آیه ۱۸ سوره زمر؛ الگویی اجتماعی برای ساختن جامعه ای آگاه



خبرگزاری مهر، گروه استان ها؛ قرآن کریم، کتاب هدایت و راهنمایی برای تمامی انسان هاست که در سی جزءخود، آیه به آیه، سرشار از حکمت، برکت و درس هایی ارزشمند برای فرد و جامعه است. هر کلمه و حتی هر حرف آن حامل پیامی است که می تواند مسیر زندگی را روشن کند و انسان را به سوی سعادت دنیا و آخرت هدایت کند.

اگر جامعه ای بخواهد مسیر پیشرفت، آرامش و عدالت را طی کند، باید فرهنگ تفکر، شنیدن فعال و انتخاب آگاهانه را در خود نهادینه کند و باید اذعان کرد آیه ۱۸ سوره زمر نه تنها راهنمای فردی برای رشد معنوی، بلکه الگویی اجتماعی برای ساختن جامعه ای آگاه، منصف و پیشرو است.

استاد دانشگاه و حوزه در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص تفسیر آیه ۱۸ سوره زمر اظهار کرد: آیه منتخب روز بیست و سوم ماه رمضان در نهضت ملی زندگی با آیه ها فرصتی است تا بار دیگر به عمق معانی قرآن توجه کنیم و از آن الهام بگیریم، این آیه، مانند دیگر آیات الهی، نه تنها راهی برای تقویت ایمان و رشد معنوی فردی است، بلکه می تواند بنیانی برای اصلاح و پیشرفت جامعه باشد و اگر انسان ها و جوامع به مفاهیم این کتاب آسمانی عمل کنند، مسیر زندگی آن ها آگاهانه تر، عادلانه تر و سرشار از آرامش خواهد بود.

حجت الاسلام سید احمد غفاری گفت: آیه ۱۸ سوره زمر پیامی عمیق و کاربردی برای جامعه دارد: «بشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه»؛ یعنی بندگانی که با دقت به سخنان مختلف گوش می دهند و از میان آن ها بهترین را انتخاب می کنندو اگر این پیام در جامعه عملی شود، فرهنگ گفت وگو جایگزین تعصب و ناتوانی در شنیدن نظرات مخالف می شود. مردم یاد می گیرند که به دیدگاه های مختلف گوش دهند، آن ها را تحلیل کنند و بهترین را برگزینندو به طور حتم این امر موجب کاهش تنش های اجتماعی، افزایش همدلی و شکل گیری گفت وگوی سالم خواهد شد.

وی افزود: در حوزه تصمیم گیری های اجتماعی نیز، این آیه باعث می شود که مردم از سطحی نگری و تقلید کورکورانه فاصله بگیرند و فراد اهل تحقیق و تفکر، انتخاب های آگاهانه تری در سیاست، مدیریت و فرهنگ خواهند داشت و از تأثیرپذیری بی چون وچرا از رسانه ها و تبلیغات نادرست در امان می مانند. این پژوهشگر دینی بیان کرد: همچنین، گسترش تعقل و انتخاب آگاهانه، مانع از رشد افراط گرایی و تعصبات کور می شود. بسیاری از درگیری های فکری و اجتماعی نتیجه ناتوانی در پذیرش دیدگاه های متفاوت است، در حالی که این آیه مردم را به بررسی و انتخاب آگاهانه دعوت می کند، نه واکنش های احساسی.

حجت الاسلام غفاری گفت: این نگاه تأثیر عمیقی در پیشرفت علمی و فرهنگی جامعه نیز دارد. افرادی که به این پیام الهی عمل می کنند، در مسائل علمی نیز به دنبال بهترین نظریات و روش ها هستند. چنین نگرشی جامعه را از جمود فکری و تقلید بی چون وچرا دور کرده و مسیر رشد و نوآوری را هموار می کند.

وی افزود: از سوی دیگر، انتخاب بهترین مسیر در زندگی فردی و اجتماعی، مسئولیت پذیری را تقویت می کند همچنین کارمندان در انجام وظایف، والدین در تربیت فرزندان، و جوانان در انتخاب سبک زندگی، تصمیم هایی بر پایه تفکر و خرد خواهند گرفت که تأثیری مثبت بر جامعه دارد.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه این آیه یکی از اصول اساسی تفکر و انتخاب آگاهانه را بیان می کند، افزود: خداوند در این آیه بندگانی را بشارت می دهد که با دقت به سخنان مختلف گوش می سپارند و در نهایت، بهترین آن را انتخاب کرده و به آن عمل می کنند و این گروه از انسان ها، کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده و از صاحبان خرد به شمار می آیند.

وی در توضیح عبارت «بشر عباد» اظهار کرد: واژه «بشارت» در قرآن همواره همراه با خبری خوش و امیدبخش است. این نشان می دهد که خداوند برای این گروه از بندگان خود پاداش و سرنوشتی روشن در نظر گرفته است.

