این احساس ریشه درونی دارد و از عوامل بیرونی تاثیر نمی گیرد. احساس عزت نفس یا احساس ارزشمندی به این معنی است که فرد خودش را بشناسد، باور داشته باشد، خودش را دوست داشته باشد و در نهایت خود را فردی باارزش و محترم بداند.

بسیاری از مشکلات رفتاری و روانی افراد ریشه در کمبود عزت نفس دارد. این مثال می تواند به خوبی مفهوم کمبود عزت نفس را روشن سازد: «همه معتقدند که من شخص باهوشی هستم، پس چرا خودم اصلا این احساس را نسبت به خودم ندارم!» این گفت و گوهای ذهنی است که شخص را سرکوب می کند و او را دچار سرخوردگی می کند و مانع از پیشرفت و حرکت به جلو فرد می گردد.

در این مقاله نمی خواهیم به تعریف عزت نفس چیست و راههای تقویت آن بپردازیم بلکه قصد داریم به بررسی اثرات کمبود عزت نفس بر زندگی افراد بپردازیم.

· تجربه احساسات بد

عزت نفس و نوع احساسات فرد، با یک دیگر ارتباطی نزدیک دارند. پس با کاهش احساس ارزشمندی، نوسانات اخلاقی شخص نیز به سمت منفی می رود و فرد احساسات منفی زیادی را تجربه می کند مانند: شرم، ترس، غم، اضطراب، تنهایی، استرس و گاها افسردگی. درست است هر شخصی در طول زندگی اش ممکن است دچار این احساسات و نوسانات روحی شود، اما افراد با کمبود عزت نفس بیش از سایر افراد دچار این احساسات بد و منفی می گردند و نوسانات تغییرات روحی شان زیاد است. همین احساسات باعث ایجاد حس تنفر درونی می گردد و به مرور زمان ممکن است فرد به خود آسیب برساند.

· نفرت از خود و عدم خودباوری

عدم خودباوری و احساس بی لیاقتی از مهمترین اثرات کمبود عزت نفس است که فرد دیگران را از خود برتر می داند و ارزشی برای خود و فعالیت هایش قائل نیست. افرادی که دچار کمبود عزت نفس هستند اغلب این باور را دارند که کسی به فکرشان نیست و به همین دلیل اکثرا تنهایی را ترجیح می دهند و خشم خود را بسیار سرکوب می کنند. نفرت از خود و عدم خویشتن دوستی منجر می شود که شخص به سختی خود را ببخشد و این احساس تنفر از بیرون نیز قابل مشاهده است و بر نگرش اطرافیان نیز تاثیر منفی دارد.

· عدم توانایی در نه گفتن

احساس بی لیاقتی باعث می شود که فرد حریمی برای خود قائل نباشد و هر درخواستی از جانب دیگران را بپذیرد و خود را به سختی بیاندازد تا آن را برآورده کند، اما در مقابل خود را لایق دریافت خوبی و محبت از دیگران نمی داند و همیشه نقش یک قربانی یا قهرمان را ایفا می کند. نداشتن مهارت نه گفتن از سمتی زندگی شخصی و کاری او را نیز به چالش می کشاند زیرا با صرف زمان، انرژی و سایر منابع خود، به منظور اجابت کردن خواسته های دیگران از عهده وظایف خود می ماند و بسیاری از فرصت های خوب زندگی اش را از دست می دهد. این نکته بسیار مهم را هیچ گاه فراموش نکنید که تصورات و باورهای فرد نسبت به خود سرنوشت اش را می سازد.

عزت نفس نیاز اساسی و ذاتی انسان

بعد از برآورده شدن نیازهای قاعده هرم مازلو، میل به تمایزجویی در آدم ها به وجود می آید. آقای مازلو اسم این نیاز را عزت نفس گذاشته و معتقد است وقتی افراد نیازهای اولیه شان را تا حد مورد علاقه قرار گرفتن برآورده کردند، ویژگی های شخصی خود را جستجو می کنند. آنها می خواهند که رشد کنند و متفاوت باشند، بنابراین به این فکر می کنند که به چه چیز علاقه دارند و چه استعدادهای ویژه ای دارند. در این مرحله، فرد از وضع گیرنده بودن در قبال جامعه عبور می کند و در نقش دهنده ظاهر می شود.

· نیازمند تائید دیگران

این افراد برای انجام هر کاری حتی کوچکترین موارد نیاز به تائید دیگران دارند. در همه مراحل و تصمیماتی که می گیرند همیشه باید کسی حضور داشته باشد و نظر و تائید او را بگیرند. توجه داشته باشید این مورد با مشورت و نظرخواهی از دیگران فرق دارد. فرد در انتخاب رشته، شغل، همسر حتی انتخاب لباس نیز نیاز به تائید اطرافیانش دارد و از آنان نظرخواهی می کند. گاهی اوقات که کسی با او نیست در ذهنش افراد و نظرات شان را تصور کرده و با آن ها حرف می زند. این مقوله شاید در ظاهر تاثیر بسزایی در زندگی او نداشته باشد، اما باعث می گردد شخص در مسیری قرار بگیرد که باب میلش نیست و صرفا برای جلب توجه و رضایت بقیه آن را انجام داده باشد.

· مقایسه خود با دیگران

این افراد همیشه وضعیت و خصوصیات خودشان را با بقیه افراد مقایسه می کنند. شدت این مقایسه به حدی است که خود را با افرادی که اصلا به او ربطی ندارند مقایسه می کند. به عنوان مثال شغلش آشپزی است اما جوانب کارش را با یک فرد خیاط قیاس می زند. در همه جوانب زندگی این مقایسه صورت می گیرد و در شدیدترین موارد بسیاری از زندگی ها با این مقایسات غلط و به اصطلاح چشم و هم چشمی از هم پاشیده شده اند. گاهی ممکن است شخص خود را با فرزندش مقایسه کند و تاب تحمل پیشرفت زندگی شخص مقابل را نداشته باشد. بیشتر به ظواهر زندگی دقت می کند و به مرور روابط اجتماعی اش کمرنگ شده و در تنهایی خودش فرو می رود.

سخن آخر

به عنوان سخن پایانی فراموش نکنید بهره مندی از عزت نفس و اعتمادبنفس یک ثروت عظیم را در اختیار انسان قرار می دهد. این افراد مستقل و مسئولیت پذیر هستند، خود را باور دارند و موفقیت های بیشتری را کسب می کنند. شش ستون عزت نفس اثر ناتانیل براندن مانند راهنمایی در این مسیر است. کتاب شش ستون عزت نفس درباره شش روش اساسی حرف می زند که کمک می کنند عزت نفس ما افزایش پیدا کند. این شش راه در واقع ستون هایی هستند که عزت نفس ما بر روی آن ها ساخته می شود و بالا می رود. این کتاب به ما کمک می کند که خودمان را ارزشمند و لایق یک زندگی سرشار از موفقیت ببینیم.

«این مطلب تبلیغاتی است»