تشکیل کمیته برجام؛ برای هماهنگی بیشتر در مذاکرات وین یا کناره گیری از توافق؟

به گزارش مشرق، هفته گذشته بود که زمزمه هایی از تشکیل یک کمیته به گوش رسید؛ کمیته ای برای انطباق نتیجه مذاکرات وین با سیاست های اعلامی رهبری. چندی بعد سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری دوشنبه (۳۱ خرداد ماه) تشکیل این کمیته را تایید کرد و گفت که اولین جلسه این ستاد قبل از سفر آخر سید عباس عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایران در وین و معاون سیاسی وزیر خارجه برگزار شد.
وی همچنین گفت که این کمیته، یک روال مشخص طبیعی سازوکار در داخل ایران است و شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفته این کمیته باشد و سپس براساس گزارش آنها تصمیم گیری خواهد شد. اعضای آن از مجلس، دولت و شورای عالی امنیت ملی هستند. تطبیق در مورد جزئیات توافق در آنجا انجام می شود.
کارشناسان بر این باورند که تشکیل کمیته برجام در واقع ضرورت محسوب می شود، چراکه مذاکرات احیاء برجام اکنون به مرحله ای رسیده است که طرف های مذاکره کننده به ویژه جمهوری اسلامی ایران در حال وارد شدن به فاز تصمیم نهایی و عملیاتی هستند، لذا در این خصوص لازم است اجماعی میان ارکان مختلف تصمیم گیر و مجری در نظام جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد، بنابراین برای وجود این اتحاد و هم افزایی تشکیل این کمیته یک ضرورت است.
خواسته هایی که ایران از آن دست نمی کشد!
همانطور که بارها و بارا از سوی مقامات کشورمان اعلام شد؛ ایران در مذاکرات وین که اکنون شش دور و نزدیک به سه ماه از اولین نشست آن می گذرد، چهار مطالبه و خواسته اصلی دارد؛ مطالباتی که همه آن ها خطوط قرمز نظام جمهوری اسلامی محسوب می شوند؛ نخست بحث رفع واقعی تحریم هاست، به گونه ای که تحریم های مغایر با برجام و تحریم های اصلی واقعا برداشته شود، دومین مسئله بحث راستی آزمایی بازگشت آمریکا به برجام است، به گونه ای که واشنگتن نتواند فقط ادعای برگشت به برجام را کند و در عمل هم از سوی ایران تایید شود.
سومین مسئله ایران بحث ارائه تضمین در خصوص حفظ توافق هسته ای است که طی هفته های اخیر هیئت آمریکایی به گونه ای از آن فرار کرده اند! چهارمین مسئله هم بحث فعالیت های ایران در خصوص حوزه تحقیق و توسعه مربوط به فعالیت های صلح آمیز هسته ای است؛ بنابراین به اعتقاد کارشناسان لازم است که در زمینه این چهار مسئله که ذکر شد، موضع طرف های مقابل در برجام مشخص شود که البته تا حدودی در این نشست هایی که برگزار شد، روشن شده است.
تشکیل کمیته برجام؛ خوب یا بد؟
حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل، درباره تشکیل کمیته میزان انطباقی، معتقد است که باید اجماعی میان نخبگان، تصمیم گیران و مجریان کشور بر سر مطالبه و خواسته ایران و نحوه عملیاتی آن به وجود بیاید، بنابراین تشکیل کمیته انطباق نتیجه مذاکرات وین با سیاست های اعلامی رهبری، ضرورت دارد.
غفاری همچنین گفت که تشکیل کمیته انطباق نتیجه مذاکرات وین با سیاست های اعلامی رهبری در نهایت سبب می شود که مواضع مان در دور هفتم یعنی حساس ترین دور مذاکرات محکم تر شود، احتمالا هفتمین دور مذاکرات در اواخر همین هفته در وین برگزار می شود، از سوی دیگر تشکیل این کمیته اجماعی را در قبال حوزه های اختلافی در داخل کشورمان و خروجی مذاکرات وین ایجاد خواهد کرد.
علی نعمت اللهی سفیر سابق ایران در سوئیس و برزیل هم درباره کمیته برجام، می گوید: این پروسه خوب است، چراکه نمایندگان مجلس و شورای عالی امنیت دیگر نمی توانند اعتراضی به روند مذاکرات داشته باشند و در اجرایی کردن آن همراهی می کنند، اما فردی که در حال مذاکره در وین است مرتب با مسائل مختلف روبه رو می شود، باید فردی مورد اعتماد با تخصص لازم باشد که بتواند خودش در آنجا تصمیم گیری کند، اگر این کار بخواهد در تهران انجام شود مرتب مجبور است این موضوع را به اینجا منعکس کند و این رفت و آمدها کار را مشکل می کند که به نتیجه رساندن و نهایی رساندن متن توافق را غیر ممکن می کند.
وی همچنین گفت که اگر بخواهد در تهران با نمایندگان شورای عالی امنیت و نمایندگان مجلس مذاکرات بررسی شود و به توافق برسد، ممکن است توافق نهایی را غیر ممکن کند یا به عقب بیاندازد که به صلاح نیست. تیم و ستادی که در تهران می خواهد، متن توافق برجام را تایید کند، شاهد مباحث مطرح شده و استدلال های مطرح شده در وین نبوده است به نتیجه رسیدن و توافق بسیار مشکل خواهد شد، اما راه حل این است که تیم مذاکره کننده باید یک تیم قوی، متخصص، زبان دان،کاملا قابل اعتماد، مورد تایید حاکمیت، آشنا به مذاکرات، روابط بین الملل و مسائل حقوقی باشد که بتواند در همان جا مذاکرات را نهایی کند.
