در یادداشتی مطرح شد؛

به گزارش خبرنگار قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در یادداشت زیر، دکتر جواد علاء المحدثین، عضو هیئت علمی دانشگاه به طور خلاصه، مهم ترین نکته ها درباره تأکید خداوند و پیامبر اسلام(ص) بر ولایت امیرالمؤمنین(ع) را به رشته تحریر درآورده است. او در این نوشته یادآور شده است که «در زمان حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله ، نزول آیه تبلیغ درباره ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام به حدی شهرت داشته، که صحابه عبارت «علی مولای مؤمنان است» را به صورت جمله ای معترضه، در ضمن قرائت آیه بیان می کرده اند.»

نوشته جواد علاء المحدثین را می خوانید:

الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة أمیر المؤمنین و الأئمة المعصومین علیهم السلام

سپاس از آن خدایی است که ما را از چنگ زنندگان به ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهم السلام قرار داده است.

غدیر خم از بزرگترین اعیاد الهی است. پیامبر اکرم فرموده اند: روز غدیر خم افضل و بالاترین عیدهای امت من است. (عوالم ۲۰۸/۱۵) در اهمیت این روز همین بس که خداوند متعال در توصیف آن فرموده است: «امروز دینتان را کامل کردم، و نعمت خویش را بر شما تمام نمودم و راضی شدم که اسلام دین شما باشد.» (سوره مائده /۳)

با پیامبر صلی الله علیه وآله تا غدیر خم

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در سال دهم هجرت (که مصادف با آخر عمر شریفشان گردید) تمامی مسلمانان را از مناطق مختلف برای به جا آوردن اعمال حج فراخواندند. با سرازیر شدن خیل مسلمانان به سوی مکه مکرمه، آنان که تعدادشان به یکصد و بیست هزار نفر می رسید، اعمال حج را از رسول خدا صلی الله علیه وآله فرا گرفتند. در ضمن اعمال حج، پیامبر اکرم مکررا به جایگاه اهل بیت علیهم السلام و به خصوص امیر المؤمنین علیه السلام اشاره کردند. در خطبه ای در صحرای منا پس از آن که مردم را از اختلاف پس از رحلت خویش برحذر داشتند، فرمودند: «اگر من نباشم علی بن ابیطالب در مقابل متخلفین خواهد ایستاد» و نیز حدیث شریف ثقلین از آن حضرت صادر شد. (بحار الانوار ۱۱۳/۳۷ و ۲۸۰/۲۱)

در مکه، جبرئیل امین، لقب «امیر المؤمنین» را به عنوان لقب اختصاصی علی بن ابی طالب از سوی خداوند آورد. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله با تشکیل مجلسی، دستور دادند تا یکایک اصحاب بر حضرت علی علیه السلام با این لقب سلام کند. (بحار الانوار ۱۱۱/ ۳۷ و ۱۲۰)

با پایان اعمال حج علیرغم تصور مسلمانان که فکر می کردند پیامبر صلی الله علیه وآله با همه دلبستگی که به مکه و مسجد الحرام دارند، مدتی در مکه خواهند ماند، حضرت به سرعت دستور حرکت دادند. در میان راه مکه و مدینه در غدیر خم، دستور الهی بر پیامبر صلی الله علیه وآله نازل گردید:«یا أیها الرسول بلغ ما أنزل إلیک من ربک و إن لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس(سوره مائده، ۶۴) ؛ ای پیامبر! آن چه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده (به مردم) برسان و اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرسانده ای و خداوند از مردمان محفوظت خواهد داشت.»

مطلبی شگفت، در برخی تفاسیر مهم اهل سنت، («الدر المنثور» سیوطی، «فتح القدیر» شوکانی، «تفسیر آلوسی» و نیز «شواهد التنزیل» حاکم حسکانی) ذیل آیه بالا از عبدالله ابن مسعود، صحابی مشهور نقل شده: «در زمان رسول خدا صلی الله علیه وآله این آیه را چنین قرائت می کردیم: ای پیامبر! آن چه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده، [که علی مولای مؤمنان است] برسان که اگر آن را نرسانی، رسالتت را انجام نداده ای.»

معنای سخن ابن مسعود آن است که در زمان حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله ، نزول آیه تبلیغ درباره ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام به حدی شهرت داشته که صحابه این مطلب را به صورت جمله ای معترضه، در ضمن قرائت آیه بیان می کرده اند. (نه آن که این عبارت، جزء آیه بوده باشد. دقت کنید)

در پی نزول این آیه، رسول خدا صلی الله علیه وآله دستور دادند تا همه کاروانیان در آن محل اجتماع کنند و در همان جا خطابه طولانی غدیر توسط حضرت صادر شد. برخی فرازهای این سخنرانی که در معرفی مقام امیرالمؤمنین علیه السلام می باشد، چنین است:

ای مردم بدانید که خداوند علی را ولی و امام شما قرار داده و اطاعت او را بر مهاجران و انصار و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کند، و بر شهری و روستایی و عجم و عرب و آزاد و مملوک و بزرگ و کوچک و سفید و سیاه واجب ساخته است.

