولت و آرامش است و بخيلان منكر پاداش قيامت كه پايان كارشان:سختي و تنگي و بد بختي است.

2- هدايت همه در دست خداست.

3- انذار همگان از آتش فروزان دوزخ و بشارت به محفوظ ماندن نیکوکاران از آتش جهنم.

4- توصيه به انفاق مال در راه خدا. آشنايي با سوره هايي قرآن – ص 122 – جعفر شيخ الاسلامي.

5- اين سوره مردم را به دو گروه تقسيم مي كند: انفاق كنندگان با تقوي و بخيلاني كه منكر پاداش الهي هستند و پايان كار گروه اول را خوشبختي و آرامش و پايان كار گروه دوم را سختي و بد بختي مي شمرد. دانستنيهاي قرآن – ص 64 – مصطفي اسرار.

بیشتر بدانیم:

*- تعدادی از نظریات و رهنمودهای بزرگان دین در رابطه با عبارت مقدس بسم الله الرحمن الرحیم:

1- پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:هر که در ابتدای وضویش «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوید همه ی اعضایش از گناهان پاک میشود. (وسائل الشیعه ج. ۱ ص. ۳۹۸)

2. امام کاظم (علیه السلام) فرمودند: هر کس دچار کاری شود که غمگینش کند یا ناخوشایندی ناراحتش کند و او سرش را به سوی آسمان بلند کره و سه بار «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوید، خداوند گره از کارش بگشاید و غمش را بزداید. (مکارم الاخلاق ص. ۳۴۷)
3. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: هر کس «بسم الله الرحمن الرحیم» را قرائت کند خداوند به ازای هر حرف آن، چهار هزار حسنه برایش مینویسد و چهار هزار گناه از او پاک میکند و چهار هزار درجه او را بالا میبرد. (بحار ج. ۸۹ ص. ۲۵۸)
4. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمانید: هر کار با ارزشی که با «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز نشود به پایان نمیرسد و ناقص است. (بحارالانوار ج. ۷۳ ص. ۳۰۵)
5. امام باقر عليه ‏السلام : أَوَّلُ كُلِّ كِتَابٍ نَزَلَ مِنَ السَّمَاءِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- فَإِذَا قَرَأْتَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- فَلَا تُبَالِي أَلَّا تَسْتَعِيذَ وَ إِذَا قَرَأْتَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- سَتَرَتْكَ فِيمَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ. ابتداى هر كتابى كه از آسمان نازل شده، بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم است. هر گاه بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را قرائت كردى اشكالى ندارد كه استعاذه نكنى (نگويى كه پناه مى‏ برم به خدا) و هر گاه بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را تلاوت كردى، تو را از آنچه ميان آسمان و زمين است محفوظ مى‏دارد. كافى(ط-الاسلامیه) ج 3 ، ص 313 ، ح3
6. امام صادق عليه ‏السلام :اِحتَجِز مِنَ النّاسِ كُلِّهِم بـِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» و بـِ «قُلْ هُوَ اللّه‏ُ أحَدٌ» اِقرَأها عَن يَمينِكَ و عَن شِمالِكَ و مِن بَينِ يَدَيكَ و مِن خَلفِكَ و مِن فَوقِكَ و مِن تَحتِكَ؛ خود را از تمامى مردم با بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم و قل هو اللّه‏ احد حفظ كن. آن را از سمت راست و چپ و جلو و عقب و بالا و پايين بخوان. كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 624 ، ح 20
7. امام صادق علیه السلام :إذا تَوَضَّأَ أحَدُكُم و لَم يُسَمَّ كانَ لِلشَّيطانِ فى وُضوئِهِ شِركٌ و إن أكَلَ أو شَرِبَ أو لَبِسَ و كُلُّ شَى‏ءٍ صَنَعَهُ يَنبَغى أن يُسَمِّى عَلَيهِ فَإن لَم يَفعَل كانَ لِلشَّيطانِ فيهِ شِركٌ؛هر گاه يكى از شما وضو بگيرد و بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم نگويد. شيطان در آن شريك است و اگر غذا بخورد و آب بنوشد يا لباس بپوشد و هر كارى كه بايد نام خدا را بر آن جارى سازد، انجام دهد و چنين نكند، شيطان در آن شريك است. محاسن ص 433 ، ح 260