کمیته ای برای هماهنگی و نظارت بیشتر در احیاء برجام
وی همچنین گفت که این کمیته، یک روال مشخص طبیعی سازوکار در داخل ایران است و شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفته این کمیته باشد و سپس براساس گزارش آنها تصمیم گیری خواهد شد. اعضای آن از مجلس، دولت و شورای عالی امنیت ملی هستند. تطبیق در مورد جزئیات توافق در آنجا انجام می شود.
کارشناسان بر این باورند که تشکیل کمیته برجام در واقع ضرورت محسوب می شود، چراکه مذاکرات احیاء برجام اکنون به مرحله ای رسیده است که طرف های مذاکره کننده به ویژه جمهوری اسلامی ایران در حال وارد شدن به فاز تصمیم نهایی و عملیاتی هستند، لذا در این خصوص لازم است اجماعی میان ارکان مختلف تصمیم گیر و مجری در نظام جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد، بنابراین برای وجود این اتحاد و هم افزایی تشکیل این کمیته یک ضرورت است.
خواسته هایی که ایران از آن دست نمی کشد!
همانطور که بارها و بارا از سوی مقامات کشورمان اعلام شد؛ ایران در مذاکرات وین که اکنون شش دور و نزدیک به سه ماه از اولین نشست آن می گذرد، چهار مطالبه و خواسته اصلی دارد؛ مطالباتی که همه آن ها خطوط قرمز نظام جمهوری اسلامی محسوب می شوند؛ نخست بحث رفع واقعی تحریم هاست، به گونه ای که تحریم های مغایر با برجام و تحریم های اصلی واقعا برداشته شود، دومین مسئله بحث راستی آزمایی بازگشت آمریکا به برجام است، به گونه ای که واشنگتن نتواند فقط ادعای برگشت به برجام را کند و در عمل هم از سوی ایران تایید شود.
سومین مسئله ایران بحث ارائه تضمین در خصوص حفظ توافق هسته ای است که طی هفته های اخیر هیئت آمریکایی به گونه ای از آن فرار کرده اند! چهارمین مسئله هم بحث فعالیت های ایران در خصوص حوزه تحقیق و توسعه مربوط به فعالیت های صلح آمیز هسته ای است؛ بنابراین به اعتقاد کارشناسان لازم است که در زمینه این چهار مسئله که ذکر شد، موضع طرف های مقابل در برجام مشخص شود که البته تا حدودی در این نشست هایی که برگزار شد، روشن شده است.
تشکیل کمیته برجام؛ خوب یا بد؟
حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل، درباره تشکیل کمیته میزان انطباقی، معتقد است که باید اجماعی میان نخبگان، تصمیم گیران و مجریان کشور بر سر مطالبه و خواسته ایران و نحوه عملیاتی آن به وجود بیاید، بنابراین تشکیل کمیته انطباق نتیجه مذاکرات وین با سیاست های اعلامی رهبری، ضرورت دارد.
غفاری همچنین گفت که تشکیل کمیته انطباق نتیجه مذاکرات وین با سیاست های اعلامی رهبری در نهایت سبب می شود که مواضع مان در دور هفتم یعنی حساس ترین دور مذاکرات محکم تر شود، احتمالا هفتمین دور مذاکرات در اواخر همین هفته در وین برگزار می شود، از سوی دیگر تشکیل این کمیته اجماعی را در قبال حوزه های اختلافی در داخل کشورمان و خروجی مذاکرات وین ایجاد خواهد کرد.
علی نعمت اللهی سفیر سابق ایران در سوئیس و برزیل هم درباره کمیته برجام، می گوید: این پروسه خوب است، چراکه نمایندگان مجلس و شورای عالی امنیت دیگر نمی توانند اعتراضی به روند مذاکرات داشته باشند و در اجرایی کردن آن همراهی می کنند، اما فردی که در حال مذاکره در وین است مرتب با مسائل مختلف روبه رو می شود، باید فردی مورد اعتماد با تخصص لازم باشد که بتواند خودش در آنجا تصمیم گیری کند، اگر این کار بخواهد در تهران انجام شود مرتب مجبور است این موضوع را به اینجا منعکس کند و این رفت و آمدها کار را مشکل می کند که به نتیجه رساندن و نهایی رساندن متن توافق را غیر ممکن می کند.
وی همچنین گفت که اگر بخواهد در تهران با نمایندگان شورای عالی امنیت و نمایندگان مجلس مذاکرات بررسی شود و به توافق برسد، ممکن است توافق نهایی را غیر ممکن کند یا به عقب بیاندازد که به صلاح نیست. تیم و ستادی که در تهران می خواهد، متن توافق برجام را تایید کند، شاهد مباحث مطرح شده و استدلال های مطرح شده در وین نبوده است به نتیجه رسیدن و توافق بسیار مشکل خواهد شد، اما راه حل این است که تیم مذاکره کننده باید یک تیم قوی، متخصص، زبان دان،کاملا قابل اعتماد، مورد تایید حاکمیت، آشنا به مذاکرات، روابط بین الملل و مسائل حقوقی باشد که بتواند در همان جا مذاکرات را نهایی کند.
کمیته ای برای هماهنگی و نظارت بیشتر در احیاء برجام
پرسش و پاسخ در
تشکیل کمیته برجام؛ برای هماهنگی بیشتر در مذاکرات وین یا کناره گیری از توافق؟
گفتگو با هوش مصنوعی