خبرگزاری مهر- گروه استان ها، صادق چگینی: چهارشنبه آخر سال و تحمیل هزینه های سنگین به بخش بهداشت و درمان، خانواده ها و عوارض ماندگار جراحت ها مانند نابینایی، قطع دست و پا، سبب شده است که در روزهای پایانی سال آموزش خانواده ها در اولویت کار برخی نهادها قرار گیرد و مخاطب اصلی برای کاهش این سوانح باشند.

خبرگزاری مهر در میزگردی با حضور مدیرکل مدیریت بحران استان، معاون عملیات آتش نشانی، مدیر مرکز مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی، رئیس اداره مطالعات معاونت اجتماعی نیروی انتظامی و معاون فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به بررسی راه حل پیشگیری و کاهش حوادث و آمارهای ثبت شده پرداخته است تا در حد امکان بتوان با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم زمینه جلوگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال را فراهم کرد.

قدیر موسی خانی معاون عملیات آتش نشانی قزوین و خدمات شهرداری قزوین معتقد است: باید در همه ایام سال فرهنگ سازی اتفاق بیفتد و موعد زمانی اسفند ماه برای پرداختن به موضوع چهارشنبه سوری کافی نیست، یکی از عواملی که می تواند در کاهش حوادث ناشی از مواد محترقه تأثیرگذار باشد خانواده ها هستند.

علی فخار سلیمانی مدیر مرکز مدیریت بحران علوم پزشکی قزوین هم می گوید: نداشتن متولی خاص برای مدیریت چهارشنبه آخر سال بزرگترین مانع در فرهنگ سازی است و در سال گذشته کهکیلویه و بویراحمد، تنها استانی بود که این ایام را بدون حوادث سپری کرد.

وی گفت: در سال گذشته بیش از ۱۱۷ نفر در استان قزوین آسیب دیدند و میانگین سنی آسیب دیدگان به زیر ۹ سال رسید، ۹۳ درصد سوانح مربوط به استفاده از

ترقه بود که ۶۱ درصد سوانح سوختگی را شامل می شد.

شهریار پرهیزگاری معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هم اظهار داشت: ارشاد به تنهایی نمی تواند در مدیریت فرهنگی نقشی ایفا کند زیرا میزان بودجه و امکانات و نیروی انسانی محدودی در اختیار دارد لذا باید سمن ها و گروه های فعال مردمی در این زمینه وارد کار شوند و در چارچوب قانون کار فرهنگی انجام دهند.

سرگرد حسین بختیاری رئیس اداره مطالعات معاونت اجتماعی نیروی انتظامی در قزوین هم معتقد است: چهارشنبه سوری دارای قدمتی دیرینه است و نیروی انتظامی در بخش پیشگیری اجتماعی و برخورد انتظامی به وظایف خود عمل می کند.

قدرت الله مهدیخانی رئیس اداره بحران استانداری قزوین هم می گوید: آموزش خانواده ها می تواند در فرهنگ سازی باشد تا بتوان در کاهش حوادث چهارشنبه آخر سال نقش مهمی ایفا کرد و به نتیجه رسید.

در بخش اول میزگرد، خبرگزاری مهر در خصوص حوادث چهارشنبه آخر سال و راه حل کاهش آسیب و حوادث با کارشناسان گفتگو شده است.

* در سال گذشته چه تعداد حادثه در چهارشنبه آخر سال در استان داشتیم؟

قدرت الله مهدیخانی اظهار داشت: متأسفانه آمار حوادث چهارشنبه آخر سال هر سال افزایش پیدا کرده به طوری که در سال ۹۳ تعداد افراد سانحه دیده ۶۴ نفر و در سال ۹۶ این تعداد به ۱۱۷ نفر افزایش پیدا کرد که به نظر می رسد نهادهای دولتی به تنهایی نمی توانند وضعیت را به نقطه مطلوبی که حادثه ای نداشته باشیم برسانند لذا خانواده ها باید در این خصوص مشارکت کنند و نهادهای حاکمیتی یک متولی یا اتاق فکر تشکیل دهند تا هر تصمیمی اتخاذ می شود سایر نهادها آن را اجرا کنند.

* برای فرهنگ سازی چه باید کرد؟

صدا و سیما می تواند با مخاطبان گسترده ای که دارد تبلیغات حرفه ای در خصوص کاهش حوادث انجام دهد، البته فضای مجازی و رسانه های مکتوب و خبرگزاری ها هم یکی دیگر از ابزارهای مؤثر در آگاه سازی مردم و خانواده ها محسوب می شوند که اگر از ظرفیت های رسانه ای استفاده کنیم و سایر نهادها هم در چارچوب قانون کار کنند می توان نسبت به کاهش حوادث در آینده امیدوار بود.

