خبرگزاری مهر، گروه استان ها- اعظم محبی: شاید همین دیروز بود که توسط یکی از مسئولان بلندپایه استان کاشته شد. بعد از اینکه ریشه اش در زمین قرار گرفت صلواتی هم فرستادند اما حال آن درخت کجاست؟ آیا اثری از آن باقی مانده است.

سالانه برای تولید نهال در کشور هزینه های زیادی انجام می شود، علاوه بر زحمت نیروی انسانی برای تولید یک نهال منابعی چون آب و خاک و کود و سم صرف شده تا به مرحله کاشت برسد حال با صرف هزینه های فراوان نباید از این نهال به خوبی نگهداری کرد.

طبق گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان قرار است امسال ۹۵۰ هزار اصله نهال مثمر و غیرمثمر در هفته منابع طبیعی در گلستان توزیع شود.

ابوطالب قزلسفلو در نشست خبری گفت: توزیع نهال را از هفته های گذشته آغاز کرده ایم و امسال ۵۰۰ هزار نهال زراعت چوب و فضای سبز (اکالیپتوس و صنوبر) و ۴۵۰ هزار نهال مثمر که از این میزان ۱۷۰ هزار اصله آن گل محمدی است، توزیع می شود.

مطمئنا برای تولید ۹۵۰ هزار اصله نهال هزینه های هنگفتی صرف شده تا به مرحله کاشت برسد بنابراین باید نگهداری از این نهال ها و حفظ و حراست از آنها بعد از کاشت را هم در دستور کار داشت.

فرهنگ مراقبت از درخت را رواج دهیم

یک کنشگر محیط زیست که عضو شرکت سبزگامان بسکی هم است به خبرنگار مهر گفت: زیاد می شنویم که درختانی کاشته می شود اما اثری از آنها در سال بعد نمی بینیم.

خلیل فرشباف افزود: یکی از مهمانان ما در جلسه کمیته اجرایی موسسه بسکی گفت که سال گذشته مدارس حدود چهار هزار اصله نهال کاشتند ولی ۱۰ تای آن هم باقی نماند؛ این امر به دلیل عدم مراقبت از این نهال ها و عدم فرهنگ نگهداری از آنها اتفاق افتاده است.

وی بیان کرد: سبزگامان حدفاصل مینودشت به گنبدکاووس را درخت کاشت که با احتساب تلفات خود نهال (دو درصد) و تلفات توسط گوسفندان (هشت درصد) توانستیم ۹۰ درصد را حفظ کنیم.

فرشباف تصریح کرد: یکی از کارهای باارزش و بی بدیل برای ایجاد فضای سبز، نگهداری درخت ها است نه فقط کاشت آن ها. کاشت درخت راحت تر از نگهداری است.

بسیج نیروها برای نگهداری از نهال ها

وی توضیح داد: نیروهایی را بسیج و ساماندهی کردیم که از نهال هایی که می کاریم نگهداری و مراقبت کنند.

نگاه درست اینکه افرادی بگویند ما امسال از ۱۰۰ اصله نهال مراقبت می کنیم فرشباف اضافه کرد: همچنین در زمینه آتش سوزی پوشال و پسماند کشاورزی توسط کشاورزان که به نهال های نوپای ما آسیب می زد، دایره حقوقی سبزگامان فعال شد و نامه هایی را از طریق دهیاری ها نوشتیم و با این کار فرهنگ سازی شد تا کشاورزان پسماند کشاورزی را آتش نزنند.

وی افزود: در مسیر کاشت نهال ها مقرر شده بود که فردی با موتورسیکلت دائما حرکت کنند تا این نهال ها از دست گوسفندان در امان باشند و یا اگر آتش سوزی بود نهال ها را حراست کند.

فرشباف تأکید کرد: یکی از سخت ترین و گرانقدرترین کارها در زمینه فضای سبز، نگهداری آن است که باید برنامه ریزی کلی صورت گیرد و تمام دوایر دولتی مرتبط اعم از اداره راه، جهادکشاورزی، دهیاری و منابع طبیعی فرهنگ سازی کنند تا مردم از این نهال های کاشته شده مراقبت کنند.

چهار میلیون هکتار عرصه جنگلی از بین رفت

وی یادآور شد: گزارشی را مدتی پیش خواندم که در آن یکی از مسئولان گفته بود که اگر این تعداد نهالی که به مردم عرضه شده تا آنها بکارند رشد می کرد اکنون باید همه ایران جنگل می شد در حالی که در ۳۰ سال گذشته از ۱۸ و نیم میلیون هکتار عرصه جنگلی ۶ میلیون هکتار آن از بین رفت و با احتساب دو میلیون هکتار که دست کاشت کردیم اکنون در مجموع ۱۴ و نیم میلیون هکتار عرصه جنگلی داریم یعنی چهار میلیون هکتار عرصه از بین رفته است.

این کنشگر محیط زیست گفت: نگاه درست این است که افرادی بگویند که ما امسال از ۱۰۰ نهال مراقبت می کنیم.

فرشباف تصریح کرد: مردم در هفته درختکاری درخت می کارند اما بعدا فراموش می کنند که چنین نهالی کاشته شده و باید از آن مراقبت کرد.

وی اظهار کرد: دو سال گذشته اداره راه و منابع طبیعی کل مسیر مینودشت به گنبدکاووس را نهال کاشت اما یک نهال در این مسیر که با احتساب دو طرف ۳۰ کیلومتر می شود، باقی نماند.

