کشاورزی، یکی از مهم ترین پایه های زیربنایی برای توسعه هر منطقه و کشوری است که نیروی شاغل در آن بایستی از کارایی بالایی برخوردار باشد اما پژوهش ها نشان می دهند که در حال حاضر، نیروی مشغول به کار در این بخش، به بازسازی اساسی نیاز دارد.

به گزارش ایسنا، بخش کشاورزی به دلیل نقش و اهمیتی که در تأمین غذای بخش عظیمی از جمعیت کشور و نیز فراهم آوردن مواد اولیه بسیاری از صنایع دارد، همواره مورد توجه دولت و مسئولان بوده است. بدیهی است که برای گسترش و توسعه بخش کشاورزی به عنوان یکی از محورهای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، به مجموعه ای از نیروهای خلاق، آموزش پذیر، ریسک پذیر، پویا و شاداب نیاز است. این ویژگی ها نیز اغلب در جوانان وجود دارد و به طور معمول جوانان آمادگی بیشتری برای انتقال این ویژگی به درون یک مجموعه را دارند.

بنا بر متون پژوهشی، اهمیت نیروی کار انسانی، از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده و با گذشت زمان بر اهمیت آن افزوده شده است. نگاهی به تاریخ نظریه پردازی درباره رشد نشان می دهد الگوهای رشد، انباشت سرمایه های فیزیکی را به عنوان کلید توسعه معرفی کرده اند. امروزه کشوری قادر به بهره گیری از ظرفیت های مادی است که انسان ها را به سرمایه انسانی تبدیل کند. بنابراین، جمعیت انسانی بستری است که برمبنای آن، سرمایه انسانی متراکم می شود و درنهایت، توسعه را به همراه می آورد. این در حالی است که جمعیت شاغل در بخش کشاورزی به سالخوردگی رفته و طی سال های اخیر میانگین سنی شاغلان این بخش هم در مقایسه با سال های گذشته و هم در مقایسه با دو بخش های صنعت و خدمات، به طور مرتب افزایش یافته است.

این موضوع را تیمی سه نفره از پژوهشگران دانشگاه تبریز و دانشگاه تهران مورد توجه قرار داده و در خصوص آن پژوهشی را انجام داده اند. در این پژوهش، تأثیر سالخوردگی نیروی کار بر کارایی فنی بخش کشاورزی ایران بررسی شده است.

در این مطالعه، پژوهشگران فوق از داده های ۳۲ استان کشور در سال های ۱۳۸۲ و ۱۳۹۲ و همچنین روش تحلیل خاص موسوم به تحلیل مرزی تصادفی استفاده کرده اند.

نتایج این مطالعه نشان می دهد که سالخوردگی نیروی کار، تأثیر منفی بر کارایی در بخش کشاورزی دارد و باید سیاست هایی اتخاذ کرد که ساختار سنی بخش کشاورزی جوان تر شود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که آموزش در مورد حرفه های کشاورزی در بهبود بهره وری تولید مفید است.

دراین باره محسن صالحی کمرودی، محقق دانشگاه تبریز و همکارانش می گویند: «نتایج بررسی های ما نشان داد که سالخوردگی نیروی کار، عدم کارآیی تولید را افزایش می دهد و از سوی دیگر، آموزش در مورد حرفه های کشاورزی در بهبود بهره وری تولید مفید است. درنتیجه، بخش دولتی برای تشویق و همچنین پرورش جوانان تازه وارد به بخش کشاورزی باید سیاست هایی اتخاذ کند تا آن ها را به کشاورزانی با دانش تبدیل کند».

به گفته آن ها، «مواردی همچون اعطای کمک هزینه تحصیلی به افرادی که در دانشگاه ها تحصیل می کنند، یا ارائه آموزش های کشاورزی و تعلیمات عملیاتی برای کشاورزان جوان که علاقه مند به کشاورزی پیشرفته یا شغل کشاورزی هستند می تواند در این راستا مفید واقع گردد».

بر اساس اطلاعات این پژوهش، پیر شدن نیروی کار روستایی تا حدی ناشی از مهاجرت روستایی و شهری است و عوامل ساختاری و سیاسی، می تواند خروج جوانان از مناطق روستایی را تشدید کند. اما اگر سیاست های بهتری در خصوص زمین و تثبیت مزرعه اجرا شود، ممکن است کارگران جوان کمتر مهاجرت کنند.

به اعتقاد صالحی کمرودی و همکارانش، «کشاورزی می تواند در مقیاسی اجرا شود که سطح درآمد خانوار با آنچه که از اشتغال غیر کشاورزی حاصل می شود، قابل مقایسه بوده و همچنین امکان تقسیم زمین بین کشاورزان مسن و کشاورزان جوان فراهم باشد. اضافه بر این، دسترسی به اعتبارات برای خانوارهای روستایی نیز می تواند سودمند باشد، به ویژه اگر اعتبار و محدودیت های نقدی عوامل مؤثر در مهاجرت باشند».

این یافته های پژوهشی در فصل نامه «جمعیت» وابسته به دفتر آمار و اطلاعات جمعیت سازمان ثبت احوال کشور منتشر شده اند.

انتهای پیام