به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در آخرین نمونه از آمارهای مرتبط با آن، حمیدرضا رضوان طلب رییس کتابخانه و موزه ملی ملک در یکی از مراسم هفته کتاب و کتابخوانی از پایین بودن سرانه مطالعه در کشور ابراز نگرانی کرده و این میزان را براساس آمار مرکز آمار و پویش تهران سرانه مطالعه روزانه در تهران ١۶ دقیقه و ۳۶ ثانیه و سرانه هفتگی را یک ساعت و ۵۴ دقیقه اعلام کرده است.

او برای نشان دادن میزان وخامت اوضاع، برخی آمارهای جهانی را هم مورد اشاره قرار داده و گفته است: در پویش دیگری درباره سرانه مطالعه برخی کشورها آمده است که هند ۱۰ ساعت و ۴۲ دقیقه، ژاپن ۱۰ ساعت و ۳۰ دقیقه، تایلند ٩ ساعت و ٢٨ دقیقه، چین هشت ساعت، فیلیپین هفت ساعت و ۳۶ دقیقه، مصر ۷ ساعت و ۳۰ دقیقه، فرانسه ۶ ساعت و ۵۴ دقیقه، مجارستان ۶ ساعت و ۴۸ دقیقه، عربستان ۶ ساعت و ۴۸ دقیقه، انگلیس ۶ ساعت و ۲۵ دقیقه، ترکیه ۶ ساعت و ۲۵ دقیقه!

همچنان که می بینید میان سرانه مطالعه چند ساعته در این کشورها و سرانه مطالعه چند دقیقه ای تفاوت از زمین تا آسمان است و ما حتی از عربستان و تایلند هم بسیار عقب تریم.

البته درباره این آمار و شاخص هایی که باعث رسیدن به این اعداد می شود، همیشه اختلاف نظر وجود داشته است. تعدد مراکز آمارگیری و معیارهای متفاوت برای رسیدن به اعداد میانگین، باعث شده است که در سالهای اخیر اعداد وارقام مختلفی درباره سرانه مطالعه در ایران اعلام شود. آماری که رئیس کتابخانه و موزه ملک اعلام کرده است، به نظر می رسد همان آماری است که مرکز آمار ایران سال ۱۳۹۹ آن را برای سرانه مطالعه اعلام کرده بود: ۱۶ دقیقه و ۳۶ ثانیه!

براساس این آمارکه در شهریور سال ١٣٩٩ منتشر شده بود، میزان سرانه مطالعه کتاب غیردرسی را ٦ ساعت و ٣٢دقیقه ، سرانه مطالعه روزنامه ١ ساعت و ٢٣ دقیقه و سرانه مطالعه نشریات٢٣ دقیقه بوده است.

مرکز آمار ایران در این پژوهش به این نتیجه رسیده بود که ٩ /٦٢ درصد افراد با سواد ١٥ ساله و بیشتر در سال ١٣٩٩ یک نوع مطالعه غیردرسی اعم از کتاب غیردرسی، روزنامه یا نشریه و ٥ /٥٤ درصد از آنها مطالعه کتاب غیردرسی اعم از چاپی یا الکترونیکی داشته اند. همچنین در این آمارگیری مشخص شده بود که از ٦ ساعت و٣٢دقیقه سرانه مطالعه کتاب غیر درسی در ماه، ٢ ساعت و ٣٢ دقیقه سرانه مطالعه قرآن و ادعیه و ٤ ساعت سرانه مطالعه سایر کتب غیر درسی بوده است.

یک آمار خوش بینانه

به هرحال دو سال از انتشار نتایج این آمارگیری گذشته بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از یک آمارگیری جدید خبر داد و خرداد امسال گفت براساس آخرین پیمایش در فروردین(سالجاری)، ۴۳٫۵ درصد مردم کتاب می خوانند و میزان مطالعۀ روزانه ۳۰ دقیقه است. وی حتی تاکید کرد که این عدد، بدون لحاظ کردن کتاب های آموزشی و ادعیه است.

در سالهای اخیر آمارهای متناقض، خوش بینانه و بدبینانه از ۲ دقیقه تا حدود ۸۰ دقیقه از سوی مراجع و مراکز مختلف اعلام شده است. بین آماری که وزیر و مرکز آمار ایران اعلام کرده اند، اختلاف فاحشی وجود دارد و بسیار بعید است که باور کنیم به محض روی کار آمدن وزیر ارشاد، مردم ایران کتابخوان تر شده اند و سرانه مطالعه روزانه ناگهان ۱۴ دقیقه رشد کرده است.

همچنان که گفتیم، تفاوت میان آمارها، مراجع آمارگیری، شاخص ها و نتایج باعث سردرگمی شده است. گویا برخی مراکز و مراجع دوست دارند، آمارها خیلی خوش بینانه یا خیلی بدبینانه باشد. تا زمانی که به عدد درست و علمی در این زمینه که نتیجه یک آمارگیری جامع و دقیق و سنجیده است، نرسیم؛ نمی توانیم فهم درستی از فضای فرهنگی کشور و مشکلات آن داشته باشیم. در این زمینه، مرکز آمار ایران نهادی علمی و قابل اتکاست که وظیفه آمارگیری در کشور را برعهده دارد و با وجود این نهاد علمی و تخصصی، نیازی به صرف هزینه های بیشتر برای رسیدن به آمارهای خوش بینانه و دور از فضای واقعی صنعت نشر کشور نیست. وضعیت صنعت نشر کشور، میزان شمارگان کتاب و عدد و رقم های گردش مالی در این صنعت و در اقتصاد کتاب در کشور ما روشن است و برای همه قابل مشاهده، پس بهتر است سعی کنیم این وضعیت نابسامان را اصلاح کنیم.

انتهای پیام/