- آگاه باشید که «امیرالمؤمنین» غیر از این برادرم کسی نیست و پیشوایی مؤمنان پس از من بر کسی جز او روا نمی باشد.

او جانشین من در امتم و بر کسانی است که به من ایمان آورده اند و جانشین من در تفسیر کتاب خدا است.

خداوند دین شما را به واسطه امامت او کامل گردانید.

به دستورات او گوش فرا دهید تا در سلامت بمانید و از او پیروی کنید تا هدایت شوید.

ای مردم من «صراط مستقیم» هستم که خداوند شما را به پیروی آن امر فرموده، آنگاه پس از من، علی و پس از او، فرزندانم از نسل او.

من (از سوی خداوند) دستور یافته ام که از شما در مورد آن چه که از سوی خداوند راجع به علی امیرالمؤمنین و اوصیای پس از او آورده ام بیعت بگیرم و دست شما را بفشارم.

خداوند به من امر کرده که از زبان های شما در مورد آن چه بیان کردم راجع به امیرالمؤمنین و امامانی که پس از او می آیند و از من و از او هستند، اقرار زبانی بگیرم و چنانچه خبرتان دادم نسل من از صلب علی است.

پس همگی بگویید: «شنیدیم و اطاعت می کنیم و راضی بوده سر تسلیم فرود می آوریم در مقابل آن چه از سوی پروردگار ما و خودت درباره امامت اماممان علی امیرالمؤمنین و امامانی که از صلب او به دنیا می آیند، به ما رساندی. بر این عقیده زنده ایم و با آن می میریم و با آن (در قیامت) محشور می شویم. تغییر نخواهیم داد و تبدیل نمی کنیم و انکار نمی نماییم و تردید به دل راه نمی دهیم و از این عقیده بر نمی گردیم و پیمان نمی شکنیم.»

بعد از پایان خطابه، فرشته وحی بر رسول اکرم صلی الله علیه وآله نازل شد و آیه ای را آورد که اکنون در ابتدای سوره مائده (آیه سوم) جای گرفته است. «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا؛ امروز کافران از دین شما مأیوس شدند، پس از آنان نهراسید و از من (پروردگار) بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دینتان پسندیدم.»

مراسم بیعت مسلمانان با پیامبر صلی الله علیه وآله و امیرالمؤمنین علیه السلام سه روز به طول انجامید و حتی بانوان با قرار دادن دست خود در ظرف بزرگ آبی که در سوی دیگر آن در درون خیمه، دست پر صلابت امام علیه السلام قرار داشت، بیعت خود را اعلام می کردند.

منافقین که گروه قابل توجهی را تشکیل می دادند، در ماجرای غدیر و به اراده الهی، نتوانستند نیات پلید خود را آشکار و عملی سازند. اما در میان جمعیت شبه افکنی هایی نسبت به اقدام پیامبر صلی الله علیه وآله انجام می دادند و شخصی به نام «حارث فهری» را تحریک کردند تا نزد رسول خدا صلی الله علیه وآله بیاید و علیرغم همه تصریحات حضرت در ضمن خطبه، سؤال کند که آیا آن چه در مورد علی بن ابی طالب گفتی از جانب پروردگار بود یا از جانب خود؟ نبی اکرم صلی الله علیه وآله در پاسخ فرمودند: «خداوند به من وحی کرده است و واسطه بین من و خدا جبرئیل است و من اعلام کننده پیام خدا هستم و بدون اجازه پروردگارم خبری را اعلام نمی کنم.»

حارث که شدت غضب و غیظ نسبت به امیرالمؤمنین علیه السلام همه وجودش را گرفته بود، گفت: «خدایا اگر آن چه (حضرت) محمد می گوید حق و از جانب تو است سنگی از آسمان بر ما ببار و یا عذاب دردناکی بر ما بفرست.»

در پی این سخن گستاخانه در مقابل دیدگان بهت زده حاضران، سنگی از آسمان بر سر او فرود آمد و هلاکش گرداند. مرحوم علامه امینی در جلد اول الغدیر (صفحه ۲۳۹) فهرست ده ها منبع از اهل تسنن، که ماجرای یاد شده را به عنوان شأن نزول آیه اول سوره معارج یاد کرده اند ذکر کرده است. ترجمه آیات اول این سوره چنین است: «تقاضاکننده ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد.«این عذاب مخصوص کافران است، و هیچ کس نمی تواند آن را دفع کند. از سوی خداوند صاحب درجات»

انتهای پیام/