8. امام صادق علیه السلام :الْبَاءُ بَهَاءُ اللَّهِ وَ السِّينُ سَنَاءُ اللَّهِ وَ الْمِيمُ مَجْدُ اللَّهِ وَ رَوَى بَعْضُهُمْ الْمِيمُ مُلْكُ اللَّهِ وَ اللَّهُ إِلَهُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ الرَّحْمَنُ بِجَمِيعِ خَلْقِهِ وَ الرَّحِيمُ بِالْمُؤْمِنِينَ خَاصَّةً. باء (بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم) بهاء (روشنى) خدا و سين آن سناء (بزرگى) خدا و ميم آن مجد (عظمت) خدا، و اللّه‏ معبود همه چيز، رحمن مهربان به همه خلق، رحيم مهربان فقط به مؤمنان است.كافى(ط-الاسلامیه) ج 1، ص 114 ، ح 1 - محاسن ص 238 ، ح 213
9. امام علی عليه‏ السلام :قولوا عِندَ افتِتاحِ كُلِّ أَمرٍ صَغيرٍ أو عَظيمٍ: بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ؛ أَىْ أَستَعينُ عَلى هذَا الأَمرِ بِاللّه‏ِ الَّذى لا يَحِقُّ العِبادَةُ لِغَيرِهِ، المُغيثِ إذَ ا استُغيثَ، المُجيبِ إذا دُعىَ، الرَّحمنِ الَّذى يَرحَمُ بِبَسطِ الرِّزقِ عَلَينا، الرَّحيمِ بِنا فى أديانِنا و دُنيانا و آخِرَتِنا، خَفَّفَ عَلَينَا الدِّينَ و جَعَلَهُ سَهلاً خَفيفا، و هُوَ يَرحَمُنا بِتَمييزِنا مِن أعدائِهِ؛ هنگام آغاز هر كار كوچك و بزرگى بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگوييد. يعنى براى اين كار، از خدا مدد مى ‏جويم. خدايى كه جز او كسى سزاوار پرستش نيست. پناهگاه پناهجو و فريادرس فرياد خواه است. خداوند بخشنده ‏اى كه با گسترش روزى بر ما رحم مى‏ كند، مهربان به ما، در آيين و دنيا و آخرتمان. دين را بر ما آسان و سبك و سهل گرفت. و به ما رحم مى‏ كند با جدا كردن از دشمنانش. توحيد(صدوق) ص 232
10. امام حسن عسكرى عليه ‏السلام :عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ: ... وَ الجَهرُ بـِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ»؛نشانه‏ هاى مؤمن پنج چيز است: ... و بلند گفتن بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم.تهذيب الأحكام(تحقیق خرسان) ج 6 ، ص 52 ، ح 37
11. امام صادق عليه‏ السلام :اِغْلِقُوا أَبوابَ الْمَعصيَةِ بِالإْسْتِعاذَةِ وَ افْتَحُوا أبوابَ الطّاعَةِ بِالتَّسميَةِ ؛درهاى گناهان را با استعاذه (پناه بردن به خدا) ببنديد و درهاى طاعت را با بسم اللّه‏ گفتن بگشاييد.دعوات(راوندی) ص 52 ، ح 130
12. امام رضا عليه ‏السلام : مَعْنَى قَوْلِ الْقَائِلِ بِسْمِ اللَّهِ‏ أَيْ أَسِمُ عَلَى نَفْسِي سِمَةً مِنْ سِمَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هِيَ الْعِبَادَةُ معناى گفته كسى كه بسم اللّه‏ مى ‏گويد، يعنى نشانى از نشانه‏ هاى خداوند را بر خود مى ‏گذارم و آن عبادت است. توحيد(صدوق)، ص 229
13. امام رضا عليه‏ السلام :إنَّ بِسمِ اللّه‏ِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ أقرَبُ إلَى اسْمِ اللّه‏ِ الأْعظَمِ مِن سَوادِ الْعَينِ إلى بَياضِها؛
14. بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، به اسم اعظم نزديك‏تر است از سياهى چشم به سفيدى‏ اش.عيون أخبار الرضا ج 2 ، ص 5 ، ح 11
15. امام صادق عليه ‏السلام :اَلْبَسمَلَةُ تيجانُ. بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، تاج است. عوالم العلوم ص 751
16. امام صادق عليه ‏السلام :رُبَّمَا تَرَكَ بَعْضُ شِيعَتِنَا فِي افْتِتَاحِ أَمْرِهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- فَيَمْتَحِنُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَكْرُوهٍ لِيُنَبِّهَهُ عَلَى شُكْرِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ الثَّنَاءِ عَلَيْهِ وَ يَمْحَقَ عَنْهُ وَصْمَةَ تَقْصِيرِهِ عِنْدَ تَرْكِهِ قَوْلَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم‏ بسا كه يكى از شيعيان ما در آغاز كارى، بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم نمى‏گويد و به همين خاطر، خداوند، او را گرفتار چيزى ناخوشايند مى‏سازد تا به شكر و ثناى الهى متوجّه گردد و كوتاهى‏اش را در گفتن بسم اللّه‏، جبران كند .بحارالانوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 232 ، ح 14