فرشباف ادامه داد: اگر در نظر بگیریم که در هر سه متر یک درخت کاشته شده باشد حدود ۶۰ هزار اصله نهال از بین رفته است در حالی که برای تولید این نهال هزینه های زیادی صرف شده است.

طبق گفته وی موسسه سبزگامان تاکنون حدود چهار هزار و ۲۰۰ اصله درخت کاشته که سه هزار و ۸۰۰ عدد آن باقی مانده، همچنین به صورت متمرکز در یک هکتار از اراضی چپرقویمه ۸۰۰ نهال مخصوص بیابان زدایی و تثبیت خاک کاشته تا در مناطق بیابانی شمال گنبد کاشته شود.

هزینه های عملیات جنگلکاری بالاتر از اجرای طرح های جنگلداری است

یک کارشناس جنگلداری هم معتقد است که حفظ گونه های مختلف خشبی موجود در پهنه توده های جنگلی منافاتی با اجرای صحیح عملیات جنگلکاری ندارد.

علی قاسمعلی به خبرنگار مهر گفت: این دو، مقوله های منفک و کارکردهای جداگانه ای برایشان منظور می شود و تقابل و اصرار بر حذف هر کدام علاوه بر تبعات زیانبار بر جنگل های ایران، آثار اجتماعی و اقتصادی متعددی هم بر جای می گذارد.

وی ادامه داد: آنچه مسلم است هزینه های اقتصادی ناشی از اعمال عملیات جنگلکاری به مراتب بالاتر از اجرای طرح های جنگلداری و داشت و پرورش گونه های موجود است.

قاسمعلی افزود: در عملیات جنگلکاری و توسعه جنگل هزینه های متعددی بر گرده نهادهای متولی به جای می ماند، هزینه هایی همچون احداث و استقرار نهالستان، هزینه های وارده ناشی از انجام طرح های تحقیقاتی برای شناسایی گونه های سازگار و همخوان، به انضمام سایر هزینه های جانبی کارگری، حمل و نقل، آماده سازی بستر و غیره که سرجمع هزینه های وارده رقم کلانی را شامل می شود.

وی گفت: بی مبالاتی در حفظ و پاسداشت گونه های بی نظیر فعلی و تلاش برای کاشت و داشت گونه های محدود و منحصر بفرد در خوشبینانه ترین نهایت منتج به ایجاد یک جامع درختستان خواهد شد که از بسیاری از خصوصیات بی نظیر توده جنگلی بی بهره است.

۱۷ هزار اصله نهال توسط راهداری کاشته شد

یکی از دستگاه های متولی کاشت درخت اداره راهداری است، به همین منظور با معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای گلستان گفتگو کردیم، غلامرضا بیکی به خبرنگار مهر گفت: اداره راه هرساله در هفته منابع طبیعی با فرمانداری ها و بخشداری ها مشارکت می کند و حدود پنج هزار نهال می کارد.

۱۷ هزار اصله نهال سال گذشته توسط راهداری گلستان کاشته شد وی افزود: اما سال گذشته قراردادی داشتیم و ۱۷ هزار درخت در راه های استان کاشتیم که پیمانکار آن هم یک سال وظیفه نگهداری آن را بر عهده داشت که تا تابستان ۹۰ درصد آن سبز شده بود.

طبق گفته بیکی ۱۰ درصدی که تخریب شد به دلیل قرار گرفتن در مرز زمین های کشاورزی بود و یا توسط گوسفندان از بین رفت.

بیکی ادامه داد: سال گذشته در مجموع ۲۵ هزار درخت در سطح راه ها کاشتیم ولی کاشت درخت مهم نیست بلکه درخت نیاز به نگهداری دارد.

وی تصریح کرد: راهداری به دلیل داشتن ادوات و امکانات از درختان نگهداری می کند اما این امر به مشارکت همه دستگاه های متولی نیاز است.

متولی ای باید

بیکی گفت: تلاشی صورت گرفته و نهالی کاشته می شود اما برای نگهداری آن باید متولی وجود داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: اگر درخت در محدوده شهر و روستا است باید شهرداری ها و دهیاری ها از آن حفاظت کنند و یا در کلیت امر منابع طبیعی از نهال های کاشته شده باید مراقبت کرده و یا آن را به صورت امانی به دستگاهی بسپارد.

بیکی گفت: برخی از دستگاه ها مانند آموزش و پرورش هم بدون داشتن ادوات نهال می کارند اما چه کسی از این درخت ها مراقبت می کند و این همه سرمایه هدر می رود.

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای گلستان بیان کرد: اکثر درخت هایی که در هفته درختکاری کاشته می شود متأسفانه هدر می رود، کمیت مهم نیست بلکه باید کیفیت کار را هم در نظر گرفت.

بیکی خاطرنشان کرد: راهداری امسال هم با دستگاه ها همکاری کرده و درخت هایی را در حاشیه جاده ها خواهیم کاشت. به عنوان مثال قبل از مرزنکلاته تا علی آبادکتول درختی وجود نداشت اما اکنون درخت های کاشته شده در حال ایجاد یک کمربند سبز است.

حمایت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن همت همگانی را طلب می کند و باید دانست که تنها کاشتن نهال مهم نیست، بلکه باید فرهنگ سازی کرد تا از این نهال نگهداری شود تا سال های سال این درختان بتوانند سرزنده بمانند.