آیا گزارشی از وضعیت آمار حوادث سال های اخیر چهارشنبه سوری دارید؟

علی فخار سلیمانی معاون اورژانس استان قزوین گفت: در سال ۹۵ نسبت به سال گذشته ۱۲ درصد کاهش حوادث داشتیم اما در سال ۹۶ نسبت به سال قبل از آن با ۴۵ درصد افزایش حوادث چهارشنبه سوری در استان قزوین روبرو بودیم که در سال ۹۴ یک نفر کشته داشتیم و بیشترین حوادث طبق آمار ۴۱ درصد مردان بودند و بقیه سوانح مربوط به زنان و کودکان آسیب دیده است.

وی بیان کرد: بیشترین عضو آسیب دیده افراد شامل دست ۱۹ درصد، آسیب چشم ۶۹ درصد افراد مجروح است که بیشتر این افراد آسیب دیده کسانی بودند که از وسایل محترقه استفاده کرده و خودشان عامل انفجار بودند.

سلیمانی بیان کرد: ۳۰ درصد عابرین و رهگذران، یک درصد هم پرسنل پلیس و اورژانس در ردیف آسیب دیدگان بودند و بیشترین حوادث را استان تهران و آذربایجان شرقی و غربی به نام خود ثبت کردند و استان های لرستان، هرمزگان، چهارمحال و بختیاری با ۲ مصدوم و استان کهکیلویه و بویراحمد هم بدون حادثه بودند.

معاون مرکز فوریت های پزشکی استان قزوین یادآور شد: ۶۳ درصد سوانح مربوط به سوختگی و ۹۳ درصد عامل آسیب دیدگی استفاده از ترقه بوده است.

* چه راهکاری برای کاهش حوادث پیشنهاد می کنید؟

از اوایل دی ماه موضوع حوادث چهارشنبه آخر سال را در دستور کار قرار داده ایم و در برنامه ها تمرکز روی خانواده ها، مدارس و برگزاری کلاس های حضوری و چهره به چهره است که در این راستا هماهنگی با سپاه و حوزه های علمیه انجام شده، سال گذشته وزارت بهداشت کمپین «نه به چهارشنبه سوری» راه انداخت و افراد آسیب دیده را در معرض دید قرار داد تا هشداری برای مردم باشد تا به سوی این حوادث نروند که به نظر می رسد، اگر بتوانیم از افراد آسیب دیده سال های گذشته با مصاحبه و فیلم و عکس در فضای مجازی و رسانه استفاده کنیم بخشی از مخاطرات را به مردم گوشزد کرده ایم.

وی اضافه کرد: برگزاری برنامه های مختلف هنری مانند موسیقی، جشن های مختلف با حفظ چارچوب شئونات مذهبی و شرعی در این روز به صورت متمرکز هم می تواند در کاهش سوانح این روز مؤثر باشد.

* چرا همه ساله شاهد حوادث چهارشنبه سوری هستیم؟

قدیر موسی خانی معاون عملیات آتش نشانی شهرداری قزوین گفت: فرهنگ سازی و آگاهی بخشی باید در همه ایام سال صورت گیرد و لازم است علل بروز حوادث را ریشه یابی کرده و یک متولی یا اتاق تصمیم سازی و اتاق فکر برای مدیریت کاهش سوانح داشته باشیم که تصمیمات آن برای سایرین لازم الاجرا باشد تا به صورت جزیره ای عمل نشود، در اسفند ماه نمی شود فرهنگ سازی کرد زیرا فرصتی نیست و باید سنت های پسندیده چهارشنبه آخر سال مانند کمک به نیازمندان و جمع شدن خانواده ها دور هم و صله رحم را دوباره احیا کرد تا از حوادث دور شویم.

وی بیان کرد: این روزها مواد محترقه زیادی از چین وارد می شود و کسی پاسخگو نیست که سود میلیاردی این مواد حادثه ساز به جیب چه کسانی می رود؟ هیچ ترقه ای بی خطر نیست، در حادثه پلاسکو مردم احساس همدردی کردند و هزینه مواد محترقه را به خانواده های نیازمند دادند، گل و شیرینی برای پرسنل آتش نشانی آوردند و به نوعی ابراز همدردی کردند، در آن سال همه ظرفیت ها به میدان آمد و کاهش حوادث را شاهد بودیم.

* در کاهش حوادث چهارشنبه سوری چه نهادی می تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد؟

موسی خانی تصریح کرد: نداشتن متولی برای مدیریت چهارشنبه سوری دغدغه بزرگی برای فرهنگ سازی است اما در کنار رسانه و همه ابزارها هیچ نهادی به اندازه خانواده نمی تواند در کنترل حوادث تأثیرگذار باشد.

وی اضافه کرد: آگاهی بخشی به خانواده ها و کنترل رفتار فرزندان در این ایام می تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد و از حوادث بکاهد.