17. امام صادق علیه السلام :الْبَاءُ بَهَاءُ اللَّهِ وَ السِّينُ سَنَاءُ اللَّهِ وَ الْمِيمُ مَجْدُ اللَّهِ وَ رَوَى بَعْضُهُمْ الْمِيمُ مُلْكُ اللَّهِ وَ اللَّهُ إِلَهُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ الرَّحْمَنُ بِجَمِيعِ خَلْقِهِ وَ الرَّحِيمُ بِالْمُؤْمِنِينَ خَاصَّةً.باء (بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم) بهاء (روشنى) خدا و سين آن سناء (بزرگى) خدا و ميم آن مجد (عظمت) خدا، و اللّه‏ معبود همه چيز، رحمن مهربان به همه خلق، رحيم مهربان فقط به مؤمنان است.كافى(ط-الاسلامیه) ج 1، ص 114 ، ح 1 - محاسن ص 238 ، ح 213

18. امام صادق علیه السلام :بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ اسْمُ اللّه‏ِ الأْكبَرِ أو قالَ الأْعظَمِ؛ بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، بزرگ‏ترين ـ اسم خداوند ـ يا با عظمت‏ ترين نام خداوند است.. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 90، ص 223 ، ح 1
19. امام صادق علیه السلام :لا تَدَعْ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ و إن كانَ بَعدَهُ شِعرٌ؛ بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را رها مكن حتى اگر بعدش شعر باشد.كافى(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 672 ، ح 1

20. امام صادق عليه ‏السلام :اِحتَجِز مِنَ النّاسِ كُلِّهِم بـِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» و بـِ «قُلْ هُوَ اللّه‏ُ أحَدٌ» اِقرَأها عَن يَمينِكَ و عَن شِمالِكَ و مِن بَينِ يَدَيكَ و مِن خَلفِكَ و مِن فَوقِكَ و مِن تَحتِكَ؛ خود را از تمامى مردم با بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم و قل هو اللّه‏ احد حفظ كن. آن را از سمت راست و چپ و جلو و عقب و بالا و پايين بخوان. كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 624 ، ح 20
21. امام كاظم عليه ‏السلام :سُئِلَ الكاظِمُ عليه‏ السلام : و أىُّ آيَةٍ أَعظَمُ فى كِتابِ اللّه‏ِ؟ فَقالَ: بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ؛ از امام كاظم عليه‏ السلام پرسيدند: كداميك از آيات كتاب خدا برتر و بزرگ‏تر است؟ فرمودند: بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 238 ، ح38

22. امام علی علیه السلام :ألا فَمَن قَرَأها (بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ) مُعتَقِدا لِمُوالاةِ مُحَمَّدٍ و آلِهِ الطَّيِّبِينَ مُنقادا لأَمرِها مُؤمِنا بِظاهِرِهِما و باطِنِهِما أعطاهُ اللّه‏ُ عَزَّ وَ جلَّ بِكُلِّ حَرفٍ مِنها حَسَنَةً كُلُّ واحِدَةٍ مِنها أفضَلُ مِنَ الدُّنْيا و ما فيها مِن أصنافِ أموالِها و خَيراتِها؛ هر كه بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را با اعتقاد و دوستى محمد و آل پاكش و با تسليم در برابر دستوراتشان و با ايمان به ظاهر و باطنش بخواند خداوند عزيز و جليل در مقابل هر حرف آن، چيزى برتر از دنيا و آنچه در آن است، از ثروت و خوبى‏ها را به او مى‏بخشد. عيون أخبار الرضا علیه السلام ج 1، ص 302