حجت الاسلام غفاری به بخش «الذین یستمعون القول» اشاره کرد و گفت: این قسمت از آیه تأکید دارد که مؤمنان واقعی، شنوندگان فعال و آگاه هستند. آن ها در مواجهه با سخنان و دیدگاه های گوناگون، بدون تعصب و پیش داوری گوش می دهند و فرصت تأمل و تحلیل را از خود سلب نمی کنند.

وی در خصوص بخش «فیتبعون أحسنه» افزود: شنیدن کافی نیست، بلکه انسان باید پس از بررسی، بهترین گزینه را برای عمل انتخاب کند. در زندگی روزمره نیز اگر انسان از میان ایده ها و پیشنهادات مختلف، بهترین را برگزیند، در مسیر درست قرار خواهد گرفت.

این کارشناس دینی، عبارت «أولئک الذین هداهم الله» را نشانه ای از هدایت الهی دانست و گفت: انتخاب آگاهانه، خود نشانه ای از لطف و هدایت خداوند است. این افراد نه تنها بر اساس هوی و هوس عمل نمی کنند، بلکه در مسیر حق قرار دارند و به نور الهی هدایت شده اند.

حجت الاسلام غفاری با اشاره به عبارت «وأولئک هم أولو الألباب» اظهار داشت: خردمندان واقعی کسانی اند که قدرت تمییز میان حق و باطل را دارند و برترین سخنان را برای عمل برمی گزینند و این آیه به ما یادآوری می کند که برای رشد فکری و عملی، باید همواره به دنبال بهترین مسیر باشیم، نه آن که صرفا شنونده ای منفعل باشیم.

جوانان و نوجوانان با تفکر و انتخاب آگاهانه مسیر موفقیت را بیابند

کارشناس مسائل فرهنگی و دینی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آیه ۱۸ سوره زمر، جوانان و نوجوانان را به تفکر، انتخاب آگاهانه و دوری از تقلید کورکورانه توصیه کرد و افزود: خداوند در این آیه می فرماید: «بشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه»؛ یعنی بندگان حقیقی کسانی هستند که به سخنان مختلف گوش می دهند و بهترین را انتخاب می کنند و این پیام الهی برای نسل جوان اهمیت ویژه ای دارد چرا که آینده هر فرد و جامعه به تصمیم هایی که امروز گرفته می شود، بستگی دارد.

حجت الاسلام حسین صادقی تأکید کرد: در دنیایی که مملو از اطلاعات، تبلیغات و عقاید مختلف است، نوجوانان و جوانان باید مهارت شنیدن، تحلیل و انتخاب آگاهانه را در خود تقویت کنند و انتخاب مسیر درست در تحصیل، شغل، روابط اجتماعی و حتی مسائل اعتقادی، نیازمند تعقل و شناخت است، هر فردی که بدون تحقیق و تفکر از دیگران پیروی کند، ممکن است در دام اشتباهات بزرگی بیفتد.

وی با اشاره به نقش خانواده و آموزش در این مسیر افزود: والدین و مربیان نیز باید به جوانان بیاموزند که هر سخن و نظریه ای را بدون بررسی نپذیرند، بلکه معیار حق و باطل را بشناسند و بر اساس ارزش های الهی و عقلانی تصمیم بگیرند. جامعه ای که جوانانش قدرت تحلیل و انتخاب آگاهانه داشته باشند، به سوی پیشرفت، آرامش و عدالت حرکت خواهد کرد.

حجت الاسلام صادقی با اشاره به اینکه قرآن خود «احسن القول» است، تأکید کرد: در میان سخنان مختلفی که به گوش انسان می رسد، کلام الهی برترین و کامل ترین راهنماست.

وی افزود: ملاک انتخاب اندیشه برتر، تطبیق آن با عقل و وحی است. خداوند در این آیه، از ما می خواهد که سطحی نگر نباشیم و هر سخنی را بدون تأمل نپذیریم. در دنیای امروز که افکار و ایدئولوژی های مختلفی مطرح می شود، تنها کسانی که قدرت تشخیص حق از باطل را دارند، می توانند از گمراهی نجات پیدا کنند. جوانان و نوجوانان باید بیاموزند که هر ایده و نظری را با معیارهای قرآنی و عقلانی بسنجند و سپس بهترین را برگزینند و اگر این فرهنگ در جامعه رواج پیدا کند، سطح آگاهی عمومی بالا می رود و جامعه از آسیب های فکری و اعتقادی مصون می ماند.

کارشناس مسائل فرهنگی و دینی با تأکید بر لزوم رجوع به قرآن در تصمیم گیری های مهم گفت: انتظار است جوانان با تدبر در آیات الهی، معیارهای صحیح را بشناسند و بر اساس آن ها مسیر زندگی خود را انتخاب کنند، چرا که هدایت واقعی در گرو پیروی از بهترین سخنان و راه های موجود است.
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «آیه ۱۸ سوره زمر؛ الگویی اجتماعی برای ساختن جامعه ای آگاه» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.