* وظیفه نیروی انتظامی در این ایام چیست؟

سرگرد حسین بختیاری بختیاری، رئیس اداره مطالعات معاونت اجتماعی نیروی انتظامی گفت: نیروی انتظامی در حوزه پیشگیری اجتماعی قانون محدودیتی در نظر نگرفته است اما برای اقدام انتظامی ابتدا می توان فرهنگ سازی و اقدام اجتماعی کرد سپس طبق ماده ۶۱۸ با کسانی که با هیاهو و جنجال آسایش و امنیت مردم را به خطر می اندازند و یا مخدوش می کنند نیروی انتظامی می تواند طبق قانون با آنها برخورد کند، برای کار انتظامی به مشارکت مردم نیاز داریم، نیروی انتظامی در برخوردهای خود و آموزش یا پیشگیری اولویت های مختلفی دارد و طبق آن لزوم فوریت را ارزیابی و اقدام می کند.

وی بیان کرد: مردم می توانند عوامل توزیع کننده مواد محترقه را شناسایی کرده و به پلیس گزارش دهند، جلساتی با اصنافی که ابزار تولید مواد منفجره را عرضه می کنند برگزار شده و از آنها خواسته ایم به هیچ عنوان این مواد را در اختیار سود جویان قرار ندهند.

بختیاری تصریح کرد: یکی از بزرگترین معضلات چهارشنبه سوری، تولید خانگی مواد منفجره و آتش زا بوده که نیروی انتظامی نمی تواند به تنهایی با این مشکل برخورد کند.

چرا نیروی انتظامی علیرغم محدودیت قانونی در پیشگیری از جرم وارد کار فرهنگی شده است؟

بختیاری تصریح کرد: بسیاری از حوادث به دلیل نا آگاهی از قوانین است و افراد از عواقب کار خود آگاه نیستند و برای اینکه هزینه های انتظامی کاهش پیدا کند ناچار به مشارکت در آموزش و فرهنگ سازی هستیم.

* برای فرهنگ سازی و کاهش حوادث چهار شنبه سوری چه راهکاری دارید؟

شهریار پرهیزگاری معاون فرهنگی اداره ارشاد اسلامی استان قزوین گفت: از سمن ها و تشکلهای مردم نهاد انتظار داریم در این حوزه وارد شوند و با دریافت مجوز لازم برای فرهنگ سازی و کاهش سوانح چهارشنبه آخر سال با مسئولان و دستگاه های متولی همکاری کنند تا شاهد حوادث کمتری باشیم.

وی افزود: با کمک سمن ها می توان در چند نقطه شهر برنامه های شاد و متنوع در چارچوب قانون برگزار کرد اما به نظر می رسد نداشتن متولی یکی از مشکلات اصلی چهارشنبه آخر سال است و هر نهادی به صورت جزیره ای عمل می کند البته من هم با دیدگاه های سایر میهمانان میزگرد موافقم که یک اتاق فکری متشکل از نهادهای مختلف و سازمان های دخیل شکل بگیرد و خروجی دستورات برای زیر مجموعه ها و نهادها قابل اجرا باشد.

پرهیزگاری تصریح کرد: با نگاه کارشناسی می توانیم به سمت کاهش آسیب های در چهارشنبه آخر سال پیش برویم. باید توجه کنیم و ببینیم چرا در مراسم مختلف هزاران بلکه میلیون ها نفر به خیابان ها می آیند و کمترین حادثه رخ نمی دهد چرا در مراسم چهارشنبه سوری که از جنس همان مردم حضور دارند باید شاهد حوادث ناگواری باشیم که هزینه های سنگینی را به جامعه و خانواده ها تحمیل کند و لازم است بررسی کنیم چه اتفاقی می افتد که این حوادث رقم می خورد باید کارشناسی کنیم و با یک نهاد متولی در این باره کار نظارت و هدایت انجام شود.

وی بیان کرد: با توجه به حساسیت چهارشنبه آخر سال و استفاده از مواد محترقه که همه ساله با کشته و مجروح شدن شهروندان هزینه های فراوان اجتماعی به کشور و خانواده ها، تحمیل می شود با تشکیل ستاد مدیریت چهارشنبه سوری، متشکل از نیروی انتظامی، قوه قضائیه، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، آتش نشانی، علوم پزشکی، اورژانس برای کاهش حوادث و سوانح اقدام کرد.

سخن پایانی:

با جمع بندی دیدگاه های ارائه شده از سوی کارشناسان و مسئولان استان به نظر می رسد برای کاهش سوانح در چهارشنبه آخر سال پیشنهاد می شود برنامه های مفرح و شاد توسط شهرداری با رعایت موازین شرعی و قانونی در چند نقطه شهر برگزار شود و با راه اندازی نمایشگاه خیابانی در معابر پر رفت و آمد با موضوع عکس و تصویر از آسیب دیدگان مواد محترقه، تشکیل شورایی در سطح استان برای برگزاری هرچه باشکوه تر جشن چهارشنبه سوزی، استفاده از ظرفیت رسانه ها برای آگاهی بخشی به مردم و آموزش همگانی بتوان در کاهش آسیب ها نقش مؤثری ایفا کرد.

امید است با نظارت بیشتر خانواده ها بر رفتار فرزندان نوجوان و جوان و مشاوره و تذکر لازم به آنها بتوان روزهای پایانی سال را بدون حادثه سپری کرد.

بخش دوم میزگرد در روزهای آینده منتشر می شود.