23. امام علی علیه السلام :بِسمِ اللّهِ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ و عَونٌ لِكُلِّ دَواءٍ؛ بسم اللّه‏، شفاى هر دردى و يارى كننده هر دارويى است. نزهة الناظر و تنبيه الخاطر ص 42

24. امام علی علیه السلام :مَنِ اسْتَمَعَ إلى قارى‏ءٍ يَقرَؤُها [بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ] كانَ لَهُ بِقَدرِ ما لِلْقارِئ؛ هر كس به صداى قارى ‏اى كه بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را قرائت مى ‏كند گوش دهد، براى او آن خواهد بود، كه براى قارى است. عيون أخبار الرضا علیه السلام ج 1 ، ص 302

25. امام علی علیه السلام :إنَّ الْعَبدَ إذا أرادَ أن يَقرَأَ أو يَعمَلَ عَمَلاً و يَقولُ... بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَإنَّهُ يُبارَكُ لَهُ فيهِ؛ هر بنده‏اى بخواهد چيزى بخواند يا كارى انجام دهد و بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگويد، در كارش بركت داده مى‏ شود. تفسير منتسب به امام حسن عسكرى عليه‏ السلام ص 25

26. پيامبر صلی الله علیه و آله :أُمَّتِي يَأْتُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُمْ يَقُولُونَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- فَتَثْقُلُ حَسَنَاتُهُمْ فِي الْمِيزَانِ فَيُقَالُ أَلَا مَا أراجح [أَرْجَحَ‏] مَوَازِينَ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله و سلم ) فَتَقُولُ الْأَنْبِيَاءُ (علیهمالسلام) إِنَّ ابْتِدَاءَ كَلَامِهِمْ ثَلَاثَةُ أَسْمَاءٍ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ لَوْ وُضِعَتْ فِي كِفَّةِ الْمِيزَانِ وَ وُضِعَتْ سَيِّئَاتُ الْخَلْقِ فِي كِفَّةٍ أُخْرَى لَرَجَحَتْ حَسَنَاتُهُم‏. امت من در روز قيامت مى ‏آيند در حالى كه بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم مى ‏گويند. آنگاه اعمال نيك آنها در ترازوى اعمال، سنگين مى ‏شود. گفته مى ‏شود: چه چيزى باعث شده كه ترازوى اعمال امّت محمد سنگين شود. پيامبران جواب مى ‏دهند: چون سخن ايشان به سه نام از نام‏ هاى پروردگار شروع مى ‏شود كه اگر در يك كفه ترازو قرار گيرد و گناهان مردم در كفه ديگر گزارده شود، حسنات آنها برترى مى ‏يابد. مجموعه ورام ج1، ص 32

27. پيامبر صلی الله علیه و آله :بسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ مِفتاحُ كُلِّ كِتابٍ؛ بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، كليد هر نوشته ‏اى است. مکاتیب الرسول ج 1 ، ص 56

28. پيامبر صلی الله علیه و آله :لَو قَرَأتَ بِسمِ اللّهِ تَحفَظُكَ الْمَلائِكَةُ إلَى الْجَنَّةِ و هُوَ شِفاءٌ مِن كُلِّ داءٍ؛ اگر بسم اللّه‏ را قرائت كنى، فرشتگان، تا بهشت تو را حفظ مى‏ كنند و آن شفاى هر دردى است. مستدرک الوسایل ج 4 ، ص 389 ، ح 4995
29. پيامبر صلی الله علیه و آله :إذا مَرَّ الْمُؤمِنُ عَلَى الصِّراطِ فَيَقولُ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ طَفِئَتْ لَهبُ النِّيرانِ وَ نَقولُ: جُز يا مُؤمِنُ فَإنَّ نورَكَ قَد أطفَأ لَهِبى؛ هنگامى كه مؤمن بر صراط مى‏گذرد، و مى‏گويد: بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم. ناگاه زبانه‏هاى آتش خاموش مى‏شود و مى‏گويد: اى مؤمن عبور كن زيرا نور تو آتش مرا خاموش كرد.جامع الاخبار(شعیری) ص 42

30. پيامبر صلی الله علیه و آله :مَن أرادَ أَنْ يُنجِيَهُ اللّه‏ُ مِنَ الزَّبانيَةِ التِّسعَةِ عَشَرَ فَلْيَقرَأْ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَإنَّها تِسعَةَ عَشَرَ حَرفا لِيَجعَلَ اللّهُ كُلَّ حَرفٍ مِنها جُنَّةً مِن واحدٍ مِنهُم؛ هر كس مى‏ خواهد خداوند او را از زبانيه (فرشتگان عذاب) نوزده‏گانه برهاند، بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را قرائت كند زيرا آن نوزده حرف است. تا خداوند هر حرف آن را سپرى در مقابل يكى از آن فرشتگان قرار دهد. مستدرک الوسایل ج 4 ، ص 387 ، ح 4989

31. پيامبر صلی الله علیه و آله: مَنْ حَزَنَهُ أَمْرٌ تَعَاطَاهُ فَقَالَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ-وَ هُوَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ يُقْبِلُ بِقَلْبِهِ إِلَيْهِ لَمْ يَنْفَكَّ مِنْ إِحْدَى اثْنَتَيْنِ إِمَّا بُلُوغِ حَاجَتِهِ فِي الدُّنْيَا وَ إِمَّا يُعَدُّ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ يُدَّخَرُ لَدَيْهِ- وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏ لِلْمُؤْمِنِين‏. هر كس كارى او را اندوهگين و به خود مشغول كند و او با اخلاص براى خدا بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگويد و با قلبش به سوى او رو كند، يكى از اين دو براى او خواهد بود: يا در دنيا به حاجتش مى‏رسد و يا حاجتش نزد پروردگار بوده و براى او ذخيره مى‏شود و آن براى مؤمنان ماندگارتر است. التوحيد(صدوق)، ص 232

32. پيامبر صلی الله علیه و آله :عَنِ اللّهِ جَلّ وَ عزَّ أنَّهُ قالَ: كُلُّ أمرٍ ذى بالٍ لَم يُذكَر فيهِ بِسمِ اللّهِ فَهُوَ أَبْتَرُ؛ از خداوند عزيز و جليل نقل كرده است كه فرمود: هر كار ارزشمندى كه در آن بسم اللّه‏ ذكر نشود ناقص است. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 73، ص 305

33. پيامبر صلی الله علیه و آله :مَن كَـتَبَ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَجَوَّدَهُ تَعظيما لِلّهِ غَفَرَ اللّهُ لَهُ؛ هر كس بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را براى بزرگداشت خداوند زيبا بنويسد، خداوند او را مى ‏بخشد. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 89، ص 35

34. پيامبر صلی الله علیه و آله :أنَّهُ إذا قالَ الْمُعَلِّمُ لِلصَّبىِّ قُل بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَقالَ الصَّبىُّ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ كَـتَبَ اللّه‏ُ بَراءَةً لِلصَّبِىِّ و بَراءَةً لأِبـَوَيهِ و بَراءَةً لِلمُعَلِّمِ؛ وقتى معلم به كودك بگويد: بگو بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم و كودك آن را تكرار كند خداوند براى كودك و پدر و مادرش و معلم، برائت از آتش در نظر خواهد گرفت. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 257

35. پيامبر صلی الله علیه و آله :مَنْ قَرَأ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ كَـتَبَ اللّهُ لَهُ بِكُلِّ حَرفٍ أربَعَةَ آلافٍ حَسَنَةً و مَحا عَنهُ أربَعَةَ آلافِ سَيِّـئَةٍ و رَفَعَ لَهُ أربَعَةَ آلافِ دَرَجَةٍ؛ هر كس بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را قرائت كند خداوند به ازاى هر حرفِ آن چهار هزار حسنه برايش مى‏نويسد و چهار هزار گناه از او پاك مى‏كند و چهار هزار درجه او را بالا مى‏برد.جامع الاخبار(شعیری) ص 42 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 258

36- پيامبر صلی الله علیه و آله :زَيـِّنوا مَوائِدَكُم بِالْبَقْلِ؛ فإِنَّها مَطرَدَةٌ لِلشَّياطينِ مَعَ التَّسميَةِ؛ سفره‏ هايتان را با سبزى، زينت دهيد ؛ زيرا سبزى با بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، شيطان را طرد مى ‏كند. طب النبی، ص 30

37. پيامبر صلی الله علیه و آله :اَلْعَبد... إِنْ قالَ فى أوَّلِّ وُضوئِهِ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ طَهُرَت أعضاؤُهُ كُلُّها مِنَ الذُّنوبِ؛ اگـر بنـده‏اى... در ابتداى وضويش، بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگويد همه اعضايش از گناهان پاك مى‏شود. تفسير منتسب به امام حسن عسكرى عليه‏ السلام ص 521 ، ح 319

38. پيامبر صلی الله علیه و آله :إِذَا قَالَ الْعَبْدُ عِنْدَ مَنَامِهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- يَقُولُ اللَّهُ مَلَائِكَتِي اكْتُبُوا نَفَسَهُ إِلَى الصَّبَاحِ. هر گاه بنده‏اى هنگام خوابش، بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگويد، خداوند به فرشتگان مى‏ گويد: به تعداد نفس‏هايش تا صبح برايش حسنه بنويسيد. بحار الانوار(ط-بیروت) ج 89 ، ص 258

39- پيامبر صلی الله علیه و آله :مَن رَفَعَ قِرطاسا مِنَ الأْرضِ مَكتوبا عَلَيهِ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ إجلالاً لِلّهِ و لاِسْمِهِ عَنْ أن يُداسَّ كانَ عِندَ اللّه‏ِ مِنَ الصِّدِّيقينَ و خُفِّفَ عَن والِدَيهِ و إن كانا مُشرِكَينِ؛ هر كس كاغذى را كه روى آن بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم نوشته شده است از روى زمين بردارد و اين كار براى بزرگداشت خداوند و جلوگيرى از اهانت به نام او باشد، نزد خداوند از صديقين به‏شمار مى‏رود و از بار گناه پدر و مادرش برداشته خواهد شد، حتى اگر مشرك باشند. مجموعه ورام ج 1 ، ص 32

39. پيامبر صلی الله علیه و آله :لا يُرَدُّ دُعاءٌ أَوَّلُهُ بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ؛ دعايى كه با بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم شروع شود، رد نمى‏ شود. الدعوات(راوندی) ص 52 ، ح 131

40. پيامبر صلی الله علیه و آله :اَلتَّسْميَةُ مِفْتاحُ الْوُضوءِ و مِفْتاحُ كُلِّ شَيءٍ؛ بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، كليد وضو و كليد هر چيزى است. مستدرك الوسائل ج1، ص 323
41. پيامبر صلی الله علیه و آله: إِذَا وُضِعَتِ الْمَائِدَةُ حَفَّتْهَا أَرْبَعَةُ آلَافِ مَلَكٍ فَإِذَا قَالَ الْعَبْدُ بِسْمِ اللَّهِ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ بَارَكَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فِي طَعَامِكُمْ ثُمَّ يَقُولُونَ لِلشَّيْطَانِ اخْرُجْ يَا فَاسِقُ لَا سُلْطَانَ لَكَ عَلَيْهِم‏. هرگاه سفره پهن مى‏ شود، چهار هزار فرشته در اطراف آن گرد مى ‏آيند. چون بنده بگويد: «بسم اللّه‏» فرشتگان مى ‏گويند: «خداوند، به غذايتان بركت دهد!» سپس به شيطان مى‏ گويند: «اى فاسق! بيرون شو. تو بر آنان، راه تسلّط ندارى».كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 292، ح 1

42. پيامبر صلی الله علیه و آله :قالَ اللّه‏ُ عَزَّ و َجَلَّ... اِذا قالَ العَبدُ: «بِسمِ اللّه‏ِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» قالَ اللّه‏ُ ـ جَلَّ جَلالُهُ ـ : بَدَاَ عَبدى بِاسمى، وَ حَقٌّ عَلَىَّ اَن اُتـَمِّمَ لَهُ اُمورَهُ و اُبارِكَ لَهُ فى اَحوالِهِ؛ خداوند می فرماید: «... هرگاه بنده بگويد: بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم، خداى متعال مى‏گويد: بنده من با نام من آغاز كرد. بر من است كه كارهايش را به انجام رسانم و او را در همه حال، بركت دهم». امالی(صدوق) ص 1774 - عيون اخبار الرضا ج 1 ، ص 300 ، ح 59

تدوین و تحقیق گل افشان گل محمدی